Κυριακή 25 Μαΐου 2025

H διδασκαλία σήμερα και άλλοτε...

 Από το βιβλίο: " Η επιχείρηση του μέλλοντος" (ROWAN GIBSON)

    …Έχουμε σχεδιάσει τα σχολεία μας με βάση την υπόρρητη παραδοχή ότι όλα τα προβλήματα στον κόσμο έχουν λυθεί και ότι ο δάσκαλος ξέρει τις απαντήσεις*. Έτσι η δουλειά του δασκάλου είναι να δώσει στους μαθητές το πρόβλημα, κατόπιν την απάντηση και, στην κυριολεξία, να τους βάλλει σε τάξη. Σύμφωνα με την δικιά μου άποψη για τον κόσμο, δηλαδή, το μελλοντικό κόσμο των συνεχών ασυνεχειών, τα προβλήματα δεν είναι δεδομένα. Πρέπει να επινοήσουμε τον κόσμο. Επομένως, η παραδοσιακή εκπαίδευση κινδυνεύει να καταστεί μη εκπαίδευση. Πολλές από τις παραδοχές που υποστήριζαν την εκπαίδευση που έλαβα εγώ στηριζόταν στην πεποίθηση ότι υπάρχουν κάποια πράγματα που μπορούμε να μάθουμε στον κόσμο και ότι, αν μάθουμε αυτά τα πράγματα, θα μπορέσουμε να ζήσουμε στον κόσμο με σιγουριά. Πιστεύω ότι πολλές από αυτές τις παραδοχές πρέπει να τις ξεμάθω…
    Πριν από την ανακάλυψη της τυπογραφίας, στις αρχές του δεκάτου πέμπτου αιώνα, ήμασταν υποχρεωμένοι να πιστεύουμε ότι οι θεσμοί όπως η μοναρχία και η Εκκλησία κατέχουν την γνώση. Ότι αυτοί οι θεσμοί ήταν, σε τελευταία ανάλυση, οι μόνες πηγές γνώσης και σοφίας που υπήρχαν. Στη συνέχεια, με την ανακάλυψη της τυπογραφίας, οι άνθρωποι μπορούσαν να διαβάσουν οι ίδιοι τη Βίβλο στη μητρική τους γλώσσα, στο σπίτι τους και μπορούσαν οι ίδιοι να αποφασίσουν το νόημα της ζωής, για την ηθική και κοινωνική τάξη. Ανακάλυψαν ότι πολλοί από τους παραδοσιακούς θεσμούς είχαν σαθρές βάσεις. Οι Βασιλείς και οι κληρικοί μετατράπηκαν ξαφνικά σε απλούς ανθρώπους, οι περισσότεροι από τους οποίους δεν ήταν καλύτεροι από τους απλούς ανθρώπους. Η ανακάλυψη αυτή ήταν πολύ συναρπαστική και οδήγησε τους ανθρώπους να γίνουν δημιουργικοί και επιχειρηματικοί. Έχουμε λοιπόν, την Αναγέννηση και όλα τα θετικά που συνεπάγεται.
    Ταυτοχρόνως οι άνθρωποι έχουν απέκτησαν μια έντονη αίσθηση ανασφάλειας, μια έντονη αίσθηση αβεβαιότητας, και επακολούθησαν διαμάχες και πόλεμοι αφού οι άνθρωποι άρχισαν να ανταγωνίζονται για την κατάληψη της εξουσίας που είχε μείνει κενή. Νομίζω ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει στις μέρες μας. Και ενώ τότε ο καταλύτης ήταν η ανακάλυψη της τυπογραφίας, σήμερα είναι οι υπολογιστές, το διαδίκτυο και τα CD-ROM.

Εκδότης
Εκδόσεις Καστανιώτη
ISBN
9789600327915

    (* σημείωση: το δυσάρεστο είναι ότι δεν είναι λίγοι οι δάσκαλοι που συμπεριφέρονται ωσάν να έχουν τις απαντήσεις για όλα…)