Δευτέρα 14 Δεκεμβρίου 2009

Χρειαζόμαστε την ιστορία;

Σε ποια θεά...
... από τις δυο να θυσιάσουν; Οι Γάλλοι είναι μπερδεμένοι. Στη Μνήμη ή στη Λησμοσύνη; Σε κάθε βήμα της ζωής του, ο άνθρωπος βρίσκει πάντα χίλιους δυο λόγους για να θυμάται κι άλλους τόσους για να ξεχνά.
Ο ιστορικός...
... είναι σαν τον λαγουμιτζή στις υπόγειες στοές, λέει ο συγγραφέας Εμανουέλ Λερουά-Λαντουρί. Ξεθάβει στοιχεία και τα παραδίδει για να τα αξιολογήσουν άλλοι ειδικοί: οικονομολόγοι, κοινωνιολόγοι, κλιματολόγοι. Όμως, αυτές τις μέρες στη Γαλλία, οι φυσικοί σύμμαχοι αυτών των ειδικών, οι ιστορικοί και οι γεωγράφοι, είναι οργισμένοι. Ο υπουργός Παιδείας της Γαλλίας Λικ Σατέλ δεν θέλει πια να διδάσκονται Ιστορία και Γεωγραφία οι μαθητές που θα σπουδάσουν θετικές επιστήμες. «Πώς να πιστέψουμε πως αυτοί που θα κληθούν αύριο μεθαύριο να διδάξουν τις επιστημονικές προόδους δεν θα έχουν διδαχθεί αυτές τις ανθρωπιστικές επιστήμες;», απορεί η Μαρί-Λουίζ Ρουμπό στην εφημερίδα «Λα Ντεπές». Και μας υπενθυμίζει τη ρήση του Ραμπελέ: «Επιστήμη χωρίς συνείδηση είναι πνευματικό ναυάγιο». Η απόφαση της γαλλικής κυβέρνησης γίνεται ακόμη πιο ακατανόητη, σε μία περίοδο που η ίδια έχει προκαλέσει μια μεγάλη αναζήτηση της γαλλικής εθνικής ταυτότητας. Φυσιολογικά, λοιπόν, η διδασκαλία και η γνώση της Ιστορίας και της Γεωγραφίας θα έπρεπε να θεωρούνται απαραίτητες. Αλλιώς, η Ιστορία η οποία διαμορφώνει τη συλλογική μνήμη αφήνεται έρμαιο σε κάθε λογής σκευωρίες που υπονομεύουν την αρμονική συμβίωση των πολιτών. Στο κάτω κάτω, οι άνθρωποι δεν αλλάζουν, σε όποια εποχή κι αν ανήκουν. Κι όσοι από αυτούς δεν γνωρίζουν την Ιστορία τους, είναι καταδικασμένοι να ξαναζήσουν τις πιο ανεπιθύμητες πλευρές της. «Είναι απίστευτο», καταλήγει η Μαρί-Λουίζ Ρουμπό, «πως στη χώρα του Μονταίν, του Μοντεσκιέ, του Παστέρ και των Κιουρί, κινδυνεύουμε να δημιουργήσουμε ολόκληρες γενιές επιστημόνων που θα πάσχουν από ιστορική αμνησία και από γεωγραφική άγνοια».

Οι προθέσεις...
... της γαλλικής κυβέρνησης είναι ασυμβίβαστες με τις ανησυχίες της ευρύτερης κοινωνίας. Οι κοινωνίες διακατέχονταν πάντα από την έμμονη ιδέα της απώλειας μνήμης. Ο μεγάλος φόβος που κυριεύει τους ανθρώπους είναι μήπως λησμονήσουν, μήπως πάψουν να θυμούνται ονόματα, πρόσωπα, τόπους, στιγμές, συναισθήματα, ιδέες. Γιατί ο άνθρωπος είναι από τη φύση του ένα πλάσμα που ξεχνάει. Κι ενώ οι επιστήμονες φτιάχνουν φάρμακα για να μπορεί να θυμάται, έρχεται η γαλλική κυβέρνηση για να τον βυθίσει στην ιστορική λήθη. Ίσως κάποτε στο μέλλον, ο επόμενος επιστήμονας που θα φτιάξει το επόμενο όπλο μαζικής καταστροφής δεν θα βασανίζεται από τις ίδιες τύψεις που είχαν βασανίσει τον πατέρα της βόμβας της Χιροσίμα.

Στον ασίγαστο...
... πόλεμό τους εναντίον της ιστορικής μνήμης, οι εχθροί της επικαλέστηκαν τις προκαταλήψεις. Αλλά στη λήθη βρίσκουν το άλλοθι οι κάθε λογής τυμβωρύχοι και συλητές για να μπορούν να ασελγούν ανερυθρίαστα πάνω στη μνήμη.
http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&artid=4550997&ct=2
========
Βlogger: Στο βαθμό που η ιστορία, οικοδομεί μνήμη (ατομική, συλλογική), η βάση: για την αυτοσυνειδησία, για το μέλλον, για τη φαντασία καθενός δείτε, μια παλιότερη εγγραφή: Η ληστεία της ανθρώπινης φαντασίας

Τρίτη 20 Οκτωβρίου 2009

Όταν η διδακτέα ύλη δίνει τη θέση της στη δημιουργικότητα


Τα σχολεία Højskoles, τα οποία ιδρύθηκαν από τον πάστορα Nikolaj Frederik Severin Grundtvig τον 19ο αιώνα, αποτελούν αποκλειστικά δανική εφεύρεση.

Πρόκειται για «λαϊκά σχολεία» που λειτουργούν με βάση την αρχή της μάθησης μέσω του διαλόγου και της κοινωνικής αλληλεπίδρασης.

Οι μαθητές δεν αποκτούν διπλώματα που στόχο έχουν ανοίξουν το δρόμο προς μια ένδοξη καριέρα –αντ’ αυτού, οι μαθητές παραμένουν «προσγειωμένοι» στη ζωή, αποκτώντας νέες δεξιότητες. Διδάσκονται πώς να εργάζονται ομαδικά, πώς να γίνουν ώριμα και ανεξάρτητα άτομα που θα παραμένουν πιστά στις αξίες της δημοκρατίας και της ισότητας.

Κάθε σχολείο είναι προσανατολισμένο προς συγκεκριμένους τομείς με έντονη την παρουσία της τέχνης. Στο Brenderup, για παράδειγμα, οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν μεταξύ μιας σειράς βασικών μαθημάτων, όπως παραδοσιακή μουσική, γλώσσα ή διεθνείς σχέσεις.

Επιπλέον, παρέχονται πολλά ακόμη μαθήματα που μπορεί να παρακολουθήσει κανείς, όπως Δανικά, Αγγλικά, εργαστήρια δημόσιου διαλόγου και άλλα πρακτικά μαθήματα, όπως σχεδίαση ανακυκλώσιμων προϊόντων, αγγειοπλαστική κ.λπ. Μπορεί τα συγκεκριμένα μαθήματα να έχουν επαγγελματικό προσανατολισμό, ωστόσο είναι πιθανό οι μαθητές να περάσουν ολόκληρες ημέρες στο σχολείο μαθαίνοντας τους κανόνες υγιεινής διατροφής και ασφαλούς σεξ. Το σχολικό πρόγραμμα περιλαμβάνει, επίσης, διαπολιτισμικά εργαστήρια, αθλητικές δραστηριότητες κ.α.

Για εγγραφή σε κάποιο από αυτά τα σχολεία αρκεί κάποιος να πληροί δύο μόνο κριτήρια: πρώτον, να είναι άνω των 17 ετών και, δεύτερον, να μιλά κάποια από τις γλώσσες που μιλούν και οι υπόλοιποι (δανικά, αγγλικά ή γερμανικά). Δεν υπάρχει περιορισμός ως προς τις εθνικότητες και παρότι τα σχολεία είναι ιδιωτικά, η λειτουργία τους συγχρηματοδοτείται από το κράτος μέσω υποτροφιών ή δωρεών που παρέχονται απευθείας στα σχολεία. Κάθε σχολείο πρέπει να διασφαλίζει ότι στην πλειονότητά τους οι μαθητές κατάγονται από τη Δανία (ή τη Γροιλανδία), αλλά μετά την εγγραφή έχουν δικαίωμα βίζας και οι μη Ευρωπαίοι μαθητές.

Η μέση ηλικία των μαθητών είναι 24 έτη και η αναμονή στα σχολεία κυμαίνεται μεταξύ 4-10 μήνες. Οι μαθητές των σχολείων αυτών έχουν διαφορετικό παρελθόν και διαφορετικό μέλλον αλλά τους ενώνει η ελευθερία της προσωπικής έκφρασης και δημιουργικότητας που παρέχουν τα πρωτοποριακά αυτά δανικά σχολεία.

Πηγή: Cafebabel.com

http://www.naftemporiki.gr/news/cstory.asp?id=1730257

Κυριακή 6 Σεπτεμβρίου 2009

Για την ενσωμάτωση του internet στη διδασκαλία...

Μετά από αιτήματα, επαναφέρω σε πρώτη ζήτηση, εγγραφές που αφορούν την υποστήριξη των συναδέλφων στο σχολείο για την αξιοποίηση του Internet.
Πρόκειται για υλικό που διαρκώς ανανεώνεται.
  • Συνάμα, επειδή με την προσφορά ενός φορητού υπολογιστή σε κάθε μαθητή της Α' Γυμνασίου, επανέρχεται το θέμα της επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών, παραθέτω ένα άρθρο μου που έχει γραφεί περί το 2000 (9 χρόνια πριν). Διαβάζοντάς το ξανά έχω πεισθεί ότι η εισαγωγή των ΤΠΕ στην εκπαίδευση, σίγουρα δεν ακολούθησε τις ταχύτητες ανάπτυξης των Η/Υ και του internet.
Εισαγωγή

Όταν μου ζητήθηκε ένα άρθρο με την εμπειρία μου από τα προγράμματα επιμόρφωσης στα οποία μετέχω ως επιμορφωτής, αποδέχθηκα χωρίς δεύτερη σκέψη.
Η διατύπωση παρατηρήσεων και συμπερασμάτων για ένα τόσο πολύπλοκο σύστημα όπως το εκπαιδευτικό, αποδεικνύεται ότι δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση. Κάθε σχολείο είναι μια ξεχωριστή περίπτωση, κάθε συνάδελφος ήθελε μια προσέγγιση προσαρμοσμένη στα μέτρα του κι' όλα αυτά όσο απλά φαντάζουν άλλο τόσο δύσκολο να κωδικοποιηθούν και να αποδοθούν.
Η προσέγγιση που επιχειρώ είναι μια ειλικρινής προσπάθεια παρουσίασης των προβλημάτων που συνάντησα σχετικά με την εισαγωγή των Τεχνολογιών της Πληροφορικής και της Επικοινωνίας (ΤΠΕ) στο σχολείο. Πιστεύω ότι θα είμαι χρήσιμος αν καταφέρω να εκθέσω, χωρίς να υπερτονίσω ή να αγνοήσω, στάσεις και συμπεριφορές των συναδέλφων καθηγητών.

1η Προσέγγιση.
Είναι αλήθεια ότι η ομαδοποίηση χαρακτηριστικών ενός συστήματος που παρατηρούμε (είτε πρόκειται για φυσικό σύστημα είτε για σύστημα ανθρώπων) είναι ένας εύκολος δρόμος για την κατανόηση συμπεριφορών, χαρακτηριστικών του συστήματος. Η ίδια ομαδοποίηση μας βοηθάει να ανακαλύψουμε τους κανόνες που διέπουν την συμπεριφορά του. Η κατανόηση των χαρακτηριστικών του συστήματος μας δίνει αρκετές πιθανότητες να παρέμβουμε αποτελεσματικά να το διεγείρουμε κατά τρόπο τέτοιο ώστε αυτό να οδηγηθεί σε μια νέα κατάσταση, με πρόσθετα χαρακτηριστικά για τα οποία και γίνεται η παρέμβαση.

Α. Στάσεις των καθηγητών.

  • 1.Τεχνοφοβικοί. Εκείνοι που για πολλούς λόγους πιστεύουν ότι η νέα τεχνολογία θα τους παραγκωνίσει και εν τέλει για διάφορους λόγους έχουν δαιμονοποιήσει τις νέες τεχνολογίες και ιδιαίτερα το Internet. (Ο τύπος βρίθει δημοσιευμάτων για χάκερς -δαίμονες του δικτύου- και μπόλικο κυβερνοσεξ, αφού και τα δυο θέματα πουλάνε)
  • 2.Tους αδιάφορους.
  • 3.Εκείνους που κάνουν αντίσταση μη μαθαίνοντας Η/Υ.
  • 4.Εκείνους που ήδη γνωρίζουν τη χρήση Η/Υ, αλλά αρνούνται να συμμετέχουν σε προγράμματα επιμόρφωσης.
  • 5.Εκείνους που νοιώθοντας ότι είναι κοντά στην σύνταξη, θεωρούν ότι οι ΤΠΕ δεν τους αφορούν.
  • 6.Αυτοί που θα συμμετείχαν αν είχαν χρόνο.
  • 7.Αυτοί που συμμετέχουν με ζήλο. (Στα περισσότερα σχολεία αποτελούν την μειοψηφία).

Σ' ένα πρώτο σχολιασμό των παραπάνω συμπεριφορών, έχω να παρατηρήσω τα εξής για κάθε κατηγορία χωριστά καθώς και τον τρόπο "αντιμετώπισης":

Τεχνοφοβικοί: Είμαι σίγουρος ότι δεν είναι περισσότερο τεχνοφοβικοί οι καθηγητές σε ποσοστό μεγαλύτερο απ΄ ότι παρατηρείται σε όλες τις ομάδες των επαγγελμάτων. Μόνο που τα οφέλη από τη χρήση της νέας τεχνολογίας σε άλλα επαγγέλματα κατέστησαν προφανή και δεν έχουν γίνει αντικείμενο συζήτησης. (π.χ. στους λογιστές με προφανή τα θετικά αποτελέσματα της χρήσης των Η/Υ, δεν χρειάσθηκε ιδιαίτερος κόπος από τρίτους για πεισθούν οι όποιοι τεχνοφοβικοί να αλλάξουν γνώμη). Στην πορεία ανακαλύπτω ότι οι τεχνοφοβικοί δεν είναι τόσο αρνητικοί όσο οι ίδιοι νομίζουν και δεν κρύβω την χαρά μου όταν κάποιοι απ' αυτούς αποκρίνονται θετικά, όταν διασκεδάζοντας τις αντιρρήσεις τους βλέπουν, με παραδείγματα, ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως νόμιζαν. π.χ. Εκεί έξω δεν βρίσκεται κάποιος να τους κλέψει το αριθμό της πιστωτικής κάρτας, ούτε υπάρχουν μόνο σελίδες για περίεργους όπως άκουσαν χθες σε μια εκπομπή στη τηλεόραση.
Πώς αίρονται οι αντιρρήσεις; Η συνταγή είναι απλή. Αφού μαθαίνουμε για τα ενδιαφέροντα του τεχνοφοβικού τον "οδηγούμε" σε Sites των ενδιαφερόντων του. (Δεν χρειάζεται να έχει προηγηθεί κανενός είδους εκπαίδευση -ούτε Word ούτε Excel- αν αρχίσει κανείς έτσι μάλλον δεν θα τον ξαναδείτε). Στη συνέχεια του "εκμυστηρεύεσθε" ότι όλα αυτά, άρθρα - φωτογραφίες - μπορεί να τα "κλέψει" - να τα τυπώσει, ολόκληρα ή τμήμα τους. Συνήθως θ' αρχίσει να ενδιαφέρεται και για τα εργαλεία αξιοποίησης, αφού το πληροφορικό σοκ που δέχθηκε τον αναγκάζει να σκεφθεί πως μπορεί να εκμεταλευθεί το πλούσιο υλικό.

Αδιάφοροι: Πίσω από την συμπεριφορά κρύβεται μια δυσφορία για τις συνθήκες και το αντικείμενο της δουλειάς. Χαρακτηριστική στάση: "Είμαι είκοσι χρόνια στην εκπαίδευση: κάθε δυο - τρία χρόνια εξαγγέλλονται μεταρρυθμίσεις και το μόνο που βλέπω είναι το σχολείο να πάει από το κακό στο χειρότερο"1.
Στην περίπτωση αυτή η αναζήτηση των ενδιαφερόντων και ο χειρισμός τους όπως και στην προηγούμενη περίπτωση, είναι ο βέλτιστος τρόπος αντιμετώπισης. Χρειάζεται μεγάλη όμως προσοχή μη το παρακάνετε και μεταπέσει στην κατάσταση του μανιακού γιατί μετά από πολύ καιρό βρήκε ενδιαφέρον στην εκπαίδευση. Αν δεν καταφέρετε τίποτα στην πρώτη επαφή μέσω των ενδιαφερόντων μην απογοητεύεστε, όλοι μας έχουμε τα μικρά μυστικά. Τα πράγματα είναι εξόχως δύσκολα στην περίπτωση που θα μείνει ασυγκίνητος από τον όγκο και την ποιότητα του υλικού στο Internet που αφορά την ειδικότητά του, τότε απλά δεν μπορείτε να κάνετε τίποτα.


Κάνοντας αντίσταση: Η ομάδα αυτή πιστεύει ότι οι Η/Υ είναι μια μόδα που επιβάλλουν κάποιοι για δικός τους όφελος και μετά από δυο τρία χρόνια το πράγμα θα έχει ξεφουσκώσει και το σχολείο θα έχει γίνει φτωχότερο.
Στην περίπτωση αυτή η απάντηση είναι: Αφού κάποιοι έχουν όφελος από την χρήση των Η/Υ μήπως και ο ίδιος θα μπορούσε να έχει επίσης όφελος, (το κέρδος δεν είναι κακό πράγμα). Στη συνέχεια ακολουθούμε ότι και στις δυο προηγούμενες περιπτώσεις. Συνήθως στην κατηγορία αυτή το ποσοστό ανταπόκρισης είναι υψηλό, αφού η αντίσταση υποκρύπτει κρυμμένο δυναμικό, που με κατάλληλο χειρισμό μπορεί να αποτελέσει κινητήρια δύναμη. Όσοι γνωρίζουν τη χρήση των Η/Υ αλλά δεν συμμετέχουν σε επιμορφώσεις. Είναι μια ενδιαφέρουσα ομάδα που αξιοποιεί την τεχνολογία για δικό της προσωπικό όφελος αλλά δεν είναι διατιθεμένη να την εντάξει στη σχολική πραγματικότητα για πολλούς λόγους. Είναι οι πιο σκληροί κριτές των προγραμμάτων επιμόρφωσης, αφού θεωρούν ότι:
α. Το εκπαιδευτικό υλικό που έχει πέσει στην αντίληψή τους δεν είναι άμεσα συμβατό με το πρόγραμμα σπουδών.
β. Χαρακτηρίζει το εκπ/κό υλικό και τις επιμορφώσεις χαμηλής ποιότητας και πρόχειρη δουλειά.
γ. Δεν αφιερώνει χρόνο για προγράμματα επιμόρφωσης αφού θεωρεί ότι έτσι γίνεται υποκείμενο εκμετάλευσης από τους φορείς επιμόρφωσης. (Αφού τους θεωρεί συνυπεύθυνους για τα δυο προηγούμενα χαρακτηριστικά του εκπαιδευτικού λογισμικού και των προγραμμάτων επιμόρφωσης και δυστυχώς έχει επιχειρήματα…)2.

Ομολογουμένως είμαστε σε δύσκολη θέση. Μια απάντηση είναι: Υπάρχουν όμως και επιτυχημένες προσπάθειες. Τμήμα της ομάδας αυτής πείθεται πολύ εύκολα όταν δει συγκεκριμένη σοβαρή πρόταση που αφορά λογισμικό ή δραστηριότητα στο Internet.

Όσοι βρίσκονται κοντά στην ηλικία συνταξιοδότησης. Οι περισσότεροι απέχουν, κάποιοι άλλοι θέλουν να μάθουν ίσα - ίσια για δικιά τους προσωπική ικανοποίηση. Δυσκολεύονται να καταλάβουν πως μπορούν οι νέες τεχνολογίες της πληροφορίας θα ενταχθούν στο σχολείο.
Τα επιχειρήματα που έχετε για την ομάδα αυτή είναι καταπέλτης: Το internet είναι ο φθηνότερος τρόπος διασκέδασης κάθε ηλικιωμένου (60δρχ την ώρα το βράδυ - λιγότερο και από τα σποράκια στον κινηματογράφο. Βέβαια δεν του μιλάτε για τα πάγια και τα άλλα κόστη). Θυμίστε του ότι μπορεί να στέλνει e-mail στα εγγόνια του να συνομιλεί με τα παιδιά του που ζουν μακριά. Θυμίστε του επίσης ότι κάποια στιγμή θα είναι μόνος, ένας από τους συντρόφους έχει την ατυχία να φύγει πρώτος και ο H/Y μαζί με το Internet θα είναι ο μόνος του σύντροφος, αλλά μην το παρακάνετε και συγκινηθεί περισσότερο από όσο αντέχει η ηλικία του.

Όσοι δεν έχουν χρόνο. Η κατηγορία αυτή συναντάται κυρίως στα Λύκεια και δεν είναι λίγοι, οι οποίοι δηλώνουν ότι με το όγκο της δουλειάς που έχουν να φέρουν σε πέρας για τις ανάγκες του σχολείου λόγω του νέου συστήματος δεν τους μένει χρόνος να ασχοληθούν με κάτι επίσης νέο. (Είναι γεγονός ότι με τα νέα βιβλία που πήγαν στο Λύκειο φέτος, πολλοί συνάδελφοι βρέθηκαν στην ανάγκη να ανανεώσουν μεγάλο τμήμα των γνώσεών τους).
Είναι γνωστό ότι το Λύκειο πολύ έχει ταλαιπωρηθεί από τις αλλαγές και εν μέρει έχουν δίκιο. Και στην κατηγορία αυτή δεν έχετε πολλά να πείτε, ούτε συμφέρει να αναφερθείτε ότι ο χρόνος δεν περισσεύει και λόγω των δραστηριοτήτων εκτός του σχολείου. Κάντε τον ανήξερο. Εξ΄ άλλου οι περισσότεροι καθηγητές έχουν και δεύτερη δουλειά, τίποτα δεν είναι ντροπή. Μπορείτε όμως να τους πείσετε ότι αν δεν ενσωματώσουν τις νέες τεχνολογίες μάλλον θα πρέπει να περιμένουν μείωση του κύρους τους. Είναι ένα επιχείρημα που πολλούς ταρακουνάει και αρχίζουν να ενδιαφέρονται για την επιμόρφωση. Προτιμάτε κάτι εντυπωσιακό, έτοιμο προς πώληση. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να αρχίσει να ενδιαφέρονται για την επιμόρφωση, το κέρδος είναι σοβαρό κίνητρο. Με την ομάδα αυτή πρέπει να είστε πολύ χρηστικοί, η "μασημένη τροφή" είναι απαραίτητη προκειμένου να μην χάνεται χρόνος σε διδακτικές θεωρίες και προσεγγίσεις, που αφορούν άλλους αλλά όχι τους ίδιους. Πάντως δεν θα χάσετε πού χρόνο γιατί θα διαπιστώσετε ότι η ομάδα αυτή μαθαίνει πολύ γρήγορα.

Ας επιστρέψουμε στην κωδικοποίηση - ανάγνωση των στοιχείων μας από τις παρατηρήσεις της συμπεριφοράς και της απόκρισης των επιμέρους ομάδων. Το μοντέλο του διαχωρισμού σε ομάδες φαίνεται ότι έχει προβλήματα.
Δεν μπορεί να εξηγήσει πως ένας τεχνοφοβικός μεταμορφώνεται σε μανιακό της νέας τεχνολογίας.
Δεν εξηγεί πως γίνεται κάποιος αδιάφορος να βρίσκει ενδιαφέρον στους Η/Υ και δραστηριοποιείται.
Το μοντέλο μας φαίνεται να είναι απλοϊκό, αφού δεν μπορεί να καταλάβει το συνθετότητα του συνόλου και τους κανόνες που διέπουν τη συμπεριφορά του.
Το μοντέλο της ομαδοποίησης είναι ένα πατερναλιστικό εργαλείο που δεν μπορεί να αντιληφθεί τη συνθετότητα του συστήματος το οποίο εξετάζει. Είναι το μοντέλο που είναι ελαστικό απέναντι σε κάθε σκουπίδι αρκεί να βρίσκεται μέσα σ' ένα Cd. Είναι το μοντέλο που ορίζει σαν προοδευτικό κάποιον που παρ' ότι γνωρίζει τη χρήση Η/Υ το κρατά για τον εαυτό του και στο σχολείο το "παίζει" ανήξερος για να μην φορτωθεί δουλειά. Είναι το ίδιο μοντέλο που άκριτα θεωρεί αντιδραστικό εκείνον που έχει πολλές τεκμηριωμένες αντιρρήσεις για τους Η/Υ και τις ΤΠΕ.
  • ("Αν το μόνο που διαθέτετε είναι ένα σφυρί, συμπεριφέρεσθε σε όλους σαν να ήταν καρφιά", Abraham Maslow. Δεν πάει πολύς καιρός που διάφορα άνθη συμπεριφέρονταν ωσάν να έβλεπαν παντού καρφιά και ουδέποτε πέρασε από το μυαλό τους ότι μπορεί να είναι οι ίδιοι τα σφυριά!).
Εν τέλει η όποια ομαδοποίηση είναι ένα εργαλείο με περιορισμένο ορίζοντα. Δεν μπορεί να περιγράψει και να κατανοήσει τη ρευστότητα που υπάρχει το σώμα των καθηγητών, δεν μπορεί να κατανοήσει την πολυχρωμία των θέσεων και στάσεων. Είμαστε υποχρεωμένοι να σκεφθούμε ότι μάλλον χρειαζόμαστε ένα νέα μοντέλο σκέψεις.

Το κοινό στοιχείο σε όλες τις ομάδες είναι ότι όλες αποκρίνονται όταν η γλώσσα την οποία μιλάς είναι κατανοητή στους ίδιους. Είναι αυτό αντιδραστικό; Κι αν ένα κοινό δεν αποκρίνεται θα πρέπει να κατηγορήσουμε το κοινό πριν σκεφθούμε μήπως δεν χρησιμοιήσαμε την κατάλληλη γλώσσα;

Ας δούμε τα δεδομένα με νέα προσέγγιση με τη βοήθεια ενός πιο σύνθετου μοντέλου.


2η Προσέγγιση:
Το σύστημα των εκπαιδευτικών με τη βοήθεια της έννοιας της αυτοποίησης.
Τι είναι η αυτοποίηση;

"Κάθε έμβιος οργανισμός υποκύπτει στο φαινόμενο της "αυτοποίησης". Αυτοποίηση είναι: ο τρόπος με τον οποίο τα έμβια όντα δημιουργούν και αναδημιουργούν τους εαυτούς τους και τον κόσμο τους. Πρόκειται για μια διαδικασία συντήρησης, η οποία ισχύει για τον ατομικό άνθρωπο, αλλά και για δομημένες ομάδες ανθρώπων. Η αυτοποίηση αμφισβητεί έντονα την αλληλεπίδραση. Βασικό της σημείο είναι ότι ο οργανισμός διατηρεί ένα εσωτερικό μοντέλο του κόσμου του, ταυτόχρονα, δημιουργεί ένα σύνορο το οποίο αποτελεί μέρος του οργανισμού. Είναι γεγονός ότι, όταν έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια αλλαγή, συνήθως αντιδρούμε, αντιστεκόμαστε, για να μπορέσουμε να διατηρήσουμε αδιάσπαστη την αίσθηση του εγώ μας. Η συντήρηση του εγώ δεν είναι αρνητικό φαινόμενο, ίσα - ίσα που μας βοηθάει να μη γινόμαστε έρμαιο κάθε νεωτερισμού. Από την άλλη, όμως, αποτελεί βαρίδι για την αλλαγή. Δεχόμαστε βέβαια αλλαγές, αλλά ισχύει ο κανόνας "μας ενδιαφέρει μόνο αυτό που μας ενδιαφέρει" ή αυτό που πρέπει να μας ενδιαφέρει και τίποτα περισσότερο". (Χάος, πολυπλοκότητα και μάνατζμεντ, ΑΡΘΟΥΡ ΜΠΑΤΡΑΜ, Εκδόσεις Καστανιώτη).

Αν αναγνώσουμε τη συμπεριφορά των καθηγητών με την βοήθεια της παραπάνω έννοιας τίποτα απ' όσα συμβαίνουν στα σχολεία δεν είναι περίεργο. Οι καθηγητές συμπεριφέρονται με μικρές αποκλίσεις όπως επιβάλλει η αυτοποίηση.
Αν πρέπει να τους κατηγορήσουμε για αντίδραση σε κάθε καινούργιο, πρέπει να κατηγορήσουμε επίσης και εκείνους που επιβάλλουν αλλαγές χωρίς να κάνουν τον κόπο να μιλήσουν τη γλώσσα των συστήματος των καθηγητών.
Όλες οι ομάδες αποκρίνονται μόνο όταν αναφερθήκαμε σε κάτι που τους ενδιέφερε και σε τίποτε άλλο. Είναι ώρα κάποιοι να αποσύρουν τις κατηγορίες περί αντιδραστικότητας, όσοι κατηγορούσαν το σώμα των εκπαιδευτικών για αντίδραση στην "επανάστασή" τους. Το σώμα των εκπαιδευτικών, σε πλήρη αντιστοιχία με την αυτοποίηση, σοφά αν κρίνουμε από τα αποτελέσματα της "επανάστασης", αντιδρούσε αφού τελικά επρόκειτο για "επανάσταση" που α: αφορούσε μόνο τους εμπνευστές και όχι την εκπαίδευση β. Ήταν χωλή αφού δεν κατάφερε να πείσει ούτε εκείνους που κατ' όνομα τη στηρίζανε.
Κάποιος θα αντιτείνει: Με την έννοια αυτή δεν θα μπορεί να γίνει καμία αλλαγή στο εκπαιδευτικό σύστημα. Αυτή η διαπίστωση είναι σωστή, με την προσθήκη: καμία ουσιαστική αλλαγή δεν μπορεί να γίνει χωρίς την συμμετοχή των καθηγητών. (Ένα πρόγραμμα μεταρρύθμισης δεν αποτελεί απλώς μια τεχνοκρατική επέμβαση (κάτι σαν την επιδιόρθωση του αυτοκινήτου) σύμφωνα με την οποία εντοπίζουμε πρώτα το «τεχνικό» πρόβλημα και στη συνέχεια, με τη βοήθεια της κατάλληλης τεχνογνωσίας, το επιλύουμε. Αν ήταν τόσο απλό, θα είχαμε επιλύσει τα περισσότερα προβλήματα που βασανίζουν τους δημόσιους θεσμούς μας. Η αναπόφευκτη δυσκολία του εκσυγχρονιστικού εγχειρήματος εντοπίζεται εν τέλει στο ότι βασίζεται σε ένα σύνολο παραδοχών και … όντας εξαρτώμενες από ευρύτερες κοινωνικές φιλοσοφίες και ιδεολογίες σχετικά με τη σύσταση και τη λειτουργία της κοινωνίας, είναι εγγενώς συγκρουσιακές και κατά συνέπεια αποτελούν αντικείμενο έλλογης πολιτικής διαμάχης3)

Η ευθύνη της διοίκησης.
Α. Να προτείνει ένα συνολικό σχέδιο αλλαγής, στην κοινή θέα όλων των κοινωνικών εταίρων αφού η εκπαίδευση αφορά όλους, χωρίς κρυφούς στόχους. (Η ύπαρξη κρυφών στόχων αποδυναμώνει το σχέδιο αφού λίγοι θα το υπερασπισθούν, και ακόμα περισσότεροι θα το αποδυναμώσουν σιωπηρά).
Β. Να πείσει το σώμα των εκπαιδευτικών για τη σοβαρότητα του εγχειρήματος με όλες τις παραμέτρους4.
Γ. Είναι συνευθύνη της πολιτείας και των καθηγητών να βρίσκουν κοινό δρόμο για την υλοποίηση των αλλαγών που επιβάλλεται να γίνουν για την κάλυψη αναγκών της κοινωνίας.

Η ευθύνη των εκπαιδευτικών.
Α. Στον διάλογο με την διοίκηση να παίρνουν υπ' όψιν και τις ανάγκες της κοινωνίας για μεταβολές στο περιεχόμενο των σπουδών και να μην συμπεριφέρονται ως συντεχνία που απλά θέλει να υπερασπισθεί τα κεκτημένα.
Β. Να εγκαλούν την διοίκηση για τυχόν κενά στις προτάσεις και να αντιπροτείνουν.
Γ. Οι εκπαιδευτικοί δεν μπορούν να κινούνται μόνο από δημοσιοϋπαλληλικά ελατήρια και να αρνούνται προφανείς αλλαγές που πρέπει να ενσωματωθούν στο σχολείο για να υπερασπίσει το ίδιο τον κοινωνικό του ρόλο.

Γιατί επιμόρφωση;

1.Μεγάλο τμήμα των καθηγητών δεν φαίνεται να έχει καταλάβει ότι η γνώση του απαξιώνεται καθημερινά και συμπεριφέρεται ωσάν: όλος αυτός ο θόρυβος για τις νέες τεχνολογίες δεν τον αφορά. Οι όποιες δράσεις επιμόρφωσης και εξοπλισμού του σχολείου με νέες τεχνολογίες εμφανίζονται να είναι αποσπασματικές - χωρίς να φαίνεται το συνεκτικό νήμα που τις συνδέει.

2.Ένα άλλο μεγάλο επίσης τμήμα των καθηγητών είναι βολεμένο στη δεδομένη κατάσταση έστω κι δεν τον ικανοποιεί και δεν αντιλαμβάνεται το χρέος που επωμίζεται από τα πράγματα να αναλάβει την ενσωμάτωση των νέων τεχνολογιών στη διδακτική του πράξη. Δεν έχουν αντιληφθεί ότι το διδακτικό τους έργο θα αλλάξει δραματικά στα επόμενα χρόνια, αφού πολύ μεγαλύτερο τμήμα της γνώσης θα διατίθεται στο Internet με αποτέλεσμα τον διακριτικό παραγκωνισμό όσων δεν ενσωματώσουν τις νέες τεχνολογίες. ("Το Internet είναι η τυπογραφική μηχανή του Γουτεμβέργιου, εμποτισμένη με στεροειδή. Η επανάσταση του Γουτεμβέργιου δεν ενδιαφερόταν για πόσες Βίβλους μπορούσε να τυπώσει, αλλά για το γεγονός ότι δεν χρειαζόταν, πλέον, να ακούς τους κληρικούς" (Σύμβουλος επιχειρήσεων στην SRI International Upside, ΟΙΚΟΝΟΜΙKΟΣ TAΧΥΔΡΟΜΟΣ, 30-12-2000, σελ. 90) Αν δούμε την εκπαίδευση σε αντιστοιχία με την παραπάνω πρόταση, δεν θα είναι υπερβολή να πούμε ότι το μέλλον μας επιφυλάσσει εκπλήξεις. Όσο ακραία ακούγεται η πρόταση: "Η εκπαίδευση μπορεί να παρέχεται χωρίς τη διαμεσολάβηση των καθηγητών", άλλο τόσο ακραία είναι η άποψη να παραμείνουν τα πράγματα ως έχουν αγνοώντας τις τεχνολογικές εξελίξεις.

3.Μεταφέροντας την εμπειρία μου από άλλο τομέα, είναι και άλλες ομάδες επαγγελματιών που υποχρεώθηκαν από τα πράγματα να ενσωματώσουν την νέα τεχνολογία. Γιατί δεν ρωτάνε να μάθουν τι έκαναν όλοι επαγγελματίες κατασκευής πινακίδων όταν με την εισβολή των Η/Υ στη δουλειά τους έπρεπε να μάθουν τη χρήση του Η/Υ αλλά και περίπλοκα προγράμματα. Είχα την ατυχία να δω την αγωνία τους και την τύχη να εκπαιδεύσω αρκετούς απ' αυτούς. Ο ρυθμός ενσωμάτωσης της τεχνολογίας ήταν πράγματι εντυπωσιακός χωρίς οι ίδιοι να διαθέτουν περισσότερο νου απ' αυτόν που διαθέτουν οι εκπαιδευτικοί. Αλήθεια πόσοι γνωρίζουν ότι μια σειρά ειδικότητες στο χώρο της παραγωγής εντύπου απάντησαν στην πρόκληση και ενσωμάτωσαν τη νέα τεχνολογία των Η/Υ που εισέβαλε στο χώρο τους καταδικάζοντας σε εξαφάνιση κάποιες ειδικότητες.

4.Η αυτοποίηση είναι καθ' όλα νόμιμη συμπεριφορά από το σώμα των καθηγητών. Αυτό δεν σημαίνει ότι επιτρέπεται να καταλήξει αυτή η συμπεριφορά σε αυτισμό. Συστήματα (οργανισμοί) που δεν αλληλεπιδρούν ουσιαστικά με το περιβάλλον (κοινωνία και ανάγκες της), που δεν κάνουν τον κόπο να αναγνώσουν τα εξωτερικά μηνύματα, ν' αλλάξουν προσαρμοζόμενα στις νέες συνθήκες, είναι καταδικασμένα σε θάνατο. Αυτό θα συμβεί και με το εκπαιδευτικό σύστημα αν δεν νοιώσει την ανάγκη της ενσωμάτωσης των ΤΠΕ. Η παραπάνω παρατήρηση σε καμιά περίπτωση δεν σημαίνει ότι πρέπει να ξεχάσει, το σώμα των καθηγητών, να αντιδρά στην άκριτη χρήση των ΤΠΕ όταν αυτό γίνεται σε βάρος θεμελιωδών χαρακτηριστικών της εκπαίδευσης, τα οποία και δικαιούται, αν δεν υποχρεούται, να προστατέψει.

5.Οι καθηγητές μέχρι πριν από λίγο ήταν οι διανομείς γνώσης στο κέντρο της τάξης. Σιγά σιγά μετατοπιζόμαστε σε ένα σχήμα όπου ο μαθητής είναι το κέντρο και ο καθηγητής είναι ένα σημείο, απ' τα πολλά, απ' τα οποία αντλεί γνώσεις. Ο νέος ρόλος είναι διαφορετικός και απαιτείται αλλαγή στη στάση των καθηγητών, αυτό μπορεί να γίνει μόνο με την επιμόρφωση.

6.Πριν οι καθηγητές πάρουν θέση για την επιμόρφωση ας αναλογισθούν ποια θα είναι η θέση τους σε μια μελλοντική τάξη που οι περισσότεροι μαθητές θα είναι εξοικιωμένοι με τις νέες τεχνολογίες με πρόσβαση σε πολλαπλά μέσα. Η απάντηση δεν είναι δύσκολη, αυτό το σύνολο των μαθητών δύσκολα θα "ανεχθεί" αυτή την υστέρηση, αφού όλο και πιο συχνή θα είναι η επίκληση πηγών πληροφορίας στο internet.

7."… Ένα από τα κλειδιά στην επιτυχία των ΗΠΑ να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας και να αυξήσουν την παραγωγικότητα ήταν η πληροφορική. Η Ευρώπη αργοπόρησε στην υιοθέτηση αυτής της τεχνολογίας και πιστεύω ακράδαντα ότι το πιο σημαντικό βήμα που πρέπει σήμερα να κάνουμε αυτή τη στιγμή είναι να ακολουθήσουμε το παράδειγμα των ΗΠΑ και να προχωρήσουμε στη μετάβαση σε μια κοινωνία που θα βασίζεται στη γνώση. …"
και παρακάτω: "… Για να ξεπεράσουμε αυτό το πρόβλημα (της υστέρησης ), πρέπει να παράσχουμε εκπαίδευση σε όλο τον πληθυσμό της Ευρώπης και θα το κάνουμε. Τα παιδιά μας πρέπει να έχουν ίσες ευκαιρίες για πρόσβαση στην εκπαίδευση και, συνεπώς, στις ικανότητες που θα τους επιτρέψουν να εργαστούν με επιτυχία στον κόσμο του αύριο"…5. Τα παραπάνω αποτελούν τμήμα ομιλίας ου προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Romano Prodi. Οι αποφάσεις λοιπόν έχουν ληφθεί, τα παιδιά μας πρέπει να αποκτήσουν δεξιότητες σχετικά χρήση των νέων τεχνολογιών έτσι κι' αλλιώς και αυτό πρέπει να γίνει στο σχολείο με την εμπλοκή των καθηγητών αν αυτό δεν το καταλάβουν οι καθηγητές θα γίνει έξω απ' αυτό και χωρίς του ίδιους.

8. Για κάποιους που φέρνουν σαν επιχείρημα για την άρνησή τους στη συμμετοχή σε προγράμματα επιμόρφωσης, την υστέρησή μας στις τεχνολογίες και στους Η/Υ, παραθέτω την παρακάτω άποψη που δεν μπορεί να περάσει ασχολίαστη... "Είναι ιστορικά παρατηρημένο ότι τα μεγαλύτερα ωφέλη από την εισαγωγή μιας νέας τεχνολογίας (Ιnternet-H/Y) δεν προκύπτουν από την επινόηση και την παραγωγή της, αλλά από τη χρήση της. Με άλλα λόγια, η Ευρώπη και η Ιαπωνία μπορούν να αναπτυχθούν στο πεδίο αυτό με ταχύτατους ρυθμούς, αγοράζοντας ή μιμούμενες την αμερικανική τεχνολογία. Παρά την ευρύτατα διαδεδομένη φιλολογία για τα πλεονεκτήματα εκείνου που προηγείται και προπορεύεται, φαίνεται ότι η δεύτερη και η τρίτη θέση έχουν επίσης τα πλεονεκτήματά τους. Και αυτό, όχι μόνο γιατί το κόστος του σχετικού εξοπλισμού είναι σήμερα πολύ χαμηλότερο απ' ότι ήταν πριν από μερικά χρόνια, αλλά γιατί η Ευρώπη και η Ιαπωνία μπορούν να αποφύγουν τους πειραματισμούς και τα αναπόφευκτα λάθη που συνόδευσαν την εισαγωγή της σχετικής τεχνολογίας στις Ηνωμένες Πολιτείες ..."
The Economist (Pam Woodall)
Ο κόσμος του 2001

Προτάσεις:

Με βάση τα προηγούμενα, αλλά και από την εφαρμογή διαφόρων ιδεών στην διαδικασία της επιμόρφωσης κατέληξα στα εξής συμπεράσματα:
Χρειάζονται δράσεις σε τρία επίπεδα.

1.Από την διοίκηση:

Βελτίωση της επικοινωνίας με τους εκπαιδευτικούς. Ας δούμε μια ενδιαφέρουσα άποψη δυο ειδικών. "Πώς θα πεισθούν οι πολίτες"
Το εγχείρημα του εκσυγχρονισμού έχει ανάγκη να επενδύεται με ένα όραμα (αξίες), διαφορετικά εκπίπτει σε απλή διαχείριση του στάτους κβο ­ οδηγείται δηλαδή σε αδιέξοδο. Το όραμα, με τη σειρά του, προκειμένου να μην είναι κενή ρητορεία και συνήθης πολιτικός βερμπαλισμός, έχει ανάγκη από τον συνεπή έμπρακτο συμβολισμό ο οποίος θα συνίσταται στον αυτο-περιορισμό του πολιτικού - κομματικού συστήματος και στην καλλιέργεια της θεσμικής πολλαπλότητας. Οι πολίτες θα πεισθούν από τις εκσυγχρονιστικές επαγγελίες μόνον αν αυτές αντιστοιχούν σε μια αντίστοιχη συμπεριφορά εκ μέρους των κυβερνώντων.
(Χαρίδημος Κ. Τσούκας, Β. Παπούλιας ΤΟ ΒΗΜΑ, 04-02-2001)
Ανάδειξη της αναγκαιότητας για διαρκή επιμόρφωση. (Ημερίδες στις πρωτεύουσες των νομών ώστε η επιμόρφωση των εκπ/κών να είναι και αντικείμενο σχολιασμού και των άλλων κοινωνικών εταίρων).
Κατανόηση των πρακτικών προβλημάτων που συνοδεύουν την εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στο σχολείο6.
Σύνδεση της ικανότητας αφομοίωσης τεχνολογίας με την επαγγελματική εξέλιξη των καθηγητών. (Χωρίς στοιχεία αξιολόγησης, με όλα τα προβλήματα που γεννά αυτή η λέξη, χωρίς κίνητρα7 δεν μπορεί να περιμένει κανείς μεταβολές).
Ύπαρξη πιστοποίησης των γνώσεων για τους Η/Υ, μια πιστοποίηση που θα παίζει ρόλο στη εξέλιξη του εκπαιδευτικού. (Αυτό που ήδη περιλαμβάνεται στην προσπάθειά επιμόρφωσης είναι προς την σωστή κατεύθυνση).
Βελτίωση των συνθηκών μάθησης. (Σε σχολεία που υπάρχουν διπλοβάρδιες, σχολεία με προβλήματα στην κτιριακή υποδομή, η χρήση των Η/Υ φαντάζει εξωτική πολυτέλεια. Σε σχολεία με διαθεσιμότητα χώρων και καλές κτιριακές συνθήκες, φαίνεται να υπάρχει ένα καλύτερο κλίμα).
Αναβάθμιση του ρόλου της εκπαίδευσης με ότι αυτό σημαίνει, αφού μόνο έτσι μπορούν να αντιμετωπισθούν μακροπρόθεσμα μεγάλα προβλήματα της κοινωνίας όπως η ανεργία. Μιας εκπαίδευσης που για την οργάνωσή της θα πρέπει να δανεισθεί επιτυχημένα μοντέλα οργάνωσης από τον ιδιωτικό τομέα8.
Οι νέες συνθήκες απαιτούν διαφορετικές νοοτροπίες, ένα νέο μοντέλο διοίκησης των κέντρων επιμόρφωσης που δημιουργούνται ανά νομό και για τούτο το κριτήριο της στελέχωσης να είναι μόνο το κριτήριο της αποτελεσματικότητας αλλιώς μετά από μερικά χρόνια θα μιλάμε για μια ακόμα χαμένη ευκαιρία. (Η επισήμανση των κινδύνων είναι ένα απαραίτητο βήμα για να τους αποφύγουμε, συνήθως δεν αρκεί μόνο η επισήμανσή τους)

2.Από το Π.Ι.

Προσθήκες στα προγράμματα σπουδών (Π.Ι.) ώστε αυτά να περιλαμβάνουν δραστηριότητες που αφορούν τις νέες τεχνολογίες και την αξιοποίησή τους. Αν αυτό δεν γίνει, από την αμέσως σχολική χρονιά, τότε η όποια προσπάθεια ένταξης των ΤΠΕ στο σημερινό σχολείο είναι εκ των προτέρων καταδικασμένη, αφού η επωδός που σήμερα κατά κόρον ακούγεται: "Ωραία όλα αυτά, αλλά δεν αναφέρονται στο πρόγραμμα σπουδών και δεν εξετάζονται σε τούτο οι μαθητές", θα αποτελεί και την ταφόπετρα όποιας καινοτόμου προσπάθειας. (βλ. συνθετικές εργασίες, ελάχιστοι τις υλοποιούν, αφού δεν εντάσσονται στο πρόγραμμα και δεν βαθμολογούνται).

Μεταβολές στο πρόγραμμα σπουδών ώστε να προετοιμάζονται πολίτες με δυνατότητες διαρκούς μάθησης. (Για να είναι συμβατό στις απαιτήσεις των καιρών που θέλουν οι σημερινοί μαθητές - αυριανοί πολίτες να αλλάζουν μέχρι και 6 επαγγέλματα στη διάρκεια της ζωής τους. Μόνο μορφωμένο δυναμικό μπορεί να εμφανίζει την απαιτούμενη ευελιξία)

Στο βαθμό που το Λύκειο δεν φαίνεται να καταφέρνει την απεμπλοκή του από το τις εξετάσεις, πρέπει τα ζητούμενα στις εξετάσεις με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να επιβάλλουν την σταδιακή εμπλοκή των νέων τεχνολογιών.

Στελέχωση και διοικητική αναβάθμιση του Π.Ι. για την αυστηρή τήρηση του πλαισίου μέσα από το οποίο θα παρέχεται η πιστοποίηση των γνώσεων στις νέες τεχνολογίες. (Χρειάζεται ειδική παρακολούθηση όλων των φορέων επιμόρφωσης και των σχολείων με τα οποία θα συνεργασθούν για να μην επαναληφθούν φαινόμενα της δεκαετίας του '80, όπου είχαμε επιμορφώσεις εργατικού δυναμικού με απόντες τους επιμορφούμενους).

Δημιουργία ομάδων στήριξης του επιμορφωτικού σχεδίου με δημιουργία υλικού - περιεχομένου. (Το Internet είναι το εργαλείο πάνω στο οποίο πρέπει να στηθεί ο μηχανισμός στήριξης. Στη διάθεση του Π.Ι. για συγκεκριμένη πρόταση).


Από τους επιμορφωτικούς φορείς- Π.Ι. - μεμονωμένους καθηγητές

Απ' όλους τους παραπάνω απαιτείται παραγωγή υλικού - περιεχομένου για την αξιοποίηση του Internet και των νέων τεχνολογιών στην εκπαίδευση9. Χωρίς περιεχόμενο που συνεχώς πρέπει να αυξάνει και να ανανεώνεται, η όποια επιμορφωτική προσπάθεια θα πέσει στο κενό.

Περιεχόμενο που οφείλει:
Α. Να δείξει ότι οι νέες τεχνολογίες δεν αποτελούν απειλή για κανένα μάθημα, αλλά το εμπλουτίζουν και εν τέλει το ζωντανεύουν . (Παραδείγματα)
Β. Να δείξει τη χρηστικότητα των νέων τεχνολογιών με την μεγαλύτερη δυνατή σαφήνεια. (Παραδείγματα10)
Γ. Να είναι σε άμεση συνάφεια με το υπάρχον πρόγραμμα των σπουδών για να κερδίσει έτσι το ενδιαφέρον των μαθητών - καθηγητών.


Υπάρχουσες χρήσιμες πρώτες προτάσεις:

Ήδη στην επιμόρφωση έχει δείξει την χρηστικότητά του το περιεχόμενο που παρέχεται από τους επιμορφωτές της δράσης ΟΔΥΣΣΕΙΑ11, Ε-42.

Στην επιμόρφωση διαπιστώθηκε ότι με ευκολία οι "τεχνοφοβικοί" απέσυραν τις αντιρρήσεις τους, οι αδιάφοροι ενεργοποιήθηκαν, βλέποντας συγκεκριμένες προτάσεις - παραδείγματα επιμορφωτών12 και με εξέπληξε θετικά το πόσο γρήγορα πολλοί απ' αυτούς ήταν σε θέση να σχεδιάσουν μόνοι τους φύλλα δραστηριοτήτων για την αξιοποίηση του υλικού στο Internet.
Κινούμενος στον ίδιο άξονα, της χρηστικότητας, για του φυσικούς ετοίμασα ένα βιβλίο οδηγό13 με χρήσιμες διευθύνσεις για προσομοιώσεις στο Internet, όπου δίνω οδηγίες για το πως θα χειρισθούν μια προσομοίωση και ποιους διδακτικούς στόχους μπορούν να πετύχουν. Παράλληλα σε άλλο site14 τους παρέχω "τεχνική βοήθεια" καθώς και συγκεκριμένα παραδείγματα για την ένταξη των προσομοιώσεων στην διδακτική διαδικασία. Σε διάστημα δυο μηνών τα δυο αυτά υποστηρικτικά site έχουν δεχθεί πάνω από 5000 κλήσεις, ένα νούμερο καθ' όλα σεβαστό και χαίρομαι να απαντώ σε μηνύματα βοήθειας των συναδέλφων.
Αν κριθεί από την ανταπόκριση, νομίζω ότι πρόκειται για μια δοκιμασμένη επιτυχή επιμορφωτική παρέμβαση και πιστεύω ότι θα βρει μιμητές και για άλλα γνωστικά αντικείμενα.


Επίλογος:
Οι εποχή μας είναι εποχή της πληροφορίας. Είναι περισσότερο από βέβαιο ότι το σχολείο πρέπει να αλλάξει και να ενσωματώσει τις νέες τεχνολογίες. Παρ' όλες τις γκρίνιες και τις αντιδράσεις, η πλειοψηφία των καθηγητών είναι έτοιμη για την αλλαγή. Είναι ευθύνη της διοίκησης να βρει τρόπους να πείσει ότι αυτή η προσπάθεια θα έχει διάρκεια και θα στηριχθεί ουσιαστικά. Μόνο έτσι σχολείο θα καταφέρει φανεί χρήσιμο στην κοινωνία και θα ανταποκριθεί στο ρόλο που θεσμικά έχει. Οι καθηγητές, οι φορείς επιμόρφωσης, η διοίκηση, όλοι όσοι εμπλέκονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στην εκπαίδευση θα πρέπει να δώσουν τον καλλίτερο εαυτό τους στην προσπάθεια που έχει αναληφθεί. Το εγχείρημα δεν είναι καθόλου εύκολο και γίνεται ακόμα δυσκολότερο, όταν προϋποτίθεται η μεταξύ τους καλή συνεργασία.
Πιστεύω πως για το καλό του σχολείου όλοι θα ανταποκριθούν, είναι ένα στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί.


Με εκτίμηση
Αντώνιος Γκούτσιας
Φυσικός - Εεπιμορφωτής στις Τ.Π.Ε.

Το παραπάνω κείμενο σε Word click
εδώ
άλλα κείμενα: εδώ
και εδώ

Τετάρτη 15 Ιουλίου 2009

Χρειάζεται ένας δημιουργικός σεισμός...


Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης από την «άλλη Ελλάδα»

«Καλωσόρισες. Χαίρομαι ιδιαίτερα που σε γνωρίζω. Γιατί έχω μια αισιοδοξία γι’ αυτόν τον τόπο, για την Ελλάδα. Λέω “η άλλη Ελλάδα είναι πολύ δυνατή”».

Με αυτά τα λόγια υποδέχτηκε χθες, στο προεδρικό μέγαρο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κ. Κάρολος Παπούλιας τον 28χρονο καθηγητή πληροφορικής του ΜΙΤ Κωνσταντίνο Δασκαλάκη, ο οποίος συνοδευόταν από τον καθηγητή του στο Μπέρκλεϊ Χρήστο Παπαδημητρίου.

Η διδακτορική διατριβή του Δασκαλάκη απέσπασε το πρώτο βραβείο από την διεθνή Ενωση Επιστημόνων Πληροφορικής. Ο 28χρονος επιστήμονας στη διατριβή του έλυσε τον γρίφο του νομπελίστα μαθηματικού Τζον Νας, στο πεδίο της θεωρίας παιγνίων. Δεν είναι τυχαίο: ο Δασκαλάκης αποφοίτησε με άριστα από το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Συνέχισε τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ, και ολοκλήρωσε τη διδακτορική του διατριβή με τον Χρ. Παπαδημητρίου και τώρα στο ΜΙΤ.

«Δεν είναι εύκολο να μπεις στο Μπέρκλεϊ», μας είπε ο Κωνσταντίνος λίγο μετά τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, «αλλά το ΜΙΤ φάνταζε σαν το απόλυτο πανεπιστήμιο, κάτι άπιαστο. Επειδή στη ζωή προχωράς βήμα βήμα, μου φαίνεται τώρα σαν μια φυσική εξέλιξη όλο αυτό, ειδικά όταν αγαπάς αυτό που κάνεις, όταν έχεις μια διαρκή απορία για τα πράγματα».

Τον ρωτάμε πώς ένιωσε όταν συνάντησε τον κ. Παπούλια. «Είχα ένα τρακ αλλά ο κύριος Πρόεδρος είναι φιλικός, έχει χιούμορ, οπότε γρήγορα μου πέρασε». Κάποια στιγμή, ο κ. Παπούλιας είπε «Αυτό θα το διορθώσουμε... Κάποτε τα παιδιά μας απ’ έξω θα τα φέρουμε προς τα μέσα». Για τον Κωνσταντίνο Δασκαλάκη, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν τίθεται ζήτημα επιστροφής στα πάτρια. «Είναι ο λογικός φόβος που θα είχε οποιοσδήποτε άφηνε ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα στο οποίο οι φοιτητές ενδιαφέρονται για τη διδασκαλία και οι συνάδελφοί σου για την έρευνά σου».

  • Πιστεύει ότι «οι Ελληνες φοιτητές πολύ γρήγορα απογοητεύονται με το όλο σύστημα στην Ελλάδα. Προσωπικά, θα έλεγα ότι η μετάβασή μου από το Μετσόβιο στο Μπέρκλεϊ ήταν κάτι σαν άλμα, για δύο λόγους: την ποιότητα των καθηγητών στην Αμερική και τις γνώσεις που είχα λάβει στην Ελλάδα, οι οποίες είναι ξεπερασμένες. Διδάσκουν τα ίδια και τα ίδια εδώ και τριάντα χρόνια, λες και δεν έχουν καμιά επαφή με όσα γίνονται στο εξωτερικό. Από την άλλη, επειδή στο ελληνικό πανεπιστήμιο όλα εξαρτώνται από το δικό σου μεράκι, αυτό με βοήθησε πολύ στην Αμερική».

Δημιουργικός σεισμός

Οπως είπαμε, παρών στη συνάντηση με τον κ. Παπούλια ήταν και ο Χρ. Παπαδημητρίου, ο οποίος εξέφρασε στον Πρόεδρο την αισιοδοξία του σχετικά με τα «παιδιά που είναι έξω, να τα φέρουμε μέσα». Ηταν απλώς τυπικός ή το πιστεύει; Γελάει. «Είμαστε αισιόδοξοι εκ φύσεως, πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι. Πολλά έχουν διορθωθεί, όμως τα πανεπιστήμια υπολειτουργούν. Δεν υπάρχει ένας τολμηρός ηγέτης ο οποίος θα βοηθήσει τα πανεπιστήμια να γίνουν οικονομικά ανεξάρτητα και να παύσουν οι καταλήψεις και οι άλλες δυσλειτουργίες. Οι φοιτητές πρέπει να καταλάβουν ποιο είναι το συμφέρον τους. Κάποτε ρώτησαν τον Ιάννη Ξενάκη τι πρέπει να γίνει για να λυθεί το πολεοδομικό πρόβλημα της Αθήνας. Κι εκείνος απάντησε: “Εννέα Ρίχτερ”. Χρειάζεται ένας δημιουργικός σεισμός για να αλλάξουν τα πράγματα στην ανώτατη εκπαίδευση».

Μιλώντας πάντως με τον Κωνσταντίνο Δασκαλάκη, αισιοδοξείς. Παίρνει φωτιά όταν του θυμίζουμε πόσο «πεζή» θεωρεί ο κόσμος την πληροφορική. «Ετσι λένε, όμως πληροφορική δεν σημαίνει ψυχροί υπολογισμοί μπροστά από μια οθόνη. Καταρχήν, η πληροφορική μπορεί να κάνει τη ζωή μας πιο εύκολη. Επιπλέον, η πληροφορική έχει να κάνει και με τα όρια της επιστήμης. Δεν έχουμε ιδέα ποιες είναι οι υπολογιστικές δυνατότητες αυτών των συστημάτων που σχεδιάζουμε στον υπολογιστή. Στη φύση ο υπολογισμός πώς γίνεται; Οταν βλέπεις στη φύση μιαν αρμονία, το εκτιμάς αυτό, σε ικανοποιεί.

Είναι πολύ διαφορετικό όμως ένα σύστημα εκτός ισορροπίας να προσπαθήσεις να το φέρεις εσύ σε ισορροπία. Αυτό είναι ένα βασικό ερώτημα της πληροφορικής. Εκτιμάς ένα ποίημα αλλά είναι άλλο να δημιουργήσεις εσύ από άτακτες λέξεις ένα ωραίο ποίημα. Είναι ένα συγκλονιστικό ερώτημα και με αυτό παλεύουμε στην πληροφορική».

Ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης ακούγεται προσιτός, απλός – γήινος. Καμιά σχέση με τον «φευγάτο επιστήμονα»; Γελάει. «Οχι, όχι. Η εικόνα του τρελού επιστήμονα είναι πόζα».

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_124_15/07/2009_322168

Κυριακή 14 Ιουνίου 2009

Εικόνα με... εκατομμύρια λέξεις!

  • Εκπληκτικές καινοτομίες εισβάλλουν στον πραγματικό μας κόσμο και τον ενώνουν με τον εικονικό παρέχοντας αστείρευτες ευκαιρίες ψυχαγωγίας αλλά και εκπαίδευσης

Εδώ και μία δεκαετία ένα φάντασμα πλανιέται στον κόσμο του θεάματος.
Είναι η υπόσχεση μιας διαδραστικής τηλεόρασης υψηλής ευκρίνειας «για τον λαό». Βήματα έχουν γίνει, τόσο στο κομμάτι της παραγωγής περιεχομένου- με τα κανάλια ψηφιακής τηλεόρασης- όσο και σε εκείνο της προβολής τους, μέσω των οθονών πλάσματος και LCD. Οσο μεγαλύτερη όμως είναι η διαγώνιος της τηλεοπτικής μας οθόνης τόσο μεγαλύτερα είναι τα προβλήματα σωστής απεικόνισης που εμφανίζουν. Για να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις ταχύτατης αναβάπτισης, χρωματικής και οπτικής διόρθωσης, οι κατασκευαστές οθονών και τηλεοράσεων LCD καταφεύγουν σε πανάκριβα εξειδικευμένα κυκλώματα και ανεβάζουν δραματικά την κατανάλωση ισχύος των συσκευών τους.

ΟLΕD: «οργανική» ευκρίνεια
Απαντήσεις σε όλα αυτά έχουν δοθεί εδώ και πέντε χρόνια, όταν άρχισαν να παράγονται οι πρώτες οθόνες «οργανικών φωτοδιόδων» (ΟLΕD). Η τεχνολογία τους βασιζόταν στο επιστημονικό εύρημα του καθηγητή Φυσικοχημείας στο Νew Υork University Μάρτιν Πόουπ (Μartin Ρope), o οποίος διαπίστωσε το 1960 πως οι κρύσταλλοι του άνθρακα μπορούν να φωσφορίζουν. Πέρασαν είκοσι χρόνια δοκιμών έως ότου η Κodak κατορθώσει να δημιουργήσει την πρώτη «οργανική φωτοδίοδο». Η ουσία της ανακάλυψης έγκειται στο ότι όταν παρεμβάλλουμε οργανικό υλικό ανάμεσα σε δύο ηλεκτρόδια (άνοδο και κάθοδο) η κίνηση των ηλεκτρονικών οπών γίνεται μεγαλύτερη από εκείνη των ηλεκτρονίων και καταλήγει σε εκπομπή ακτινοβολίας στο ορατό φάσμα.

  • Στην πράξη, οι οθόνες οργανικών φωτοδιόδων αποδείχθηκε ότι παρέχουν σαρωτικά πλεονεκτήματα: κατασκευάζονται εύκολα (με εκτύπωση τύπου inkjet), δεν χρειάζονται οπίσθιο φωτισμό (οι κουκίδες λάμπουν από μόνες τους) και άρα καταναλώνουν λιγότερο ρεύμα, αποδίδουν το πλήρες χρωματικό φάσμα (και όχι υποσύνολό του, όπως στις LCD) και έχουν χρόνο αναβάπτισης λιγότερο από 0,01 χιλιοστό του δευτερολέπτου (ενώ οι ταχύτερες LCD έχουν 2ms). Ολα αυτά συρραμμένα σε μια συσκευασία εκπληκτικά μικρού πάχους, καθώς αρκούν λίγα χιλιοστά για να χωρέσουν οθόνη και κυκλώματα!

Θα αναρωτιέστε γιατί κάτι τόσο καταπληκτικό δεν έχει ήδη σαρώσει την αγορά. Η απάντηση είναι πως στα τόσα πλεονεκτήματά τους διαπιστώθηκε ότι οι οργανικές οθόνες είχαν και το μειονέκτημα κάθε οργανικού υλικού: «βιοδιασπώνται» έπειτα από περίπου 200.000 ώρες λειτουργίας. Από πέρυσι όμως ένα ορυμαγδός βελτιωτικών τεχνικών έφερε την παραγωγή των ΟLΕD σε επίπεδο πλήρους ελέγχου των παραμέτρων τους.
  • Ετσι, στην εφετινή παγκόσμια έκθεση ηλεκτρονικών ΙFΑ 2009 οι ιάπωνες και οι κορεάτες κατασκευαστές (Sony, Samsung και LG) εξήγγειλαν ότι ως το 2010 θα πλημμυρίσουν την παγκόσμια αγορά με μοντέλα ΟLΕD μεγέθους ως 40 ιντσών. Ηδη από το τέλος Απριλίου η Samsung παρουσίασε μια τηλεόραση 23 ιντσών- με λόγο αντίθεσης 2.000.000:1, πάχος 1,6 εκατοστά και κατανάλωση κατά 40% μικρότερη της αντίστοιχης LCD- και μία 40 ιντσών, με λόγο αντίθεσης 1.000.000: 1 και ανάλυση 1920 x 1080.
  • Οι αναγγελίες νέων μοντέλων και από τους λοιπούς κατασκευαστές θα ακολουθήσουν, σίγουρα, αλλά τις εντυπώσεις έκλεψε μια πρόσφατη ανακοίνωση του γερμανικού ερευνητικού ινστιτούτου Fraunhofer: κατασκεύασε έναν μικροσκοπικό προβολέα ΟLΕD (πάχους μόλις 2,5 εκατοστών) που μπορεί να ενσωματωθεί σε κινητά τηλέφωνα και να μετατρέψει σε ολοζώντανη οθόνη κάθε τοίχο και χαρτόνι!

Τέλος, την 1η Ιουνίου 2009 το Κέντρο Εύκαμπτης Οθόνης του Πανεπιστημίου της Αριζόνας ανακοίνωσε μια ρηξικέλευθη τεχνική μαζικής παραγωγής οργανικών οθονών (ονόματι Si: Η ΑΜΟLΕD) που θα επιτρέψει την προβολή λαμπερών εικόνων σε... ό,τι φαντάζεστε.

MΠΑΙΝΟΒΓΑΙΝΟΝΤΑΣ
ΣΤΗΝ ΟΘΟΝΗ

Oλοζώντανες λήψεις και ολοζώντανες οθόνες... Τι μας λείπει για να ολοκληρωθεί το όραμα της «διαδραστικής τηλεόρασης υψηλής ευκρίνειας»; Μα, φυσικά, η διάδραση. Ενας τρόπος που θα καθιστά φυσική την επικοινωνία των «έξω» με αυτά που είναι «μέσα» στην οθόνη.

Το θέμα αυτό, είναι αλήθεια, πως απασχολεί όλον τον κόσμο της τηλεπληροφορικής, από την εποχή που πρωτοεμφανίστηκαν τα «παράθυρα» της Μicrosoft, το 1983. Και ήταν αυτή η ίδια εταιρεία που μας έδωσε τη λύση, στις 2 Ιουνίου 2009: παρουσίασε, στην έκθεση Εlectronic Εntertainment Εxpo της Καλιφόρνιας, τους καρπούς του μυστικού της Προγράμματος Νατάλ. Πρόκειται για μια συσκευή ανίχνευσης κινήσεων που- προς το παρόν- θρονιάζεται πάνω στην οθόνη μιας παιχνιδομηχανής Χbox, ακριβώς όπως συμβαίνει και με τον γνωστό ανιχνευτή κινήσεων του Νintendo Wii. Εχει όμως μια τεράστια διαφορά: δεν χρειάζεται κανένα χειριστήριο! Η συσκευή συλλαμβάνει κάθε μας κίνηση και την προβάλλει ως κίνηση του «ψηφιακού εκπροσώπου μας» (avatar) στο παιχνίδι. Επιπρόσθετα, σαρώνει όποια σημείωση ή σκίτσο μας και ενημερώνει το παιχνίδι, αλλά και ξεχωρίζει τη φωνή μας και καταλαβαίνει τι του λέμε (αν μιλάμε αγγλικά). Το αποτέλεσμα είναι κάτι παραπάνω από θεαματικό: ανοίγει διάπλατα μια νέα εποχή επικοινωνίας μας με τις συσκευές, μια εποχή όπου τα πάντα- από ψυχαγωγία ως εκπαίδευση- μπορούν να γίνονται με τη φυσικότητα της επικοινωνίας μεταξύ ανθρώπων.

Η εντυπωσιακή καινοτομία που παρουσίασε η Μicrosoft δεν χτίστηκε εν μια νυκτί. Οι ασχολούμενοι με τις τεχνολογίες διεπαφής γνωρίζουν ότι σχετικές ευρεσιτεχνίες έχουν κατοχυρωθεί από το 1986, από την εταιρεία GestureΤek της Καλιφόρνιας (www. gesturetek. com/). Μάλιστα, η Μicrosoft, η Sony, η Ιntel, η ΝΑSΑ, η Samsung και πολλές άλλες επιχειρήσεις έχουν αγοράσει δικαιώματα χρήσης αυτών των ευρεσιτεχνιών σε προϊόντα τους και αρκετά μουσεία ετοιμάζονται να τις αξιοποιήσουν. Όμως, το δύσκολο σημείο όλων αυτών των τεχνολογιών είναι η αποσαφήνιση- εκ μέρους του προγράμματος και της συσκευής- του «ποιος διατάζει». Δηλαδή, η ανταπόκριση στις κινήσεις και τη φωνή ενός μεμονωμένου χειριστή-παίκτη είναι σχετικά εύκολη υπόθεση, αλλά γίνεται σπαζοκεφαλιά όταν αυτός περιβάλλεται και από άλλα πρόσωπα. Κι αυτό ακριβώς είναι το περιβάλλον στο οποίο καλούνται να ανταποκριθούν οι συσκευές επικοινωνίας σήμερα, είτε είναι ένας υπολογιστής σε παιδικό δωμάτιο, είτε παιχνιδομηχανή και τηλεόραση στο καθιστικό, ή κινητή συσκευή στο δρόμο.

  • Είναι εντυπωσιακό ότι την επόμενη ημέρα της αποκάλυψης του Νatal η Sony έσπευσε να δηλώσει επίσης παρούσα στη νέα εποχή, με έναν αντίστοιχο ανιχνευτή για την παιχνιδομηχανή της Ρlaystation. Οι διαφορές τους εντοπίζονται στο ότι η δική της λύση δεν περιλάμβανε φωνητική αλληλεπίδραση και ότι είχε επιλέξει να έχει ένα μινιμαλιστικό χειριστήριο (που έμοιαζε με μικρόφωνο) προκειμένου να έχει ο παίκτης πλήκτρο δράσης. Η χρησιμότητα αυτού του «συμβιβασμού» φάνηκε κατά την επίδειξη, όταν ο παίκτης χρησιμοποίησε δύο τέτοια χειριστήρια προκειμένου να κάνει τη σύνθετη κίνηση ανάληψης «βέλους από τη φαρέτρα στην πλάτη του» και «τόξευσης».

Η ως σήμερα πρωτοπορούσα στον τομέα Νintendo δεν είχε να δείξει κάτι χειροπιαστά πιο τρανό, αλλά φρόντισε να περιγράψει το «Wii Vitality Sensor» που έχει στα σκαριά: έναν σαρωτή αποτυπώματος που ενεργεί ως «ανιχνευτής αισθηματικής κατάστασης» ώστε να προσαρμόζει το λογισμικό στις τρέχουσες διαθέσεις και ικανότητές μας.

Επειτα από όλα αυτά, αν ήμουν μέλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, ομολογουμένως θα κοιμόμουν σφόδρα ανήσυχος. Σε πέντε χρόνια, όχι απλώς δεν θα υπάρχουν σχολικά βιβλία σε χαρτί, αλλά θα πρέπει να είναι όλα διαδραστικά! Αλλιώς...
http://www.tovima.gr/default.asp?pid=2&ct=33&artId=273618&dt=14/06/2009

Σάββατο 23 Μαΐου 2009

Η γνώση είναι άραγε ζήτημα ποσότητας;

Αυτό αναρωτήθηκε ο Τζόρτζιο Ίσραελ, καθηγητής των μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο Σαπιέντσα της Ρώμης, όταν μια μέρα μια «αυθεντία» τού υπέδειξε ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο «Did you know 3.0».

Το θέμα...
... του ντοκιμαντέρ είναι η κοινωνία της γνώσης. Και δείχνει πως ένα στα οκτώ ζευγάρια που παντρεύτηκαν τα τελευταία χρόνια στις ΗΠΑ γνωρίστηκαν μέσα από το Διαδίκτυο (τι να έχουν απογίνει άραγε;), πως η πρώτη χώρα στον κόσμο σε ευρυζωνικές συνδέσεις είναι οι Βερμούδες (σημαίνει άραγε αυτό πως είναι πρώτη και στην κοινωνία της γνώσης;), πως τα χρόνια που χρειάζεται ένα διαφημιστικό μήνυμα για να φτάσει σε 50 εκατομμύρια ανθρώπους είναι 38 για το ραδιόφωνο, 13 για την τηλεόραση, 4 για το Διαδίκτυο και μόνο 2 για το «Facebook», πως οι τηλεφωνικές επικοινωνίες τριπλασιάζονται κάθε έξι μήνες και πως, ολόκληρο το 2006, η μηχανή αναζήτησης Google είχε δεχθεί 2,6 δισεκατομμύρια ερωτήσεις χρηστών, ενώ σήμερα δέχεται 31 δισεκατομμύρια τον μήνα (πόσο ουσιαστικό είναι άραγε το περιεχόμενό τους;).
  • Το ντοκιμαντέρ δείχνει επίσης ότι, μέσα σε μία εβδομάδα, οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης» προσφέρουν περισσότερες πληροφορίες από όσες μπορούσε να συσσωρεύσει ο άνθρωπος του δέκατου αιώνα σε ολόκληρη τη ζωή του. Μάλιστα, μόνο φέτος, παρήχθησαν 40x10^19 bytes πληροφοριών (40x10 στη δέκατη ένατη δύναμη), δηλαδή περισσότερες από όσες παρήχθησαν συνολικά τα τελευταία 5.000 χρόνια. «Σημαίνει άραγε αυτό πως ο όγκος των πληροφοριών μάς κάνει πιο μορφωμένους;» συλλογίζεται ο καθηγητής Ίσραελ. Και λέει: «Το αγγλικό λεξιλόγιο διαθέτει σήμερα περίπου 540.000 λέξεις, δηλαδή πέντε φορές περισσότερες από όσες είχε την εποχή του Σαίξπηρ. Όμως, παρά τον σύγχρονο πλούτο των λέξεων, οι άνθρωποι επιμένουν σήμερα να τον διαβάζουν τον ΄΄καημένο΄΄».
  • Όταν πέθανε ο φιλόσοφος Σπινόζα κι έψαξαν στο σπίτι του, βρήκαν δεν βρήκαν τριακόσια βιβλία. Ωστόσο, ακόμη και οι πιο διαπρύσιοι υποστηρικτές της μεταμοντέρνας τεχνολογικής κοινωνίας δεν παύουν να ανατρέχουν ακόμη σε αυτόν.

Τι σημαίνουν...
... όλα αυτά;
  • Σίγουρα, η αύξηση της ποσότητας είναι πολύ χρήσιμη, αλλά η γνώση δεν μπορεί να περιοριστεί στις πληροφορίες. Δεν θα έφταναν ούτε ένα τρισεκατομμύριο terabytes για να μπορέσουμε να ενοποιήσουμε την κβαντική μηχανική με τη θεωρία της σχετικότητας ή για να αποδείξουμε πως η θεωρία των χορδών είναι σωστή.
  • Θα ήταν ευχής έργον, λοιπόν, να ξέρουμε να διαχειριζόμαστε σωστά την ορμητική ροή των πληροφοριών, χωρίς να ξεχνάμε ποτέ τα μεγάλα προβλήματα της γνώσης που βρίσκονται ακόμη ανοιχτά μπροστά μας. Η «αυθεντία»...
... συμβουλεύει τους «laudatores tempore acti», τους υμνητές των παλιών καιρών, να δουν οπωσδήποτε αυτό το ντοκιμαντέρ. «Όσο για μένα», λέει ο καθηγητής Ίσραελ, «ζω μια χαρά με τους τεχνολογικούς νεωτερισμούς και πιστεύω πως ξέρω να τους χρησιμοποιώ καλύτερα από πολλούς υμνητές του παρόντος. Όπως ξέρω και να γράφω σωστά τη φράση ΄΄laudatores temporis acti΄΄, χωρίς να χρειάζεται να καταφύγω στη βοήθεια του Google».
http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&artid=4518211&ct=2

Σάββατο 16 Μαΐου 2009

Tο φινλανδικό θαύμα στην Παιδεία


Oι εντυπωσιακές επιδόσεις των Φινλανδών μαθητών και φοιτητών προκάλεσαν αίσθηση σε όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο και δικαιολογημένα έστρεψαν την προσοχή στο εκπαιδευτικό σύστημα της «Xώρας των Xιλίων Λιμνών»

Δεκαετίες ολόκληρες αιωρείται στην ελληνική (και όχι μόνο) κοινή γνώμη η ακαθόριστη άποψη ότι στη Σκανδιναβία η εκπαίδευση είναι πολύ καλή. Όταν όμως άρχισαν να δημοσιοποιούνται ευρύτερα τα αποτελέσματα του προγράμματος PISA (Programme for International Student Assessment - Πρόγραμμα Διεθνούς Aξιολόγησης των Σπουδαστών) κατά τη διάρκεια της τρέχουσας δεκαετίας, το όνομα της Φινλανδίας βρέθηκε στα χείλη αλλά και τις γραφίδες πολλών.

  • Oι εντυπωσιακές επιδόσεις των Φινλανδών μαθητών και φοιτητών προκάλεσαν αίσθηση σε όλο τον ανεπτυγμένο κόσμο και δικαιολογημένα έστρεψαν την προσοχή στο εκπαιδευτικό σύστημα της «Xώρας των Xιλίων Λιμνών». Πόσο μάλλον που οι ανά τριετία έρευνες του προγράμματος PISA διενεργούνται από τον OOΣA σε σαράντα ανεπτυγμένες χώρες, σε 15χρονους μαθητές και με πολύ μεγάλα δείγματα (π.χ. στη Φινλανδία εξετάστηκαν 6.235 μαθητές από 197 σχολεία), οπότε είναι κανείς βέβαιος ότι δεν έχουμε να κάνουμε με τα αποτελέσματα κάποιας τρέχουσας δημοσκόπησης, αλλά με σοβαρή επιστημονική έρευνα.

Tάξεις - Kοινωνικές κυψέλες

  • H Φινλανδία έχει εννιάχρονη υποχρεωτική εκπαίδευση, όπως και η Eλλάδα. Oι αρχές όμως που διαπερνούν τη φινλανδική εκπαιδευτική αντίληψη διαφέρουν ριζικά. Bασίζονται στις παιδαγωγικές αρχές του Γάλλου Σελεστίν Φρενέ - να μαθαίνουν τα παιδιά κάνοντας πράγματα μέσα σε πλαίσιο κοινότητας. Στην πράξη αυτό μεταφράζεται στο ότι από την πρώτη κιόλας τάξη του Δημοτικού οι μικροί μαθητές συμμετέχουν σε πληθώρα δραστηριοτήτων της καθημερινής ζωής.
    Xρησιμοποιούν ελάχιστα βιβλία, δεν ενθαρρύνεται καθόλου η παθητική απομνημόνευση, δεν απαιτείται από τα παιδιά να είναι καρφωμένα στο θρανίο. Mπορούν να περιφέρονται στην τάξη, να ζητούν πληροφορίες από τον δάσκαλο, να συνεργάζονται με τους συμμαθητές τους. Yπό την καθοδήγηση του δασκάλου τα παιδιά αποφασίζουν τι θα κάνουν κάθε εβδομάδα και υλοποιούν μόνα τους, με τους δικούς τους ρυθμούς, τα καθήκοντα που αυτά αποφάσισαν.
  • Δεν κάνουν απλώς πάμπολλες εκδρομές εκτός σχολείου σε χώρους διαφόρων δραστηριοτήτων αλλά και εναλλάσσονται σε ομάδες που συμμετέχουν σε όλες ανεξαιρέτως τις δουλειές που σχετίζονται με το σχολείο: βοηθούν στην κουζίνα, τακτοποιούν βιβλία στη βιβλιοθήκη, φροντίζουν τα λουλούδια και τα φυτά που υπάρχουν στη σχολική αυλή, συμμετέχουν στον διαχωρισμό για ανακύκλωση των απορριμμάτων του σχολείου...
  • Mάλιστα στις δραστηριότητες αυτές τα παιδιά δεν καθοδηγούνται από τους δασκάλους τους, αλλά από το μη εκπαιδευτικό προσωπικό του σχολείου: μαγείρους, κηπουρούς, καθαρίστριες, γραμματέα... Eτσι τα παιδιά αναπτύσσουν αισθήματα σεβασμού προς τη δουλειά όχι μόνο των δασκάλων τους, αλλά και όλων των εργαζομένων.
    «H ευθύνη για την εκπαίδευση των παιδιών μοιράζεται εξίσου σε όλους και αποφεύγονται μη αναγκαίες ιεραρχικές δομές μεταξύ του προσωπικού», σημειώνει χαρακτηριστικά φυλλάδιο του φινλανδικού υπουργείου Eξωτερικών που αναφέρεται στο θέμα, παρουσιάζοντας τη νοοτροπία που διαπερνά αυτή την πολιτική.
  • Στην υπηρεσία όλωνTα φινλανδικά σχολεία βρίσκονται εξαρχής στην υπηρεσία των πολιτών. Mορφώνουν τα παιδιά, αλλά διευκολύνουν και τους γονείς. Eίναι φυσικά δημόσια σχεδόν στην ολότητά τους. Xρηματοδοτούνται από τους δήμους ή το κράτος. Eίναι ολοήμερα, εφοδιασμένα με παιδότοπους, παιδικές χαρές και φυσικά το αναγκαίο προσωπικό για την επίβλεψη των παιδιών μέχρι να γυρίσουν οι γονείς από την εργασία τους και να τα πάρουν σπίτι. Όλα ανεξαιρέτως τα σχολεία (συμπεριλαμβανομένου του αντίστοιχου Λυκείου) της Φινλανδίας παρέχουν δωρεάν ζεστό φαγητό το μεσημέρι στους μαθητές. Δωρεάν είναι και όλα τα βασικά υλικά για την εκπαίδευση (βιβλία, τετράδια, μολύβια κ.λπ.), ενώ δωρεάν γίνεται και η μεταφορά στο σχολείο όλων των παιδιών που ζουν μακριά ή παρουσιάζουν κινητικά προβλήματα.
  • Tα φινλανδικά σχολεία είναι επίσης ανοιχτά στην τοπική κοινωνία. Oι γονείς είναι ευπρόσδεκτοι στις σχολικές δραστηριότητες που μπορούν να βοηθήσουν με τις γνώσεις ή την τέχνη τους - ένας πατέρας δημοσιογράφος π.χ. μπορεί να πάει στο εργαστήριο που τα παιδιά φτιάχνουν ανά ομάδα το δικό τους περιοδικό και να τους πει πώς να το κάνουν καλύτερο ή μία μητέρα που γνωρίζει ραπτική, πλέξιμο ή κέντημα είναι καλοδεχούμενη στην αντίστοιχη ομάδα για να δείξει στα παιδιά πώς να ράβουν, να πλέκουν ή να κεντούν.
    Oι τοπικές αρχές είναι επίσης υποχρεωμένες να παράσχουν τη βασική εκπαίδευση ακόμη και στα παιδιά που λόγω βαριάς ασθένειας ή αναπηρίας δεν μπορούν να πάνε στα κανονικά γενικά σχολεία, ακόμη και αν χρειάζεται να τους στείλουν δάσκαλο στο σπίτι.
    Δρόμοι διαρκώς ανοιχτοίMετά την εννιάχρονη υποχρεωτική βασική εκπαίδευση, περίπου οι μισοί μαθητές κατευθύνονται στο Λύκειο και άλλοι τόσοι στα επαγγελματικά σχολεία. Mόλις το 6% των Φινλανδών μαθητών σταματάει την εκπαίδευσή του με την ολοκλήρωση της φοίτησης στο εννιάχρονο σχολείο γενικής παιδείας. Oύτε και τρέχουν όμως όλοι στο Γενικό Λύκειο, όπως εδώ. Mόνο οι μισοί.
    Στη βασική και μέση εκπαίδευση οι Φινλανδοί δίνουν εξαιρετική έμφαση στις γλώσσες, με την πρώτη ξένη γλώσσα να διδάσκεται υποχρεωτικά από την τρίτη Δημοτικού και τη δεύτερη από την πρώτη Γυμνασίου το αργότερο. Mέχρι να τελειώσουν το Λύκειο, όσοι μαθητές θέλουν μπορούν να έχουν μάθει έως και έξι(!) γλώσσες.
    Oσο για τα παιδιά μεταναστών, αρκεί να μπορούν να σχηματίσουν μια μικρή, ολιγομελή ομάδα και ο δήμος, με δικά του φυσικά έξοδα, είναι υποχρεωμένος να παρέχει εκπαίδευση και στη γλώσσα τους δύο φορές την εβδομάδα. Στο Eλσίνκι π.χ. όπου υπάρχουν 2.600 παιδιά μεταναστών, τέτοια μαθήματα γίνονται σε περίπου 40 γλώσσες.
    Aκόμη μεγαλύτερη προσοχή δίνουν οι Φινλανδοί σε θέματα θρησκείας. Aρκεί να υπάρξουν τρία και μόνο παιδιά σε μία τάξη από κάποια θρησκεία για να διδάσκονται το μάθημα των Θρησκευτικών στη θρησκεία τους και αποκλειστικά σε αυτήν. Θρησκευτικά δεν διδάσκονται επίσης καθόλου στα παιδιά που οι γονείς τους δεν το επιθυμούν. Tα παιδιά αυτά διδάσκονται Hθική και Διαπροσωπικές Σχέσεις όλα τα χρόνια της βασικής και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
    «Εκτόπισαν» την ιδιωτική εκπαίδευση
  • H τριτοβάθμια εκπαίδευση χωρίζεται σε Πανεπιστήμια και Πολυτεχνεία. Kαθώς ο αριθμός των υποψηφίων υπερβαίνει τις θέσεις σε αυτά, το κάθε AEI επιλέγει τους φοιτητές που θα δεχθεί είτε μόνο με τους βαθμούς του Λυκείου είτε με συνδυασμό βαθμών Λυκείου και επιμέρους εισαγωγικών εξετάσεων για το συγκεκριμένο Πανεπιστήμιο ή Πολυτεχνείο. H εθνική στρατηγική της Φινλανδίας πάντως συνίσταται στο να προσφέρει τη δυνατότητα ανώτατης εκπαίδευσης στα δύο τρίτα της κάθε ηλικιακής ομάδας. Tα AEI παραμένουν ανοιχτά και για παιδιά που έχουν στραφεί στα επαγγελματικά Λύκεια, μέσα από κάποιες διαδικασίες. Tο τελικό αποτέλεσμα όλων αυτών είναι, όπως με εμφανή υπερηφάνεια τονίζει το φινλανδικό υπουργείο Eξωτερικών, ότι «χάρη στην υψηλή ποιότητα του σχολικού συστήματος γενικής παιδείας του δημόσιου τομέα, η Φινλανδία δεν έχει εμπορική αγορά στη βασική εκπαίδευση, ενώ και στα άλλα επίπεδα και στους άλλους τομείς η εμπορική παροχή εκπαίδευσης είναι σχετικά μικρή συγκρινόμενη με πολλές άλλες δυτικές χώρες». Προφανώς καθόλου δεν αρέσουν στον OOΣA, προπύργιο του νεοφιλελεύθερου δογματισμού, ούτε τα συμπεράσματα των Φινλανδών ούτε τα επιτεύγματα της δημόσιας εκπαίδευσης της Φινλανδίας, την υπεροχή των οποίων αναγκάζεται να πιστοποιεί ο ίδιος ο OOΣA!
ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΕΛΑΣΤΙΚ

Φυσική και ....γέλιο




Πέμπτη 30 Απριλίου 2009

Ουραγός η Ελλάδα στις επιδόσεις των μαθητών λυκείου στις επιστήμες

Μεταξύ των 30 χωρών-μελών του ΟΟΣΑ, τα λύκεια της Φινλανδίας και της Νέας Ζηλανδίας παρουσιάζουν τις υψηλότερες επιδόσεις στα μαθήματα θετικών επιστημών, ενώ η Ελλάδα, η Ιταλία, το Μεξικό, η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Τουρκία είναι οι τελευταίοι της τάξης.

Σύμφωνα με την έκθεση του Ορφανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, στη Φινλανδία και τη Νέα Ζηλανδία ένας στους πέντε μαθητές πετυχαίνουν κορυφαίες επιδόσεις στα επιστημονικά μαθήματα, ενώ στην Ελλάδα η αναλογία αυτή είναι μικρότερη από ένας στους 20.

Το πρόβλημα στις περισσότερες χώρες είναι ότι ελάχιστοι από τους μαθητές με καλές επιδόσεις στην επιστήμη ενδιαφέρονται να ακολουθήσουν επιστημονικά επαγγέλματα.

«Μεταξύ των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ, σχεδόν το 40% των μαθητών λυκείου που έρχονται πρώτοι στα επιστημονικά θέματα δεν ενδιαφέρονται να ακολουθήσουν καριέρες που αφορούν την επιστήμη, ενώ σχεδόν το 45% δεν επιθυμούν να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους στην επιστήμη» αναφέρει η έκθεση.

«Αυτό θα μπορούσε να αποδειχθεί μειονέκτημα για τις αυριανές κοινωνίες της επιστήμης» επισημαίνει

Κυριακή 26 Απριλίου 2009

Η κρίση θέτει θέμα παιδείας

H διεθνής οικονομική κρίση, σε συνδυασμό με τα οξυμένα προβλήματα της χαμηλής ανταγωνιστικότητας και του υπέρογκου δημοσίου ελλείμματος που εμφανίζει δραματικά πλέον η ελληνική οικονομία, αναδεικνύουν σε μείζονος σημασίας προτεραιότητα για την Ελλάδα και το θέμα της παιδείας. Την επείγουσα δηλαδή ανάγκη επένδυσης της χώρας στην αναβάθμιση της εκπαίδευσης, για να μην υποβαθμιστεί περαιτέρω στον διεθνή οικονομικό χάρτη. Συγκριτικά κερδισμένες από την κρίση αυτή θα είναι αναμφίβολα οι χώρες που θα επιδείξουν τη μεγαλύτερη ευελιξία και θα προσαρμοστούν γρηγορότερα στο νέο μοντέλο ανάπτυξης. Οι υπόλοιπες θα βρεθούν πιο κάτω από τη θέση που είχαν πριν από την κρίση.

Η προαγωγή της παιδείας και η βελτίωση ειδικότερα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης –με αφορμή την κρίση, τις αλλαγές που επιφέρει και τις νέες συνθήκες ανταγωνισμού που θα δημιουργηθούν σε παγκόσμιο επίπεδο– είναι ένα θέμα που απασχολεί σήμερα όχι μόνο την Ε. Ε., αλλά και τις ΗΠΑ που έως τώρα κοιμούνταν ήσυχες, διατηρώντας θεωρητικά την πρωτοπορία στην έρευνα και την τεχνολογία. Ας συνειδητοποιήσουμε, λοιπόν, εάν δεν αναληφθούν σημαντικές πρωτοβουλίες, τι πρόκειται να συμβεί στην Ελλάδα, η οποία καταλαμβάνει μία από τις τελευταίες θέσεις στις μετρήσεις του ΟΟΣΑ για την ποιότητα του εγχώριου εκπαιδευτικού συστήματος, τη στιγμή που όλοι οι σοβαροί οικονομολόγοι επισημαίνουν ότι η μόνη ασφαλής απάντηση (μεσοπρόθεσμα) στην έκρηξη της ανεργίας στη Δύση και τη μείωση της αγοραστικής δύναμης πολλών κοινωνικών ομάδων είναι οι επενδύσεις στην παιδεία και την καινοτομία.

  • Από την ικανότητα στη δημιουργία νέων ανταγωνιστικών προϊόντων και υπηρεσιών διεθνούς ζήτησης, τη νέα τεχνολογία που θα μεταβάλει τo κόστος και τους νέους κλάδους που θα σχηματιστούν (για παράδειγμα, οικονομία περιβάλλοντος και εναλλακτικές πηγές ενέργειας), θα κριθεί η δυνατότητα ανάκαμψης των οικονομιών και ο καινούργιος κύκλος ανάπτυξης που θα απορροφήσει σταδιακά τις υψηλές δαπάνες εξόδου από την κρίση. Aλλος δρόμος δεν υπάρχει, όταν σε λίγο θα έχουν εξαντληθεί οι τονωτικές ενέσεις ρευστότητας από τις κυβερνήσεις και θα πρέπει αναγκαστικά να δημιουργηθεί ο καινούργιος παγκόσμιος πλούτος για να εξισορροπήσει όλα όσα θα έχουν έως τότε χαθεί.

Η ανάπτυξη και η υπεράσπιση συνεπώς θέσεων εργασίας και εισοδημάτων στη νέα φάση των οικονομιών θα είναι ταυτισμένη με την έρευνα και την τεχνολογία, τη διευκόλυνση της επιχειρηματικότητας και την ποιότητα του ανθρώπινου δυναμικού, το οποίο θα μπορέσει να δημιουργήσει και να διαχειριστεί τις αλλαγές αυτές. Στην Ελλάδα ειδικότερα, η έλλειψη νέων ανθρώπων που θα διαθέτουν τα απαιτούμενα προσόντα (βλέπε παιδεία) για να παράξουν καινοτομίες ή ανθρώπων που να ενθαρρύνονται για μία τέτοιου τύπου παραγωγική αντίδραση θα οδηγήσει με μαθητική ακρίβεια σε σημαντική μείωση του βιοτικού επιπέδου και συρρίκνωση των προσδοκιών. Αποτέλεσμα θα είναι, καθώς η οικονομία δεν θα μπορεί να προσελκύει και να αξιοποιεί υπό τις συνθήκες αυτές επενδυτικά κεφάλαια, να μεγεθυνθεί η φτώχεια στην Ελλάδα, εις βάρος της ευημερίας για την πλειοψηφία του λαού. Διότι, σε μία τέτοια εξέλιξη, θα εκφυλιστεί εισοδηματικά η μεσαία τάξη, θα ενταθούν οι κοινωνικές ανισότητες και θα διαρραγεί η σημερινή κοινωνική συνοχή. Ηδη εμφανίστηκαν τα πρώτα σημάδια εν μέσω της κρίσης.

Του Γιαννη Kοτοφωλου

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_2_26/04/2009_312275

Σάββατο 25 Απριλίου 2009

Μαθητές, το ζαμπόν στο σάντουιτς

Tα Ελληνόπουλα είναι από τα λιγότερο χαρούμενα παιδιά της Ευρώπης, έδειξε βρετανική έρευνα και ως ένας από τους λόγους αναφέρθηκε η υπερβολική πίεση που ασκείται από το σχολείο. Η πραγματικότητα είναι αρκετά πιο πολύπλοκη. Διότι δεν είναι μόνο το βαρύ πρόγραμμα μελέτης και η ροπή προς τη βαθμοθηρία που δεν αφήνει στα παιδιά ελεύθερο χρόνο, είναι και η πίεση που ασκείται από την οικογένεια για επιτυχία· το συνεχές κέντρισμα του «αλόγου» ώστε να φτάσει και να διατηρηθεί στην πρώτη γραμμή με αντάλλαγμα τη συμμετοχή στις ενήλικες απολαύσεις –κατανάλωση, τηλεθέαση, μύηση στα ανήκουστα, τα παράτυπα, τα σκανδαλιστικά που μας κατατρέχουν.
Τα παιδιά είναι το ζαμπόν στο σάντουιτς μεταξύ σπιτιού και σχολείου. Υπό τη συνεχή διπλή πίεση των εκπαιδευτικών εντολών δασκάλου και γονέα. Οσοι έχουν παιδιά γνωρίζουν καλά τον... καταμερισμό εργασίας μεταξύ σχολείου και οικογένειας. Οι δάσκαλοι, όσο κι αν γκρινιάζουν για την παρέμβαση των υπερπροστατευτικών γονέων στο εκπαιδευτικό τους έργο, μεταθέτουν συστηματικά αξιοσημείωτο κομμάτι των δικών τους διδακτικών ευθυνών στους γονείς. Οι οποίοι, σε μικρό ή μεγάλο βαθμό, ευέλικτα ή άκαμπτα, φιλικά ή αυταρχικά, παίρνουν στα χέρια τους το «νήμα» της εκπαίδευσης των παιδιών τους πέφτοντας ενδόμυχα στην παγίδα να αποδείξουν πόσο καλά τα καταφέρνουν (ως δάσκαλοι στο παιδί και ως μαθητές στον δάσκαλο). Και στομώνουν την κρίση τους, σβήνουν τη φλόγα τους, αναλώνουν τον αναντικατάστατο χρόνο της άγουρης ζωής τους.
Η υπερδραστηριότητα γονέων και η αμηχανία εκπαιδευτικών δεν αποτελούν βεβαίως αιτίες, αλλά συνέπειες της παθογένειας του συστήματος και των δραματικών κοινωνικο-οικονομικών αλλαγών (εμμονή στην απόκτηση υλικών αγαθών, άκρατος ανταγωνισμός, φόβος της ανεργίας, έλλειψη χρόνου, απουσία ασφαλούς χώρου για τα παιδιά...). Αν σ’ αυτά προσθέσει κανείς τα λάθη και τις ασυνέπειες μεθόδων και εγχειριδίων, βρίσκει ικανοποιητικές απαντήσεις στο γιατί της ακριβοπληρωμένης αμορφωσιάς μαθητών και αποφοίτων.
Με μέσο όρο πρόσβασης στα πανεπιστήμια το 13 (παρά τη δαπανηρή ψυχοφθόρα πνευματοκτόνο ιδεοληψία της καθολικής εισαγωγής στα ΑΕΙ ή μάλλον ακριβώς λόγω αυτής), με οικτρές επιδόσεις στους διεθνείς διαγωνισμούς (λόγω της ακρισίας που φέρνει η ακατανίκητη παπαγαλία), οι σημερινοί έφηβοι αποτελούν τη ζωντανή απόδειξη της παταγώδους αποτυχίας του θεωρητικώς μεταρρυθμιζόμενου εκπαιδευτικού μας συστήματος. Αγχωμένοι, στερημένοι, κουρασμένοι, ανερμάτιστοι, ευάλωτοι. Διότι υποτιμήθηκε η αξία του χαζολογήματος, του παιχνιδιού, του ελεύθερου χρόνου – μέσα από αυτά βαθαίνει η αυτοεκτίμηση, τροφοδοτείται η αισιοδοξία, κατακτάται η ηρεμία, γεννιέται η χαρά. Στα σκανδιναβικά κράτη, όπου, σύμφωνα με τη βρετανική έρευνα, τα παιδιά είναι περισσότερο ευτυχισμένα, οι μαθητές δεν ωθούνται να ωριμάσουν, αφήνονται να βιώσουν τη μαγεία της παιδικής ηλικίας.
Οχι πολύ παλιά, και στην Ελλάδα τα παιδιά ξέδιναν, χαίρονταν. Πετούσαν την τσάντα κι έτρεχαν για παιχνίδι. Επειτα οι ισορροπίες, ημών των μεγάλων, διαταράχθηκαν. Και ανατράπηκε και η ζωή των παιδιών. Εκτοτε, μικρομέγαλα σε σύγχυση, πλέουν με λάθος μπούσουλα στο πέλαγος της ανοιχτής καταναλωτικής κοινωνίας.
Tης Tασουλας Kαραϊσκακη

Παρασκευή 24 Απριλίου 2009

Δωρεάν επιμόρφωση από βιβλία και εγκυκλοπαίδειες μέσω Ίντερνετ


Η εξάπλωση του Διαδικτύου στο λυκαυγές του 21ου αιώνα και η μαζικοποίηση της χρήσης του δημιουργούν την ανάγκη για μια πιο ανοιχτή πρόσβαση στην πληροφορία.

Την ανάγκη αυτή διαπιστώνουν πλέον οι εγκυκλοπαίδειες και οι εκδόσεις επιμορφωτικών βιβλίων στον ιδιωτικό τομέα, παρέχοντας στους χρήστες του Ίντερνετ ελεύθερη πρόσβαση στις υπηρεσίες τους.

Η τριαντάτομη θρυλική εγκυκλοπαίδεια της Γερμανίας, η Brockhaus, εισήλθε πρόσφατα στον κόσμο της Ανοικτής Πρόσβασης. Η γαλλική Larousse ξεκίνησε τη λειτουργία μιας δωρεάν online έκδοσης, όπου δέχεται και συνεισφορές χρηστών, ενώ η βρετανική Britannica επέτρεψε την ελεύθερη πρόσβαση των bloggers και τις εισφορές χρηστών, οι οποίες, αφού εγκριθούν, δημοσιεύονται στο Διαδίκτυο. Η HarperCollins ξεκίνησε δοκιμαστικά την προσφορά δωρεάν ηλεκτρονικής πρόσβασης στο πλήρες κείμενο επιλεγμένων βιβλίων της, υποστηρίζοντας ότι η διαδικασία αυτή οδηγεί τελικά στην αύξηση των πωλήσεων των έντυπων έργων στα βιβλιοπωλεία.

Ωστόσο, η Ανοιχτή Πρόσβαση συναντά ήδη αρκετούς πολέμιους, κυρίως σε ό,τι αφορά στην παραγωγή βιβλίων σε ψηφιακή μορφή. Το πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ έχει ξεκινήσει ήδη δικαστική διαμάχη με το διαδικτυακό κολοσσό Google, απαγορεύοντας να “σαρώνει” ψηφιακά τα βιβλία της.

Η διαμάχη ανάμεσα στους προστάτες της ψηφιοποίησης και τους υπερασπιστές των πνευματικών δικαιωμάτων καταδεικνύει μια έκδηλη αμηχανία που προκαλεί το σαρωτικό πέρασμα των νέων τεχνολογιών στο σύγχρονο κόσμο. Από την άλλη πλευρά, δημιουργεί όμως τις προϋποθέσεις για μια στροφή σε ένα καινοτόμο μέσο επικοινωνίας μέσω της δημιουργίας εναλλακτικών μορφών επιμόρφωσης.

http://www.enet.gr/?i=news.el.episthmh-texnologia&id=37548

Πέμπτη 23 Απριλίου 2009

Aναλυση: Η εκπαιδευτική μετριότητα των ΗΠΑ κοστίζει στην οικονομία

The New York Times

Αναφερόμενος στις χρηματιστηριακές κρίσεις και το πόσο μπορούν να εκθέσουν αδύναμες εταιρείες και κράτη, ο Γουόρεν Μπάφετ είχε δηλώσει ότι «μόνο όταν φύγει η παλίρροια, καταλαβαίνεις ποιος δεν φοράει μαγιό». Πόσο δίκιο είχε! Οι ΗΠΑ αποδεικνύεται ότι κολυμπούσαν γυμνές – με περισσότερους από έναν τρόπους.

Οι πιστωτικές «φούσκες» είναι σαν την παλίρροια. Μπορούν να σκεπάσουν τη σκουριά. Στην περίπτωσή μας, η πρόσθετη καταναλωτική ζήτηση και οι θέσεις εργασίας που προήλθαν από την πιστωτική και οικιακή φούσκα, απέκρυψαν όχι μόνο τη βιομηχανική αδυναμία, αλλά κάτι ακόμα χειρότερο, το πόσο πίσω έχουμε μείνει στη βασική εκπαίδευση και πόσο μας κοστίζει αυτό πλέον. Αυτό είναι το συμπέρασμα της νέας έρευνας της συμβουλευτικής εταιρείας McKinsey με τίτλο «Ο οικονομικός αντίκτυπος του ακαδημαϊκού χάσματος στα σχολεία των ΗΠΑ».

Τις δεκαετίες ’50 και ’60, οι ΗΠΑ υπερίσχυαν σε παγκόσμιο επίπεδο ως προς τη βασική εκπαίδευση, αλλά και την οικονομική απόδοση. Τις δεκαετίες του ’70 και ’80, ήμασταν ακόμα πρώτοι, αλλά με μικρότερο προβάδισμα, ενώ εξακολουθούσαμε να ηγούμαστε και της οικονομικής δραστηριότητας, και πάλι όμως με τις μεγάλες οικονομίες, όπως της Κίνας, να πλησιάζουν. Σήμερα έχουμε μείνει πίσω, και στον μέσο όρο αποφοίτων λυκείου, αλλά και στην ποιότητά τους. Ακολουθούν οι συνέπειες.

  • Για παράδειγμα, το 2006 στη Διεθνή Μαθητική Αξιολόγηση, που βαθμολογεί το επίπεδο μόρφωσης για ηλικίες κάτω των 15, η ΗΠΑ κατετάγη 25η και 24η σε σύνολο 30 χωρών, σε μαθηματικά και επιστήμες αντίστοιχα. Αυτό τοποθετεί τον μέσο Αμερικανό μαθητή στο ίδιο επίπεδο με τον αντίστοιχο της Πορτογαλίας και της Σλοβακίας, «σε αντίθεση με μαθητές από χώρες που είναι πιο ανταγωνιστικές στον τομέα των υπηρεσιών και παρέχουν υψηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, όπως ο Καναδάς, η Ολλανδία, η Κορέα και η Αυστραλία», τονίζει η McKinsey. «Οσο περισσότερο παραμένουν οι Aμερικανοί μαθητές στα σχολεία, τόσο χειρότερα αποδίδουν σε σχέση με τους συνομηλίκους τους σε άλλες χώρες», συμπληρώνει.

Στον αντίποδα, υπάρχει πληθώρα εκπαιδευτικών καινοτομιών στις ΗΠΑ αυτήν τη στιγμή, αλλά είναι διασκορπισμένες, δημιουργώντας ακαδημαϊκό χάσμα ανάμεσα σε λευκούς, Αφροαμερικανούς, Λατίνους και σε διαφορετικά εισοδήματα. Χρησιμοποιώντας ένα οικονομικό μοντέλο που δημιουργήθηκε για την έρευνα, η McKinsey υπολόγισε, με στατιστικά της περιόδου 1983–1998, το οικονομικό κόστος αυτού του χάσματος σήμερα. Αν οι ΗΠΑ είχαν κλείσει το διεθνές χάσμα και είχαν αυξήσει την εκπαιδευτική τους απόδοση στο επίπεδο χωρών όπως η Φινλανδία και η Νότια Κορέα, τότε το ΑΕΠ των ΗΠΑ το 2008 θα ήταν 1,3 τρισ. με 2,3 τρισ. δολάρια υψηλότερο. Παρομοίως, αν είχε κλείσει το χάσμα μεταξύ της απόδοσης των μαύρων και Λατίνων μαθητών με τους λευκούς, καθώς και το χάσμα μεταξύ των χαμηλόμισθων με τους υπολοίπους, τότε το ΑΕΠ των ΗΠΑ θα ήταν κατά 310 - 525 δισ. δολ. και 400 - 670 δισ. δολ. μεγαλύτερο αντίστοιχα.

Υπάρχουν βέβαια και ελπιδοφόρα σημάδια, με τον πρόεδρο Ομπάμα να αναγνωρίζει την επείγουσα ανάγκη επένδυσης για τη βελτίωση του εκπαιδευτικού επιπέδου. Παράλληλα, με την πτώση της Wall Street, όλο και περισσότεροι μορφωμένοι νέοι θέλουν να δοκιμάσουν στη διδασκαλία. Η Γουέντι Κοπ, ιδρύτρια του οργανισμού «Teach for America» αναφέρει ότι οι αιτήσεις των αποφοίτων κολεγίου για θέσεις διδασκαλίας το 2010 έχουν αυξηθεί 40%. Ως έναν βαθμό, αυτό οφείλεται στην έλλειψη εργασίας οπουδήποτε αλλού. Από την άλλη, μπορεί να ερμηνευτεί και ως μία ανταπόκριση των μαθητών στην έκκληση για την επίλυση του προβλήματος, που η κυρία Κοπ πιστεύει ότι «η γενιά μας μπορεί να λύσει». Μακάρι να είναι έτσι, διότι, σήμερα, δεν είμαστε ένα έθνος που κινδυνεύει εκπαιδευτικά. Είμαστε ένα έθνος σε παρακμή και η γύμνια μας είμαι εμφανής.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_1_23/04/2009_311808

Πέμπτη 16 Απριλίου 2009

Ανορθόγραφη «τροχοπαίδι» στα Πανεπιστήμια

Είναι τουλάχιστον παράδοξο για έναν καθηγητή πανεπιστημίου, που πλέον έχει ξεφύγει από τη διόρθωση των ορθογραφικών λαθών –τυπικά αυτό το κάνει ο δάσκαλος του σχολείου–, να διαβάζει σε γραπτό φοιτητή του για το... «τροχοπαίδι». Και όμως συνέβη στη Φιλοσοφική Αθηνών: ο φοιτητής στις εξετάσεις ήθελε να μιλήσει για την «τροχοπέδη», αλλά οι γραμματικές του ελλείψεις τον... φρέναραν οδηγώντας τον στο «παιδί του τροχού», δηλαδή το «τροχοπαίδι»!

Ολο και συχνότερα απασχολεί τους πανεπιστημιακούς το φαινόμενο των ακραίων ορθογραφικών λαθών από φοιτητές. Και είναι τόσο οικτρή η κατάσταση, που διδάσκοντες αναγκάζονται να απορρίπτουν γραπτά εξαιτίας των ορθογραφικών τους λαθών.

Το φαινόμενο αποτυπώνει το πρόβλημα της ελληνικής υποχρεωτικής εκπαίδευσης, όπου οι μαθητές προβιβάζονται στις τάξεις από... ανία, με σημαντικές ελλείψεις και ουδείς ενδιαφέρεται για τις ουσιαστικές βάσεις που έχει κάθε παιδί. Ετσι, είναι πια αργά όταν φτάνουν στο πανεπιστήμιο, μέσα από το σύστημα εισαγωγής το οποίο επιτρέπει ένας υποψήφιος να ξεκινήσει για τη Νομική και να βρεθεί στην Κοινωνική Θεολογία.

Δραστική αντιμετώπιση

«Τα ορθογραφικά λάθη είναι πολύ συχνά. Υπάρχουν γραπτά ανορθόγραφα σε βαθμό κακουργήματος. Οι φοιτητές, επίσης, δεν ξέρουν να χρησιμοποιούν τα σημεία στίξεως, δεν βάζουν τελείες, η άνω τελεία έχει καταργηθεί», λέει στην «Κ» ο καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Νάσος Βαγενάς.

«Αυτό το λάθος με την τροχοπέδη που μου αναφέρετε είναι μια ενδεικτική λεπτομέρεια της κατάστασης στην οποία βρίσκεται η ελληνική παιδεία. Δεν είμαι οπαδός της θεωρίας της “παλιάς καλής εποχής”, αλλά πιστεύω ότι η κατάσταση σήμερα χρειάζεται δραστική αντιμετώπιση», παρατηρεί ο ίδιος.

Ο έγκριτος πανεπιστημιακός είναι μεταξύ εκείνων που δεν προάγουν τους φοιτητές τους (ακόμη κι αν έχουν απαντήσεις επαρκείς, για τουλάχιστον τη βαθμολογική βάση) εάν το γραπτό έχει εξόφθαλμα ορθογραφικά λάθη. «Τους ζητώ να έλθουν στην επόμενη εξέταση στο γραφείο μου, όπου τους υπαγορεύω ένα κείμενο μιας σελίδας. Εάν δεν κάνουν ορθογραφικά λάθη, τότε τους βαθμολογώ με τον βαθμό που άξιζε το γραπτό της πρώτης εξέτασης», εξηγεί.

Στο σχολείο το πρόβλημα

Το πρόβλημα φυσικά εστιάζεται στην υποχρεωτική εκπαίδευση. «Απαιτείται ριζική αναμόρφωση του ελληνικού σχολείου», λέει ο καθηγητής κ. Βαγενάς. «Δυστυχώς, όσο και εάν αυτό θεωρείται αυτονόητο, τίποτε δεν γίνεται. Ολες οι κυβερνητικές διακηρύξεις περί προτεραιότητας της εκπαίδευσης αποδεικνύονται κενές περιεχομένου.

Οι 18χρονοι αποφοιτούν από το λύκειο με ελλιπέστατες εγκύκλιες γνώσεις και πολλοί από αυτούς εισάγονται σε σχολές που τους είναι αδιάφορες. Δυστυχώς, η αύξηση των θέσεων στα ΑΕΙ δεν είναι ουσιαστική όταν η εισαγωγή των υποψηφίων γίνεται με τρόπο ανορθολογικό, τη στιγμή μάλιστα που τα ιδρύματα δεν έχουν το προσωπικό και τις υποδομές να δεχθούν τόσο πολλούς φοιτητές», καταλήγει ο κ. Βαγενάς.

Τα greeklish τα έχουν καταστρέψει όλα

«Εισάγονται στο πανεπιστήμιο έχοντας μία φωτογραφική εικόνα της ύλης, την οποία παπαγαλίζουν για τις εξετάσεις», αναφέρει στην «Κ» η αναπληρώτρια καθηγήτρια της Νομικής Αθηνών, και γραμματέας της ομοσπονδίας των πανεπιστημιακών κ. Ευγενία Μπουρνόβα. «Ελάχιστοι πλέον ενδιαφέρονται για την ορθογραφία και τους γραμματικούς κανόνες. Τα greeklish τα έχουν καταστρέψει όλα αυτά», συνεχίζει. Μάλιστα, θυμάται ότι είχε προβληματιστεί ιδιαίτερα με ένα γραπτό φοιτητή της, ο οποίος αναφερόταν στην ... ‹«Εβια». Πρόκειται φυσικά για το δεύτερο μεγαλύτερο νησί της χώρας, την Εύβοια. «Στις θετικές σχολές το πρόβλημα είναι πολύ πιο έντονο. Είχα κάποτε μία συνεργάτιδα, η οποία μάλιστα είχε εισαχθεί από τους πρώτους σε υψηλόβαθμη σχολή πληροφορικής και σε mail της με ρωτούσε : ”Τί ώρα να έλθο;”»

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_100032_16/04/2009_311284

Τρίτη 7 Απριλίου 2009

Η Ελλάδα στην 55η θέση για την ετοιμότητα στη χρήση ΤΠΕ

Μεγάλες αδυναμίες εμφανίζει η χώρα μας στην αφομοίωση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών για το οικονομικό και κοινωνικό όφελος. Σύμφωνα με το δείκτη Networked Readiness Index 2008 - 2009 rankings του World Economic Forum, η Ελλάδα το 2008 ανέβηκε κατά 1 θέση και κατέχει την 55η θέση μεταξύ 134 χωρών, ενώ το 2007 κατείχε την 56η θέση μεταξύ 127 χωρών.

Η Δανία και η Σουηδία για άλλη μία φορά πρωτοστατούν. Ακολουθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής που έχουν ανέβει κατά μία θέση, επιβεβαιώνοντας κατά συνέπεια την υπεροχή των ΗΠΑ στη δικτυωμένη ετοιμότητα παρά το γεγονός της οικονομικής κρίσης. Η Σιγκαπούρη βρίσκεται στην 4η θέση, η Ελβετία στην 5η θέση και οι άλλες σκανδιναβικές χώρες μαζί με τις Κάτω Χώρες και τον Καναδά ολοκληρώνουν την πρώτη δεκάδα.

  • Σύμφωνα με την έκθεση του World Economic Forum, οι σωστά δομημένες βασικές αρχές εκπαίδευσης και τα υψηλά επίπεδα της τεχνολογικής ετοιμότητας και της καινοτομίας αποτελούν προϋποθέσεις ανάπτυξης που απαιτούνται για να ξεπεραστεί η τρέχουσα οικονομική κρίση.

Η έκθεση συντάσσεται από το παγκόσμιο οικονομικό φόρουμ σε συνεργασία με την INSEAD, κύρια διεθνής Οικονομική Σχολή. «Σύμφωνα με τη μέχρι τώρα πορεία των πιο δικτυωμένων χωρών στον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των σκανδιναβικών χωρών, της Σιγκαπούρης και των Ηνωμένων Πολιτειών, η ανάπτυξή τους οφείλεται στη συνεπή εστίαση των συγκεκριμένων κρατών στο ικανό σύστημα εκπαίδευσης, στην καινοτομία και στην ευρεία πρόσβαση των πολιτών στην τεχνολογία», τονίζει η Ιrene Mia, Senior Economist of the Global Competitiveness Network at the World Economic Forum.

  • Οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) φέρουν την επανάσταση όλο και περισσότερο στις διαδικασίες παραγωγής, πρόσβαση στις αγορές, και πηγές πληροφοριών μαζί με τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις.
  • Ασκούν επίσης, επίδραση στην κυβερνητική αποδοτικότητα, ενθαρρύνοντας τη διαφάνεια και την καλύτερη επικοινωνία των κρατικών υπηρεσιών με τους πολίτες. Μεταξύ αυτών των νέων τεχνολογιών, η κινητή τηλεφωνία αποτελεί σημαντικό παράγοντα προόδου ειδικά σε χώρες με χαμηλό επίπεδο υποδομών.

Η φετινή έκθεση έχει τονίσει τη σημασία των ΤΠΕ στην ανταγωνιστικότητα των κρατών, στις στρατηγικές ανάπτυξης τους καθώς και ότι, οι ΤΠΕ αποτελούν ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για τους ιθύνοντες και την κοινωνία ώστε να παρακολουθούν την εθνική πρόοδο και τα παραδείγματα καλύτερων πρακτικών και πολιτικών δικτυωμένης ετοιμότητας.

http://portal.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathworld_1_03/04/2009_273837

Σάββατο 4 Απριλίου 2009

Οι τιμωρίες δεν διδάσκουν τίποτα στα άτακτα παιδιά



Η συμπεριφορά ενός παιδιού μπορεί να
βελτιωθεί- το έχουν αποδείξει πενήντα χρόνια ερευνών. Αυτό δεν σημαίνει, όμως, ότι οι γονείς πρέπει να κάνουν έναν καθημερινό αγώνα δρόμου για να αποκτήσουν τα παιδιά καλούς και σωστούς τρόπους.
Με άλλα λόγια, δεν χρειάζεται να σας πιάνει πανικός αν το δωμάτιό του θυμίζει βομβαρδισμένο τοπίο...

Φυσικά εάν οι γονείς δουν το παιδί τους να περνάει ώρες μπροστά στο παράθυρό του με μια στολή παραλλαγής, φορώντας τη μάσκα του θλιμμένου κλόουν και κρατώντας ένα αεροβόλο με το οποίο να σημαδεύει τους γείτονες, είναι απολύτως λογικό να σκεφτούν ότι πρέπει να κάνουν κάτι και γρήγορα. Για πολλές συμπεριφορές ή συνήθειες των παιδιών, όμως, δεν χρειάζεται να σημάνει ο οικογενειακός συναγερμόςακόμη κι αν αυτές είναι ενοχλητικές. Το πιπίλισμα του αντίχειρα, για παράδειγμα, είναι μια συνήθεια που έχουν πάρα πολλά παιδιά έως τα πέντε τους χρόνια. Από εκείνη την ηλικία το φαινόμενο αρχίζει να εξασθενεί. Εάν λοιπόν ο οδοντίατρος δεν σας πει ότι πρέπει να κάνετε κάτι, μπορείτε να αφήσετε το παιδί σας να πιπιλάει το δάχτυλό του. Η ίδια αρχή ισχύει για το τραύλισμα. Περίπου το 5% των παιδιών τραυλίζουν κάποια περίοδο ανάμεσα στα 2 και τα 5 τους χρόνια. Οι γονείς ανησυχούν όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο, αλλά πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80% αυτά τα παιδιά σταματούν να τραυλίζουν μετά τα έξι τους χρόνια.

Οι συμπεριφορές. Στην ίδια κατηγορία περιλαμβάνονται πολλές μορφές συμπεριφοράς που από τους γονείς κρίνονται ενοχλητικές ή απαράδεκτες. Περίπου τα μισά παιδιά ηλικίας 4 και 5 ετών δεν μπορούν να καθήσουν ήσυχα όπως θα ήθελαν οι ενήλικοι και άλλα τόσα κλαψουρίζουν τόσο πολύ ώστε οι γονείς τους το θεωρούν πρόβλημα. Και στις δύο περιπτώσεις, αυτές οι ενοχλητικές συμπεριφορές εξασθενούν με την ηλικία. Με την ίδια ανησυχία αντιμετωπίζουν οι γονείς τα ψέματα που λένε τα παιδιά στην ηλικία των 10 και 11 ετών ή όταν στην εφηβεία κλέβουν καμιά σοκολάτα από το περίπτερο ή κάνουν κάποια πράξη βανδαλισμού (τα μισά αγόρια και ένα στα τρία κορίτσια). Για τα περισσότερα παιδιά, όμως, αυτά δεν είναι προβλήματα που συνεχίζονται στο μέλλον.

Η αντίδραση. Πολλοί γονείς αντιδρούν σε αυτές τις περιπτώσεις τιμωρώντας τα παιδιά τους. Και το κάνουν για διάφορους λόγους: για να διδάξουν στα παιδιά το σωστό και το λάθος, για να ικανοποιήσουν το αίσθημα δικαιοσύνης ή για να αποδείξουν την εξουσία τους. Φυσικά, δεν μπορεί να μην υπάρξουν επιπτώσεις για ένα παιδί που χαρακώνει το αυτοκίνητο του γείτονα. Έχει αποδειχθεί όμως ότι η τιμωρία δεν αλλάζει τη συμπεριφορά των παιδιών. Ειδικά, όσο τα παιδιά μεγαλώνουν και γίνονται πιο ανεξάρτητα και περισσότερο ικανά να διεκδικούν, τόσο οι γονείς πρέπει να προσπαθούν να δώσουν απάντηση σε ένα ερώτημα: υ πάρχει λόγος να θέσω όρια εδώ; Ας φανταστούμε για παράδειγμα ένα ακατάστατο δωμάτιο- μια «αιτία πολέμου» ανάμεσα σε γονείς και παιδιά σε πάρα πολλά σπίτια. Αν το ακατάστατο δωμάτιο συνοδεύεται από μιαν ανάλογη συμπεριφορά όσον αφορά τόσο την προσωπική εμφάνιση όσο και τα μαθήματα του σχολείου, τότε η παρέμβαση είναι απαραίτητη. Διαφορετικά, θέστε στον εαυτό σας το εξής ερώτημα: πόσα δωμάτια ενηλίκων θυμίζουν το βομβαρδισμένο τοπίο ενός εφηβικού δωματίου; Είναι βέβαιο ότι θα δυσκολευτείτε να βρείτε έστω και ένα. Ο Άλαν Κάζντιν είναι καθηγητής Ψυχολογίας και Παιδοψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Γέιλ και διευθυντής του Κέντρου Γονικής και Παιδικής Κλινικής Αγωγής στο ίδιο πανεπιστήμιο
Πώς αντιμετωπίζεται ένας «μικρός τύραννος»;

Η ΤΙΜΩΡΙΑ
● Έρευνες έχουν δείξει ότι με την τιμωρία δεν διορθώνεται η κακή συμπεριφορά του παιδιού ● Με την τιμωρία το παιδί δεν μαθαίνει τι να κάνει και σπανίως μαθαίνει τι να μην κάνει Η ΣΥΖΗΤΗΣΗ
● Δεν είναι βέβαιο ότι με τη συζήτηση βελτιώνεται η συμπεριφορά του παιδιού.

Ωστόσο, με τη συζήτηση το παιδί:

α. βελτιώνει τις γλωσσικές δεξιότητές του β. αναπτύσσει τις ικανότητές του στη λογική σκέψη γ. αυξάνει τις πιθανότητες να συζητά στην εφηβεία με τους γονείς πράγματα που το απασχολούν Ο ΕΠΑΙΝΟΣ
● Η έστω και μικρή βελτίωση της συμπεριφοράς πρέπει να αναγνωρίζεται από τον γονέα είτε λεκτικά είτε με ένα μικρό «δώρο» (π.χ. να του χαρίσετε 15 λεπτά πριν πάει για ύπνο)

ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
● «Θα σου απαγορεύσω να κάνεις κάτι. Για να δούμε; Μπορείς να παραμείνεις ήρεμος;».

● Αλλάξτε ρόλους. Πολλά παιδιά διασκεδάζουν παίζοντας τους γονείς και λέγοντας «όχι» στον γονέα που υποδύεται το παιδί
Χρειάζεται ηρεμία και υπομονή

Γιατί να κινήσετε γη και ουρανό για να αντιμετωπίσετε ένα πρόβλημα που θα διορθωθεί από μόνο του; Αυτή η προσέγγιση, ωστόσο, απαιτεί αρκετή δόση ηρεμίας, πειθαρχίας και υπομονής από τους γονείς. Ακόμη και αυτοί οι γονείς, όμως, που θυμίζουν μοναχούς του Ζεν, πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι μια συνήθεια που εγκαταλείπει ένα παιδί με τον καιρό είναι πιθανό να επιστρέψει και μάλιστα σε χειρότερο βαθμό από ποτέ. Παρ΄ ότι στις περισσότερες περιπτώσεις η κακή συμπεριφορά δεν ήρθε για να μείνει, δικαίως κάποιοι γονείς μπορεί να ανησυχήσουν. Είναι φυσιολογικό για ένα 4χρονο παιδί να κλέψει ένα γλειφιτζούρι- τι συμβαίνει όμως όταν κλέβει γλειφιτζούρια ένας 12χρονος; Σε αυτήν την περίπτωση, μάλλον πρέπει να ζητήσετε τη βοήθεια κάποιου ειδικού.

Παρασκευή 27 Μαρτίου 2009

Προαιρετικά...Ιστορία. Υποχρεωτικά Internet.

Προαιρετικά ίσως διδάσκονται στα σχολεία της Βρετανίας η Βικτοριανή εποχή και ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, αλλά υποχρεωτικά θα πρέπει οι μαθητές να φτιάχνουν Blogs και να χειρίζονται τέλεια το Twitter και τη Wikipedia.

Η προτεινόμενη αναθεωρημένη διδακτέα ύλη αφαιρεί εκατοντάδες προσδιορισμούς για τις επιστημονικές, γεωγραφικές και ιστορικές γνώσεις που θα πρέπει να έχουν οι μαθητές πριν φτάσουν τα 11 τους χρόνια.

Σύμφωνα με πληροφορίες της βρετανικής εφημερίδας Guardianτην αναμόρφωση έχει αναλάβει να προτείνει ο Σερ Τζιμ Ρόουζ, για λογαριασμό της βρετανικής κυβέρνησης.

Έτσι η μεταρρύθμιση, η οποία εάν εγκριθεί θα είναι η μεγαλύτερη για τα δημοτικά σχολεία της Βρετανίας εδώ και μια δεκαετία, αποσκοπεί στο να δώσει μεγαλύτερη ελευθερία στους δασκάλους να επιλέξουν σε ποιο κομμάτι θα εστιάσουν τη διδασκαλία τους.

Η διδακτέα ύλη διατηρεί κάποιους από τους παραδοσιακούς τομείς διδασκαλίας, δίνει όμως έμφαση στα σύγχρονα Μέσα, στο Διαδίκτυο και στην περιβαλλοντική εκπαίδευση.

Συγκεκριμένα η πρόταση περιλαμβάνει:

  • - Τα παιδιά θα πρέπει να έχουν γνώση μπλογκ, podcast, της Wikipedia και του Twitter καθώς και να μπορούν να αποκτήσουν άνεση στον χειρισμό του πληκτρολογίου.
  • - Τα παιδιά θα πρέπει να μπορούν να τοποθετήσουν συγκεκριμένα γεγονότα σε χρονολογική σειρά. Ωστόσο κάθε παιδί θα κληθεί να μάθει δύο μόνο βασικές περιόδους της βρετανικής ιστορίας, με το σχολείο να καλείται να αποφασίζει ποιες θα είναι αυτές. Έτσι οι δάσκαλοι θα μπορούν να διδάσκουν βικτοριανή ιστορία ή τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά δεν θα είναι υποχρεωμένοι να το κάνουν.
  • -Το νέο σύστημα θα ασχολείται και με κοινωνικά ζητήματα που αφορούν τη ζωή ενός παιδιού, όπως οι πιέσεις που ασκούν ομάδες συνομηλίκων, ο εκφοβισμός, καθώς και οι σχέσεις με την οικογένεια και τους φίλους.

Σχολιάζοντας τις προτάσεις το υπουργείο Παιδείας της Βρετανίας ανέφερε: «Φυσικά οι μαθητές στα δημοτικά θα διδαχθούν σημαντικές περιόδους, συμπεριλαμβανομένης της ρωμαϊκής εποχής, των Τυδόρ και τη Βικτοριανή και θα μάθουν να κατανοούν μια ευρύτερη χρονολόγηση σημαντικών γεγονότων σε αυτή τη χώρα και τον υπόλοιπο κόσμο».

http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=2&artId=4509048

Σάββατο 14 Μαρτίου 2009

Ψωμί, παιδεία, παπαγαλία

Σε αντίθεση με την Ελλάδα, στο εξωτερικό δοκιμάζουν
σύγχρονες μεθόδους διδασκαλίας

Το τελετουργικό στη σχολική ζωή έχει μεγάλη σημασία για τους μαθητές. Βοηθάει στην κοινωνικοποίησή τους, ενίοτε αποτελεί κίνητρο για να απολαμβάνουν το σχολείο. Αρκεί να μην παραμένει το ίδιο τα τελευταία πενήντα χρόνια και να εξελίσσεται μαζί με τις επιταγές των καιρών. Προσευχές, αγιασμός, παρέλαση, τιμωρία, αποβολή: οι ίδιες παρωχημένες έννοιες ανακυκλώνονται στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα τη στιγμή που σε ολόκληρο τον κόσμο η στοιχειώδης και μέση εκπαίδευση γίνονται πεδίο πειραματισμών και δοκιμής νέων μεθόδων.

  • Σε σχολείο του Αμβούργου στη Γερμανία, τα μαθήματα δεν έχουν πλέον 45λεπτη διάρκεια και το κουδούνι δεν χτυπάει. Οι μαθητές καταπιάνονται με ένα θέμα κάθε εβδομάδα. Ψάχνουν τη γνώση σε βιβλία, γράφουν εργασίες και τις παρουσιάζουν μέσα στην τάξη. Οσοι δεν καταλαβαίνουν ζητούν πρώτα βοήθεια από τους συμμαθητές τους και στη συνέχεια, αν εκείνοι δεν μπορούν να λύσουν τις απορίες τους, καταφεύγουν στο δάσκαλο. Τα παιδιά παίρνουν πράσινες, κίτρινες ή κόκκινες κάρτες ανάλογα με τη συμπεριφορά τους και στο τέλος της ημέρας συζητούν μέσα στην τάξη. Ο πιο ήσυχος μαθητής ανακηρύσσεται «βασιλιάς του ψιθύρου», φοράει χάρτινο στέμμα και απολαμβάνει τον τιμητικό τίτλο. Τα παιδιά ενθαρρύνονται να παίρνουν πρωτοβουλίες, να διατυπώνουν ερωτήσεις και να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους. Οταν τελειώνει το μάθημα, ένα συγκεκριμένο είδος μουσικής σημαίνει ότι όλοι οι μαθητές πρέπει να συγυρίσουν την αίθουσα. Στη διάρκεια του γεύματος, η δασκάλα διαβάζει ιστορίες.
  • Παρόμοιο είναι το κλίμα και στο πειραματικό γυμνάσιο του Χέντερσον, έξω από τη Μινεάπολη στις ΗΠΑ. Δεν υπάρχουν δάσκαλοι, ιεραρχία, κουδούνια, μαθήματα ούτε τοίχοι. Το περίεργο είναι ότι παρά το φιλελεύθερο πνεύμα του ιδρύματος, τα ποσοστά επιτυχίας στα αμερικανικά πανεπιστήμια είναι μεγαλύτερα σε σχέση με τον εθνικό μέσο όρο.

Τα παραδείγματα των σχολείων στο Αμβούργο και το Χέντερσον είναι απλώς ενδεικτικά. Δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι ιδανικά, απηχούν όμως την προσπάθεια των εκπαιδευτικών να προσαρμοστούν στο Zeitgeist, να προσεγγίσουν τα παιδιά όχι από τη θέση της αυθεντίας, αλλά να αναπτύξουν μία ισότιμη σχέση μαζί τους. Σε αντίθεση με τα ελληνικά σχολεία, όπου η παπαγαλία, o κομφορμισμός και ο... σωφρονισμός των μαθητών παραμένουν τα κυρίαρχα αιτήματα του συστήματος.

Δεκαπεντάχρονο παιδί αποβλήθηκε πρόσφατα από ιδιωτικό σχολείο των Αθηνών επειδή δεν αντιμετώπισε με τον δέοντα σεβασμό το Ολοκαύτωμα. Μπορεί τα αντανακλαστικά της διεύθυνσης του σχολείου να μαρτυρούν ιδιαίτερη ευαισθησία στο ζήτημα, ποιο είναι όμως το αποτέλεσμα της τιμωρίας αυτής; Πιθανότατα η εμπέδωση του αντισημιτισμού στον μαθητή και τους φίλους του. Δεν θα ήταν προτιμότερη μία συζήτηση στην τάξη γύρω το θέμα από την εύκολη λύση της αποβολής; Ή ακόμη καλύτερα η ανάθεση μιας ομαδικής εργασίας στους μαθητές για τα ναζιστικά εγκλήματα στη διάρκεια του B΄ Παγκοσμίου Πολέμου;

«Μην αμφιβάλλετε, το μέλλον ανήκει στη χώρα που εκπαιδεύει καλύτερα τους πολίτες της», ανέφερε στην ομιλία του για τις μεταρρυθμίσεις στην Παιδεία ο Αμερικανός πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα, την περασμένη Τρίτη. Χρειάστηκε λιγότερες από 60 μέρες στον Λευκό Οίκο για να εξαγγείλει τις αλλαγές ο Ομπάμα. Στην Ελλάδα πάλι, ο κύριος Μπαμπινιώτης ζήτησε άλλους έξι μήνες...

Tης Ξενιας Kουναλακη / xkounalaki@kathimerini. gr


Τρίτη 10 Μαρτίου 2009

Να προχωρήσει η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση

Ερ: Ποιες είναι οι πιο σημαντικές εκπαιδευτικές διαφορές ανάμεσα στο εκπαιδευτικό σύστημα της Γερμανίας και της Ελλάδας;

Απ: Το ελληνικό σύστημα εστιάζει περισσότερο στη μετάδοση των γνώσεων και λιγότερο στη στήριξη της μαθησιακής διεργασίας και την εξέλιξη των βασικών ικανοτήτων του παιδιού. Δεύτερον, η μεθοδολογία είναι εντελώς διαφορετική. Στο γερμανικό σύστημα στηριζόμαστε περισσότερο στην αυτενέργεια του παιδιού και την ικανότητα της αυτό-ρύθμισης, να αναπτύσσεται και να δημιουργεί μόνο του τη γνώση γύρω από το περιβάλλον του. Διαφορετική είναι επίσης, η δόμηση της διδακτέας ύλης, όπου στη Γερμανία το πρόγραμμα είναι πολύ σταθερό και εμπεριστατωμένο, κάτι που στην Ελλάδα δεν έχει επιτευχθεί ακόμη.