Παρασκευή 31 Μαΐου 2024

Νeil Postman: «λουδίτης»… απ’ το μέλλον;

«“Ὦ τεχνικώτατε Θεύθ, ἄλλος μὲν
τεκεῖν δυνατὸς τὰ τέχνης, ἄλλος δὲ κρῖναι τίν’ ἔχει μοῖραν
βλάβης τε καὶ ὠφελίας τοῖς μέλλουσι χρῆσθαι· καὶ νῦν
σύ, πατὴρ ὢν γραμμάτων, δι’ εὔνοιαν τοὐναντίον εἶπες ἢ
δύναται. τοῦτο γὰρ τῶν μαθόντων λήθην μὲν ἐν ψυχαῖς
παρέξει μνήμης ἀμελετησίᾳ, ἅτε διὰ πίστιν γραφῆς ἔξωθεν
ὑπ’ ἀλλοτρίων τύπων, οὐκ ἔνδοθεν αὐτοὺς ὑφ’ αὑτῶν ἀναμι-
μνῃσκομένους· οὔκουν μνήμης ἀλλὰ ὑπομνήσεως φάρμακον
ηὗρες. σοφίας δὲ τοῖς μαθηταῖς δόξαν, οὐκ ἀλήθειαν πορί-
ζεις· πολυήκοοι γάρ σοι γενόμενοι ἄνευ διδαχῆς πολυγνώ-
μονες εἶναι δόξουσιν, ἀγνώμονες ὡς ἐπὶ τὸ πλῆθος ὄντες,
καὶ χαλεποὶ συνεῖναι, δοξόσοφοι γεγονότες ἀντὶ σοφῶν”».

(Από τον πλατωνικό διάλογο Φαίδρος 2752-275b)

 “Reading is not merely sympathizing and understanding; it is also criticizing and judging. Hither to our endeavor has been to read books as a writer writes them. We have been trying to understand, to appreciate, to interpret, to sympathize. But now, when the book is finished, the reader must leave the dock and mount the bench. He must cease to be the friend; he must become the judge. And this is no mere figure of speech”.

Virginia Wolf, How one should read a book

«Οι κοινωνίες του προφορικού λόγου αναζητούν τη σοφία, οι κοινωνίες του χειρογράφου και του εντύπου τη γνώση και την πληροφορία, και σήμερα η ηλεκτρονική χειρίζεται επιδέξια τα bytes για να παράγει δεδομένα».

Alvin Kernan

Το έτος 1959, ο φυσικός και λογοτέχνης C. P. Snow έδωσε μια μνημειώδη διάλεξη στο πανεπιστήμιο του Cambridge, διάλεξη που αργότερα εκδόθηκε σε βιβλίο με τον αρκούντως χαρακτηριστικό τίτλο Οι δύο κουλτούρες. Θέμα της διάλεξης ήταν οι διαφορές και η σχέση ανάμεσα στον χώρο των επιστημών (sciences) και στον χώρο των γραμμάτων και τεχνών (humanities). Ολόκληρος ο χώρος του πνεύματος στη Δύση βρίσκεται διασπασμένος σε δύο «κόσμους», σε δύο «κουλτούρες»: από τη μια μεριά βρίσκονται οι φυσικές επιστήμες, ενώ από την άλλη οι ανθρωπιστικές σπουδές.