Σάββατο 5 Νοεμβρίου 2011

Οταν οι μαθητές πεινάνε

Ενα κινεζικό ρητό λέει πως σ' αυτόν που πεινάει δεν δίνεις ψάρι, αλλά τον μαθαίνεις να ψαρεύει. Στο ρητό αυτό στηρίζουν ορισμένοι «αιρετικοί» οικονομολόγοι την άποψη ότι η αναπτυξιακή βοήθεια προς τις χώρες του Τρίτου Κόσμου είναι χαμένη υπόθεση, και ότι αντί γι' αυτήν θα έπρεπε η Δύση να εκπαιδεύσει τον πληθυσμό και να προωθήσει έργα υποδομής. Ο Αντερίτο Κούνια, πάντως, είναι υποχρεωμένος και να δίνει στους μαθητές του ψάρι και να τους μαθαίνει να ψαρεύουν. Γιατί στο λύκειο Ζέμα-Μπάρος της Κασέμ, μιας πόλης 20.000 κατοίκων κοντά στη Σίντρα, τα παιδιά πεινάνε. Και οι προοπτικές είναι ζοφερές, τόσο γι' αυτά όσο και για τη χώρα τους: η Πορτογαλία θα είναι το 2012 μια από τις λίγες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης (μαζί με την Ελλάδα φυσικά) που αναμένεται να παρουσιάσουν ύφεση.
Ο Κούνια, που διδάσκει φυσικές επιστήμες, ήταν ο πρώτος που διαπίστωσε ότι οι μαθητές του πεινούσαν. «Δεν μπορούσαν να συγκεντρωθούν, ορισμένοι εμφάνιζαν τάσεις λιποθυμίας, έπρεπε λοιπόν κάτι να κάνουμε», λέει στον απεσταλμένο της «Λιμπερασιόν». Ηρθε λοιπόν σε επαφή με σούπερ μάρκετ, επιχειρήσεις και ιδιώτες. Ουσιαστικά μετέτρεψε το σχολείο σε Μη Κυβερνητική Οργάνωση, δίνοντας έμφαση και στις νέες τεχνολογίες. Κάθε βράδυ, στις 7, οι γονείς των μαθητών παραλαμβάνουν τα τρόφιμα που τους αντιστοιχούν. «Εξυπηρετούμε καμιά τριανταριά οικογένειες, όχι παραπάνω, γιατί οι προμήθειες είναι περιορισμένες», τονίζει. «Η διαφορά είναι αισθητή, τα παιδιά συγκεντρώνονται πολύ καλύτερα στην τάξη». Την ίδια ώρα, οι γονείς παρακολουθούν δωρεάν μαθήματα εξοικονόμησης ενέργειας ή ορθής διαχείρισης του οικογενειακού προϋπολογισμού...
Το φαινόμενο της φτώχειας δεν είναι καινούργιο στην Πορτογαλία, όπου ο ελάχιστος μισθός δεν ξεπερνά τα 485 ευρώ. Το 18% του πληθυσμού, κάπου 2 εκατομμύρια άνθρωποι (ανάμεσά τους και πολλοί συνταξιούχοι), ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Και μετά τα τρία πακέτα λιτότητας που εφάρμοσε η κυβέρνηση του Ζοζέ Σόκρατες, η κατάσταση έχει επιδεινωθεί. Συσσίτια οργανώνονται σε κάθε πλατεία, ενώ η επαιτεία έχει αυξηθεί δραματικά. Σύμφωνα με το Ανώτερο Ινστιτούτο Οικονομίας και Διαχείρισης, η φτώχεια στη Λισαβώνα πλήττει το 40% των παιδιών. Η ανεργία, που στην Πορτογαλία δεν ήταν ποτέ ιδιαίτερα υψηλή, φτάνει σήμερα το 12,6%. Οι μισοί από τους 541.000 ανέργους δεν εισπράττουν καν επίδομα ανεργίας.
Το πρόβλημα επιτείνεται από το γεγονός ότι το ιδιωτικό χρέος είναι κολοσσιαίο, επισημαίνει ο οικονομολόγος Ζοζέ Ρέις. «Στα χρόνια των παχέων αγελάδων, η μεσαία τάξη υπερχρεώθηκε αγοράζοντας σπίτια και πολυτελή αυτοκίνητα, και τώρα δεν μπορεί να ξεπληρώσει το χρέος της». Ο 48χρονος Μανουέλ μένει σε ένα καινούργιο διαμέρισμα στη Σίντρα. Πρόσφατα έχασε τη δουλειά του στο νοσοκομείο. Και καθώς πληρωνόταν μ' ένα σύστημα «πράσινων επιταγών», δεν δικαιούται καμιά αποζημίωση. Τώρα θα πουλήσει το διαμέρισμα και θα αναζητήσει δουλειά στην παραοικονομία. Ευτυχώς που δεν έχει παιδιά, είναι από τους τυχερούς.