του Σπύρου Θύμη
Με πρόσφατο παράδειγμα το «κίνημα κατά της μάσκας στα σχολεία», αυξάνεται, όλο και περισσότερο, η μερίδα του κόσμου που λειτουργεί βάσει υποκειμενισμού και αντιεπιστημονικότητας.
Παρόλο που όλοι οι φιλελεύθεροι, και τα έντυπά τους, εξαπολύουν επιθέσεις προς τους «ψεκασμένους αρνητές» φαίνεται να ξεχνάνε, ή να μην γνωρίζουν, ότι και τα δυο αυτά, και ο υποκειμενισμός και η αντιεπιστημονικότητα, είναι γνήσια τέκνα της πολιτικής θεωρίας του Φιλελευθερισμού.
Ας τους το θυμίσουμε λοιπόν.. και ας τους το εξηγήσουμε… Η εικόνα που συνοδεύει το κείμενο κυκλοφορεί εδώ και χρόνια παντού, στο διαδίκτυο, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και σε εκπαιδευτικές ιστοσελίδες και έχει αποσπάσει ένα τεράστιο αριθμό «likes» και θετικών σχολίων.
Δυο άνθρωποι παρατηρούν, ο καθένας από διαφορετική θέση, έναν αριθμό γραμμένο στον πάτωμα και διαφωνούν μεταξύ τους για τον αν ο αριθμός είναι το 6 ή το 9. Η λεζάντα από κάτω γράφει «το ότι έχεις εσύ δίκιο δε σημαίνει ότι εγώ έχω άδικο!».
Δε θα έδινα ιδιαίτερη σημασία, ούτε θα έγραφα ένα ολόκληρο «κατεβατό», αν η εικόνα αυτή αποτύπωνε απλά μια διαμάχη ανάμεσα σε δυο εγωιστές «ξερόλες», και δε συμβόλιζε αυτό που τον τελευταίο καιρό συνηθίζουμε να λέμε «μετά- αλήθεια», στα πλαίσια της λεγομένης «μετά- νεωτερικότητας» και το οποίο είναι πυρηνικό στοιχείο του κόσμου που σιγά σιγά διαμορφώνεται γύρω μας. Η προώθηση δηλαδή της ατομικής υποκειμενικής «αλήθειας» βασισμένης στις «εμπειρίες» του ατόμου, και η υποχώρηση της, επιστημονικά και πειραματικά, αποδεδειγμένης και αντικειμενικής αλήθειας.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η λέξη «εμπειρία» χρησιμοποιείται πλέον παντού, με πολύ μεγάλη συχνότητα, από τις διαφημίσεις κινητής τηλεφωνίας μέχρι και κατά την διάρκεια της πλοήγησης σε ιστοσελίδες στο διαδίκτυο, οι οποίες μας προτείνουν διάφορους τρόπους για να «βελτιώσουμε την εμπειρία μας».
Σε αυτό το σημείο θέλει ιδιαίτερη προσοχή αφού δε μιλάμε για μια παραδοσιακού τύπου, νεωτερική επιστημονική διαμάχη ανάμεσα σε δυο αλήθειες/ απόψεις πάνω σε ένα θέμα ( πχ αν ο αριθμός είναι το 6 ή το 9), και η οποία μέσω της σύγκρουσης απόψεων, της λογικής και της επιχειρηματολογίας, στο πλαίσιο της θέσης/αντίθεσης/σύνθεσης, θα οδηγήσει δυνητικά στην αντικειμενική αλήθεια, αλλά για τη μετανεωτερική» θεωρία του «συμβιβασμού» η οποία λέει ότι η συζήτηση για το ποια είναι η «αλήθεια» δεν έχει κανένα νόημα από τη στιγμή που ο καθένας, βάσει των εμπειριών του, έχει την δική του ατομική «αλήθεια» ή οποία είναι το ίδιο «ισχυρή» και «σωστή» και μπορεί να συνυπάρχει με όλες τις άλλες «αλήθειες» επί ενός συγκεκριμένου θέματος!
Στη μετανεωτερικότα δεν υπάρχει «αντίθεση» και «σύνθεση» παρά μόνο «θέσεις» ισότιμες, παράλληλες και υποκειμενικές. Το πρόθεμα «μετά» δεν δηλώνει απλά «χρονικότητα», αλλά ένα νέο τρόπο σκέψης πέρα και πάνω από την παραδοσιακή επιστημονική νεωτερική λογική κατά το νιτσεϊκό «δεν υπάρχουν γεγονότα παρά μόνο ερμηνείες».
Η επαγωγική, η παραγωγική, η καρτεσιανή και η κάθε είδους λογική και συλλογιστική διαδικασία είναι άχρηστες στο πλαίσιο της μετανεωτερικότητας καθώς η μεθοδολογική σκέψη και η επιχειρηματολογία δίνουν την θέση τους στην «εμπειρία» του ατόμου, η οποία «εμπειρία» δε δεσμεύεται από την επιστημονική μελέτη και τη λογική απόδειξη, δηλαδή από τις βασικές αρχές του Διαφωτισμού.
Το «μετανεωτερικό» άτομο, όπως αυτοί οι δυο στο σκίτσο, έχει την απαίτηση να σεβαστούμε την «αλήθεια του» μπερδεύοντας, υποσυνείδητα, και κάποιες φορές συνειδητά, τη λέξη «αλήθεια» με τη λέξη «άποψη».
Ο μεταμοντερνισμός λοιπόν είναι η θεωρεία του ατόμου που δε θέλει να ψάξει, να διαβάσει και να παιδευτεί, για να αντιπαρατεθεί με επιχειρήματα και να υποστηρίξει την άποψή του, αλλά απαιτεί να δεχτούμε ισότιμα και τη δική του άποψη γιατί απλά ..είναι δική του!
Πιο συγκεκριμένα, στο παράδειγμα της εικόνας, προφανώς κάποιος έγραψε στο δρόμο ή το 6 ή το 9 και, ανεξάρτητα από την οπτική του καθενός, στο δρόμο είναι γραμμένο ή το 6 ή το 9, και όχι και τα δυο! Κάτι τέτοιο θα ήταν ακόμα πιο σαφές αν αντί για τον αριθμό, δηλαδή την αναπαράσταση κάποιας ποσότητας, στο δρόμο υπήρχε σε «φυσική», υλική, μορφή η ίδια η ποσότητα (μήλα, πορτοκάλια, αυτοκίνητα κτλ), όπως επίσης ενδιαφέρον θα είχε αν αλλάζαμε τις θέσεις των ανθρώπων στο δρόμο, μετά την αρχική τους παρατήρηση, για να τους αναγκάσουμε να «κατανοήσουν» την αντίφαση με τα ίδια τους τα μάτια και να αναζητήσουν και άλλα δεδομένα για να βρουν ποιος πραγματικά είναι ο αριθμός.
Μεταμοντερνισμός: η «απολιτίκ» ιδεολογία
Ο Μεταμοντερνισμός, για να είναι πιο «θελκτικός», πλασάρεται, στους «κουρασμένους» από τις κοινωνικοπολιτικές διαμάχες πολίτες, σαν «μετα-ιδεολογία», στα πλαίσια του ιδεολογήματος του «τέλους των ιδεολογιών», δηλαδή σαν «ποιοτικά ανώτερη» κοσμοθεωρία που υπερβαίνει και αγνοεί όλες τις γνωστές ιδεολογίες/αφηγήματα της Νεωτερικότητας. Λόγω αυτού λοιπόν λειτουργεί σαν ένας νοητός συμβιβασμός ανάμεσα στις μεγάλες ολιστικές ιδεολογίες της Νεωτερικότητας που κυριάρχησαν έντονα μέχρι και τα τέλη του 20ου αιώνα, όπως για παράδειγμα στο δίπολο καπιταλισμός/σοσιαλισμός κεφάλαιο/εργασία, και συμβαδίζει με, και ενισχύει, την «απολιτίκ» τάση της εποχής μας. Σαν ένα αφηρημένο κατασκεύασμα που αγκαλιάζει, ξεπερνάει και καταργεί όλες τις διαφορές, υπαρκτές και μη, απλά αγνοώντας τες.
Στη μετανεωτερική εποχή των πολλαπλών ισότιμων αληθειών «δε διαφωνούμε για τίποτα αφού δε μας χωρίζει τίποτα», και οποιοσδήποτε πολιτικός, κοινωνικός και οικονομικός διαχωρισμός θεωρείται ως «μη υφιστάμενος» και ξεπερασμένος αφού οι οποιεσδήποτε σταθερές και αντικειμενικές αλήθειες υποβαθμίζονται, και εν τέλει αγνοούνται.
Το άτομο της λεγομένης «κοινωνίας των πολιτών» δεν «ανήκει» πουθενά αλλά «πλέει» σε μια θάλασσα ασύνδετων, και πολλές φορές αντιφατικών μεταξύ τους, «αληθειών», και προσπαθεί να φτιάξει την «ταυτότητά» του μέσω της «αυτοδιάθεσης» και του «αυτοπροσδιορισμού», χωρίς κανένα «εξωτερικό εξαναγκασμό» αγνοώντας, επιδεικτικά πολλές φορές, την ύπαρξη πάσης φύσεως αυθεντίας.
Είναι η αντικειμενική αλήθεια «ντεμοντέ»;
Με μια πρώτη ματιά η κριτική στον μεταμοντερνισμό ακούγεται «συντηρητική» και «ντεμοντέ». Τι το κακό στο να αγνοεί το άτομο τις «αυθεντίες» και να «αποφυλακίζεται» από όλα τα «δεσμά», επιστημονικά, βιολογικά ή επίκτητα, υπαρκτά ή «φαντασιακά», και να αφήνεται ελεύθερο στην θάλασσα των «εμπειριών» για να διαλέξει τη δική του «αλήθεια»;
Εδώ το θέμα αρχίζει και γίνεται «περίπλοκο» και θέλει ιδιαίτερη προσοχή. Ας δούμε μερικά παραδείγματα …
Τι πρόβλημα υπάρχει όταν κάποιος, όπως στην παραπάνω εικόνα, κάθεται στο καφενείο του χωριού και, πίνοντας τσιπουράκια, επιμένει ότι το 6 είναι 9; Κανένα απολύτως.. αφού το πολύ πολύ να «παίξει τις φάπες» με το διπλανό του για το ποιος έχει δίκιο!
Τι πρόβλημα υπάρχει όμως όταν, αυτός ο ίδιος, γραφεί το software πλοήγησης για το καινούργιο αεροπλάνο της Airbus χρησιμοποιώντας πολύπλοκα μαθηματικά μοντέλα; Προφανώς μεγάλο…! Πρέπει σαν επιβάτες να σεβαστούμε την «αλήθεια του» ότι το 6 είναι 9;;
Τι πρόβλημα υπάρχει όταν κάποιος μέσω των «εμπειριών» του, είτε επειδή του το είπε η θειά του η Μαρίκα, είτε επειδή επηρεάζεται από τα διάφορα hoaxes στο διαδίκτυο, αποφασίζει να βαφτιστεί «αντιεμβολιαστής» και «μασκοκλάστης» και αρνείται να εμβολιάσει τα παιδιά του ή να τους φορέσει μάσκα στο σχολειό;;
Πρέπει να αποδεχτούμε την «αλήθεια του» ή πρέπει να του «επιβάλουμε» την επιστημονική αλήθεια μέσω του υποχρεωτικού εμβολιασμού;
Στις παραπάνω περιπτώσεις ο μεταμοντερνισμός έχει το επικίνδυνο «θράσος» να θέλει να αγνοήσει επιστημονικά δεδομένα και να επιτρέψει στην άποψη του μπάρμπα Μήτσου να έχει την ίδια βαρύτητα με τα αποτελέσματα επιστημονικών ερευνών εκατοντάδων ετών.
Το κύριο πρόβλημα όμως με τον μεταμοντερνισμό δεν είναι περιπτωσιολογικό αλλά ουσιαστικό και δομικό, και δεν έχει να κάνει μόνο με το γεγονός την απόρριψης της επιστημονικής αλήθειας από κάποιους θιασώτες του, αλλά κυρίως με το κατά πόσο ο λεγόμενος «αυτοπροσδιορισμός» μπορεί να υφίσταται, και δη σε κοινωνικά πλαίσια.
Αν δηλαδή το άτομο, αφηνόμενο απόλυτα ελεύθερο από πάσης φύσεως «αυθεντία» και από οποιοδήποτε εξωτερικό εξαναγκασμό έχει την οξυδέρκεια, και την ικανότητα, να αυτοπροσδιορίζεται, να αυτοκαθορίζεται, και τελικά να λειτουργεί και να αποφασίζει «ιδιωτικά» και ανεπηρέαστα από τα τεκταινόμενα στην δημόσια κοινωνική σφαίρα.
Υπάρχει τελικά αυτός ο περιβόητος «αυτοπροσδιορισμός» μέσω των «ατομικών εμπειριών» ή είναι απλά μια ψευδαίσθηση;; Υπάρχουν σταθερές αντικειμενικές καθολικές αλήθειες που κάθε άτομο μπορεί και πρέπει να αποδέχεται ή μόνο υποκειμενικές αλήθειες βασισμένες στις «ατομικές εμπειρίες» όπως ο μεταμοντερνισμός διατείνεται;
Αντιεπιστημονικότητα και υποκειμενισμός: Δυο συστημικές επιλογές
Η μετανεωτερική εποχή άρχισε να προωθείται στα πλαίσια του λεγόμενου «τέλους της ιστορίας» του Φουκουγίαμα, κυρίως μετά το τέλος της ΕΣΣΔ. Είναι βασισμένη πάνω στην κλασσική φιλελεύθερη ιδεολογία η οποία υποστηρίζει ότι το άτομο δεν «ανήκει» σε προκαθορισμένα σύνολα και «πλαίσια», και η ύπαρξή του είναι ένα άθροισμα ατομικών επιλογών και πολλαπλών κατακερματισμένων υποκειμενικών ατομικών εμπειριών οι οποίες διαμορφώνουν και τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον κόσμο.
Δε μιλάμε πλέον δηλαδή για μια κοινωνία, αλλά για ένα κολάζ ατόμων και μικροκοινοτήτων, που συνθέτουν την μεγαλύτερη εικόνα του μετανεωτερικού κόσμου αφού δεν υπάρχει ένας ενιαίος κόσμος προς εξέταση, όπως τον ήθελε ο νεωτερικός ορθολογισμός.
Ο μεταμοντέρνος άνθρωπος είναι ένα πολιτισμικοκοινωνικό κατασκεύασμα των σύγχρονών δυτικών κοινωνιών, είναι δηλαδή ουσιαστικά ο πολίτης των δυτικών αστικοφιλέλευθερων δημοκρατιών.
Για τους «φιλελευθέρους» το αφήγημα του «αυτοπροσδιορισμού», της «αυτοδιάθεσης» και της «υποκειμενικής αλήθειας» παίρνει σάρκα και οστά στην ευρύτερη θεωρία του λεγόμενου Homo- Εconomicus.
Για τους φιλελεύθερους το άτομο είναι ένας αειθαλής «ρόμποκοπ», έχει απεριόριστη πληροφόρηση, δεν επηρεάζεται από λανθασμένες πληροφορίες, διαφημίσεις και στερεότυπα, έχει πάντα ενημερωμένες προτιμήσεις και προσδοκίες και πάντα λειτουργεί ορθολογικά ως προς τις επιλογές του, επιλέγοντας πάντα αυτό που θα μεγιστοποιήσει την υποκειμενική του «ωφέλεια».
Το άτομο σαν «ορθολογικός δρών» ψωνίζει από ρούχα, παπούτσια και αυτοκίνητα μέχρι και θρησκεία, έθνος και φύλο κάνοντας πάντα τη «σωστή» επιλογή.
Το άτομο κλείνει τα αυτιά του στις πάσης φύσεως παραπλανητικές σειρήνες, αυτενεργεί και αυτοπροσδιορίζεται, και ποτέ δεν «ετερο-ενεργεί» ούτε συνειδητά ούτε υποσυνείδητα και γι αυτό το λόγο άλλωστε οι λεγόμενοι «φιλελεύθεροι» είναι, στη θεωρία βέβαια, πολέμιοι κάθε είδους «πατερναλισμού», «κρατισμού», αυθεντίας κτλ, αφού «το άτομο πάντα ξέρει καλύτερα…»
Η κοινωνία για αυτούς δεν είναι ένας ενιαίος πολύπλοκος οργανισμός , όπως η νεωτερική θεωρία του Οργανικισμού υποστηρίζει, αλλά είναι απλά το άθροισμα των ατόμων που την αποτελούν, και των ατομικών τους επιλογών.
Όλο το ιδεολόγημα του «φιλελευθερισμού» έχει χτιστεί πάνω στην θεωρία του «πρωτείου του ατόμου» και πάνω στην, τουλάχιστον αμφισβητουμένη, θεωρία της «ορθολογικής επιλογής» η οποία θεωρητικοποιεί, επιτρέπει, και τελικά νομιμοποιεί, γελοίες και επικίνδυνες «μεταμοντέρνες» καταστάσεις.
Η τεράστια ανάγκη/εμμονή των «φιλελευθέρων» να αποκόψουν το άτομο από την κοινωνική του φύση, και να φτιάξουν μια γενική θεωρία «μη εξαναγκασμού» του «πρωτείου του ατόμου» έχει βέβαια εξήγηση. Αφενός για να «θεωρητικοποιήσουν» την απαγόρευση παρέμβασης του Κράτους, κυρίως για την αναδιανομή του πλούτου, και αφετέρου για να μας πείσουν ότι η καπιταλιστική αγορά είναι πραγματικά «ελεύθερη», σαν αποτέλεσμα ελεύθερων προτιμήσεων και επιλογών των ατόμων.
Επιπλέον όμως γνωρίζουν ότι όταν τα άτομα δε μοιράζονται συμπαγείς, κοινές, αντικειμενικές, κοινωνικές αλήθειες, αλλά υποκειμενικές και ατομικές, τότε είναι πιο δύσκολο να δράσουν συλλογικά ενάντια στην αδικία και στην ανισότητα, αλλά μόνο μέσω «ασθενικών» μονοθεματικών «ομάδων συμφερόντων» και μόνο βάσει συγκεκριμένων κοινωνικών αποκλεισμών που αντιμετωπίζουν, ή και μονοσήμαντων, και κατά βάση «απολίτικων», επιθυμιών που εκφράζουν/ διεκδικούν.. κάτι που βέβαια είναι πιο εύκολο για το σύστημα να το διαχειριστεί.
Με λίγα λόγια … «διαίρει και βασίλευε». Για να πετύχουν όλα τα παραπάνω φτάνουν στο σημείο να δίνουν στο άτομο υπερφυσικές ιδιότητες. Πατώντας πάνω σε αυτές τις ατεκμηρίωτες ιδεοληψίες καθιστούν τις ατομικές επιλογές πάντα «ορθές», και ανεπηρέαστες από τα τεκταινόμενα στη δημόσια σφαίρα, με αποτέλεσμα να επιτρέπουν τραγελαφικές «φιλελεύθερες» καταστάσεις όπως αυτή του Μπάμπη που επιμένει ότι 6 είναι 9 γιατί «αυτός σαν άτομο ξέρει καλύτερα», και όπως αυτές των «μασκομάχων» και αντιεμβολιαστών που αφήνουν τα παιδιά τους ευάλωτα σε ασθένειες γιατί «κάνεις δεν έχει δικαίωμα να τους εξαναγκάσει(!)» να τα εμβολιάσουν και να τους φορέσουν μάσκες.
Η μεταμοντέρνα υποκειμενικότητα και η αντιεπιστημονική θεωρία των «υποκειμενικών αληθειών» βασίζεται στο, και νομιμοποιείται από το, φιλελεύθερο δόγμα του «πρωτείου του ατόμου».
Τελικά υπάρχει αντικειμενική αλήθεια;
Τόνοι μελάνης βέβαια έχουν χυθεί σε τεκμηριωμένο αντίλογο όχι από «κακούς αριστερούς», αλλά από μια μεγάλη γκάμα κοινωνιολόγων, μαθηματικών, ψυχολόγων, νευρολόγων και βιολόγων , ως προς το κατά πόσο ισχύει ότι το άτομο επιλέγει πάντα «ορθολογικά», σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που όχι μόνο δεν ισχύει ότι το άτομο λειτουργεί «ορθολογικά» αλλά σε πολλές περιπτώσεις λειτουργεί και προβλέψιμα ανορθολογικά, όχι ως προς κάποιο ετεροκαθορισμένο «αντικειμενικό» συμφέρον, ή ως προς κάποια «αόριστη» καθολική «γενική βούληση» όπως αυτή του Ρουσσώ, αλλά ακόμα και ως προς το «δικό του» αυτοπροσδιοριζόμενο υποκειμενικό συμφέρον, καταρρίπτοντας τη φιλελεύθερη ιδεοληψία ότι το άτομο έχει πάντα τη δυνατότητα να επιλέγει το «σωστό» και το «καλύτερο» για το συμφέρον του.
Τα παραπάνω επιβεβαιώθηκαν και τα τελευταία χρόνια σε όλο το Δυτικό κόσμο όταν οι φιλελεύθεροι στοχαστές άρχισαν και οι ίδιοι να αντιλαμβάνονται το τερατούργημα που δημιούργησαν. Αρχικά, με τα το τέλος της ΕΣΣΔ και μέχρι και την εκλογή Τράμπ, όλοι οι καθεστωτικοί αναλυτές και φιλελεύθεροι ψευτοφιλόσοφοι, ταγμένοι στη συστημική προπαγάνδα της Δύσης, υποστήριζαν τον «μεταμοντερνισμό» και περιφρονούσαν τους «ντεμοντέ» όρους της αντικειμενικής «αλήθειας» και των «γεγονότων» θέλοντας να μας πείσουν ότι αντικειμενικά κοινωνικά δεδομένα, όπως η λέξη «τάξη» και κυρίως ο διαχωρισμός κεφαλαίου/εργασίας και σοσιαλισμού/καπιταλισμού είναι ξεπερασμένα μη υφιστάμενα υποκειμενικά «αφηγήματα» της νεωτερικότητας, ανάβοντας έτσι το πράσινο φως στον κάθε πολίτη να υποστηρίζει, ή και να φτιάχνει, «τη δική του αλήθεια», βασισμένη στο «πρωτείο» του.
Μετά όμως την νίκη Τράμπ, το Brexit, την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη και την άνοδο όλου αυτού που στα «φιλελεύθερα» ονομάζεται καταχρηστικά και προπαγανδιστικά «λαϊκισμός», και βλέποντας ότι η θεωρία της μεταμοντέρνας υποκειμενικότητας γυρίζει μπούμερανγκ, «αναγκάστηκαν» τελικά να υπερασπιστούν την Επιστήμη και την «αντικειμενική αλήθεια».
Είναι εντυπωσιακή η μετα- γελοιότητά τους, που ενώ από τη μια θεωρούν το άτομο σαν ένα ανεπηρέαστο «παίχτη» που αποφασίζει ορθολογικά και αυτοβούλως με βάση το συμφέρον του, για να υποστηρίξουν την λειτουργία της λεγόμενης «ελεύθερης αγοράς» , από την άλλη κατηγορούν τα άτομα /ψηφοφόρους σαν άβουλα όντα που «τρώνε σανό», και που υποκύπτουν στο λαϊκισμό και στην προπαγάνδα των πολιτικών!
Η άνοδος του «λαϊκισμού» για τους μεταμοντέρνους φιλελευθέρους είναι το αποτέλεσμα της αδυναμίας των ψηφοφόρων να δουν την αντικειμενική αλήθεια (!), αυτή δηλαδή που κατά τα άλλα για αυτούς δεν υπάρχει (!), και της εμμονής των ψηφοφόρων να φτιάχνουν δικές τους υποκειμενικές αλήθειες, τις ονομαζόμενες «μετα – αλήθειες»,, δηλαδή να κάνουν αυτό που ο ίδιος ο φιλελεύθερος μεταμοντερνισμός τους καλούσε να κάνουν!
Η ίδιοι που ευλογούσαν την υποκειμενικότητα του μεταμοντερνισμού στο πλαίσιο της «ελευθερίας» και της ανωτερότητας του «πρωτείου του ατόμου» τώρα κατακρίνουν την υποκειμενικότητα της «μετα – αλήθειας» του ατόμου!! Η επίκληση στο «πρωτείο του ατόμου» είναι πλέον a la cart, και όπως τους βολεύει.
Δικό τους τέκνο λοιπόν είναι ο «μασκοκλάστης», ο αντιεμβολιαστής, ο αρνητής της ύπαρξης Κορονοϊόυ, και ο οπαδός της θεωρίας της «επίπεδης γης».
Προφανώς και μπορεί στο θέμα της μάσκας, συγκεκριμένα, να έχει τεράστια ευθύνη και η Κυβέρνηση, με τις παλινωδίες της, και οι στρατευμένοι σε αυτήν «επιστήμονες» που προσαρμόζουν, διαρκώς, την επιστημονική αλήθεια ανάλογα με τις κυβερνητικές πολιτικές επιλογές κάνοντας τον κόσμο, που έχει ήδη «ποτιστεί» με την φιλελεύθερη ιδεοληψία της «υποκειμενικής αληθείας», να «σιγουρευτεί» για τις θεωρίες συνομωσίας που έχει στο μυαλό του, και για το ότι «αυτός ξέρει καλυτέρα» από τις «αυθεντίες».
Για την αύξηση όμως του υποκειμενισμού και της αντιεπιστημονικότητας, σε όλους τους τομείς και σε όλες τις χώρες, ευθύνονται οι λεγόμενοι «φιλελεύθεροι» και το πολιτικό τους ιδεολόγημα. Έδωσαν τέτοιες ιδιότητες στο άτομο για να υποστηρίξουν το απόλυτο «πρωτείο» του, και για να υποστηρίξουν την ορθολογικότητα των ατομικών του επίλογων και προτιμήσεων, ώστε να εξιδανικεύσουν την λειτουργιά της λεγόμενης «ελεύθερης αγοράς».. και παράλληλα για να δημιουργήσουν ένα κατακερματισμένο κόσμο, υποκειμενικών ταυτοτήτων, που δεν θα έχει κοινή συνείδηση, και άρα ούτε και κοινό μέτωπο αντίδρασης απέναντι στις ανισότητες που αυτή, η «ελεύθερη αγορά», δημιουργεί, και τώρα αυτός ο Φρανκεστάιν που έφτιαξαν είναι έτοιμος να μας κατασπαράξει όλους μας… μαζί και με τις επιστημονικές και αντικειμενικές αλήθειες μας …
ΠΗΓΗ:
https://www.imerodromos.gr/antiepistimonikotita-kai-fileleytherismos-oi-dyo-opseis-toy-idioy-nomismatos/
====================================
Άκρα δεξιά και κάθε είδους λαϊκισμός πίσω από τις επιθέσεις στην επιστήμη.
Ακολουθεί απόσπασμα από το έξοχο βιβλίο τού P.D Omodeo «Political Epistemology – The Problem of Ideology in Science Studies, εκδόσεις Springer, 2019».
Οι αριθμοί στις αγκύλες παραπέμπουν στο γλωσσάριο και στα επεξηγηματικά σχόλια στο τέλος τού κειμένου.
«… παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς διαφόρων διασήμων, η διάλυση τού Σιδηρού Παραπετάσματος δεν σήμανε το τέλος των ιδεολογιών, αλλά την αντικατάσταση κάθε παλαιάς ατζέντας με μια καινούρια.
Οι νέες ατζέντες είναι κατά κύριο λόγο κρυφές. Μετά τη λήξη τού Ψυχρού Πολέμου, μεταξύ των ακαδημαϊκών επικράτησε η τάση απόκρυψης οποιασδήποτε πολιτικής τους στράτευσης. Για την ακρίβεια, αποκρύπτουν τις πολιτικές συνέπειες της γνώμης τους, ακόμη και από τους εαυτούς τους!
Η πρόσφατη αναβίωση ακροδεξιών θέσεων στην κοινωνική επιστημολογία [1] είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, επειδή η παρουσίασή τους έγινε σε μια επιστημονική κοινότητα η οποία δεν διαθέτει τα κατάλληλα όπλα για να τους αντισταθεί. Πράγματι, η καχυποψία απέναντι στους πολιτικούς που σημάδεψε το πρόσφατο παρελθόν μας, προέκυψε από μια (μεταμοντέρνα) στάση σχετικισμού [2,3], η οποία με τη σειρά της προτρέπει σε μια στάση εντελώς απολιτική. Έτσι, οι θέσεις των δεξιών διανοουμένων που έρχονται στο προσκήνιο, όχι μόνο δεν εξασθενούν, αλλά αντιθέτως ενδυναμώνονται.
Υπό τη σημαία τής μετα-αλήθειας [4], επιχειρούν την εκ βάθρων μεταβολή των (κονστρουκτιβιστικών [5]) προϋποθέσεων της μελέτης των επιστημών [6], ώστε να επιβληθεί ο νόμος τού ισχυροτέρου στην επιστημολογία. Με έναν μετα-Κουνιανό [7] τρόπο σκέψης, υποστηρίζουν ότι, επειδή οι θεωρίες και τα αντικειμενικά στοιχεία εξαρτώνται από πρότυπα, ουσιαστικά επιβάλλονται από όσους καθορίζουν αυτά τα πρότυπα, οπότε (εννοούν) οι κανονισμοί τού «παιχνιδιού γνώσεων» είναι πλήρως ελεγχόμενοι.
Μ’ αυτόν τον τρόπο, επιτυγχάνουν τη σύνδεση του κοινωνικού Δαρβινισμού [8] με μια ακραία σχετικιστική αντίληψη της επιστήμης.
Η λαϊκίστικη αυτή προκατάληψη αποκαλύπτεται από τις προσπάθειες επιβολής ενός είδους τυραννίας τής πλειοψηφίας των κακώς πληροφορημένων πολιτών. Οι πολίτες αυτοί παρεμβαίνουν όπου υπάρχει επιστημονική διαφωνία στο διαδίκτυο (ή και την προκαλούν εξαρχής οι ίδιοι), χωρίς να έχουν καμία επίγνωση των μηχανισμών επικοινωνίας και πληροφόρησης που χρησιμοποιούν για να παρακάμψουν την κριτική σκέψη.
Αναπόφευκτα, εφόσον τα αξιώματα τής επιστημονικής γνώσης αμφισβητούνται από προβεβλημένους λαϊκιστές, ο λαϊκισμός εκτός από τον πολιτικό στίβο εισάγεται και στην επιστημονική κουλτούρα».
Pietro Daniel Omodeo
Τμήμα Φιλοσοφίας και Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Πανεπιστήμιο Βενετίας
Η απόδοση στα ελληνικά είναι δική μου, από το αγγλικό πρωτότυπο.
Ο τίτλος τού βιβλίου θα μπορούσε να μεταφραστεί στα ελληνικά ως «Πολιτική Επιστημολογία – Το πρόβλημα της Ιδεολογίας στη Μελέτη των Επιστημών». Ο συγγραφέας, ήδη από την εισαγωγή, εξηγεί ότι ο όρος «Πολιτική Επιστημολογία», τον οποίο επιχειρεί να καθιερώσει, είναι μια συντόμευση του όρου «Πολιτική Ιστορική Επιστημολογία».
Για τον όρο «Ιδεολογία» είναι σαφής όταν εκ προοιμίου παραδέχεται ότι ακολουθεί την αντίληψη τού Αντόνιο Γκράμσι για την ιδεολογία ως «πολιτιστική πολιτική» («cultural politics») αλλά και την πρόσκληση τού Γκράμσι για «διαφάνεια στις θέσεις τού καθενός από εμάς, ως άσκηση αυτογνωσίας, εντός μιας διαδικασίας χειραφέτησης».
Ακολουθεί το σύντομο γλωσσάριο για τον αμύητο αναγνώστη, με επεξηγηματικά δικά μου σχόλια:
1) Επιστημολογία (epistemology): Η «φιλοσοφία» της γνώσης, η υποκείμενη θεωρία της, η μελέτη τής φύσης της (The Cambridge Dictionary of Philosophy 2015).
Σχόλιο: Ο αγγλικός όρος «epistemology», δάνειο από την ελληνική γλώσσα, ορθόν είναι να μεταφράζεται ως «γνωσιολογία», προτίμησα όμως να τον αφήσω ουσιαστικά αμετάφραστο (αντιδάνειο) για να μην επιβαρυνθεί περαιτέρω ένα ήδη «βαρύ» κείμενο. Κοινωνική επιστημολογία (social epistemology) είναι η επιστημολογία των κοινωνικών επιστημών.
2) Σχετικισμός (relativism): Η ιδέα ότι έννοιες όπως η αλήθεια και η ηθική δεν είναι απόλυτες, αλλά σχετικές, αναλόγως των περιστάσεων (The Economist Book of Isms 2010).
Σχόλιο: Ένας συνεπής οπαδός τού «ηθικού σχετικισμού» για παράδειγμα, θα μπορούσε να δικαιολογήσει τον γεννητικό ακρωτηριασμό (κλειτοριδεκτομή) ενός κοριτσιού μουσουλμανικής οικογένειας, επειδή η «διαφορετική» (σχετική) θρησκευτική κουλτούρα της το επιτρέπει.
3) Μεταμοντερνισμός (postmodernism): Η αντίδραση στην υποτιθέμενη αφελή εμπιστοσύνη στην πρόοδο, η εναντίωση στην ύπαρξη αντικειμενικής ή επιστημονικής αλήθειας. Στη φιλοσοφία, συνεπώς, σημαίνει την απώλεια εμπιστοσύνης προς τα «μεγάλα αφηγήματα» τού μοντερνισμού: της Δυτικής κοινωνίας και των επιτευγμάτων της (The Oxford Dictionary of Philosophy 2nd ed. 2005)
4) Μετα-αλήθεια (post-truth): επίθετο της αγγλικής γλώσσας για κάθε τι το οποίο βρίσκει ανταπόκριση στα συναισθήματα και στις πεποιθήσεις των ανθρώπων αγνοώντας τα αντικειμενικά δεδομένα π.χ «post-truth politics». Το πρωτότυπο κείμενο τού Omοdeo, αναφέρει «post-truth relativism».
5) Κονστρουκτιβισμός (constructivism): η θεωρία μάθησης, σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος κατασκευάζει (construct) την αντίληψή του για τον κόσμο, στηριζόμενος στις εμπειρίες του. Μάθηση, κατά τη θεωρία αυτή, είναι η διεργασία με την οποία προσαρμόζουμε κατάλληλα τη (διανοητική) εικόνα που έχουμε για τον κόσμο, έτσι ώστε οι εμπειρίες μας να βγάζουν νόημα (The Economist Book of Isms 2010).
6) Μελέτη των επιστημών (science studies): σε άλλο εδάφιο ο Omοdeo ξεκαθαρίζει ότι στον όρο εντάσσει πολλές συναφείς ειδικότητες και υποειδικότητες, όπως την ιστορία τής επιστήμης, την κοινωνιολογία τής γνώσης, τη φιλοσοφία της επιστήμης, την ανθρωπολογία τής επιστήμης, την κοινωνική επιστημολογία κ.α.
7) Κουν, Τόμας (Kuhn, Thomas 1922-1996). Αμερικανός φυσικός και φιλόσοφος. Θεωρούσε ότι δομικό υλικό της επιστήμης είναι το «παράδειγμα». Ως «παράδειγμα» (όρος δάνειο από την ελληνική γλώσσα) εννοούσε το «πρότυπο», το «υπόδειγμα», το «πλαίσιο» (κάτι εντελώς διαφορετικό απ’ αυτό που εννοούμε εμείς στην καθομιλουμένη, γι’ αυτό και δεν τόλμησα να χρησιμοποιήσω το αντιδάνειο). «Πρότυπο» (υπάρχουν πολλά), είναι ένα πακέτο που περιλαμβάνει τις γενικές θεωρητικές παραδοχές, τους νόμους και τις τεχνικές εφαρμογής τους, το οποίο υιοθετείται από τα μέλη μιας συγκεκριμένης επιστημονικής κοινότητας (Chalmers, A. – What is this thing called Science? 4th ed. 2013).
Σχόλιο: Ο Omodeo στο βιβλίο του στηλιτεύει τις ακροδεξιές-λαϊκίστικες «λογικές», οι οποίες χρησιμοποιούν τον Κουν για να περάσουν το μήνυμα ότι «κάποιοι» (ποιοι; συνωμότες ασφαλώς) καθορίζοντας τα πρότυπα, καθορίζουν και την επιστήμη. Οι ίδιες «φωνές» πιστεύουν ότι έτσι νομιμοποιούνται να καλούν σε αμφισβήτηση των «αθέατων εχθρών» που καθορίζουν τα πρότυπα και σε περισσότερη «δημοκρατία» (των αγραμμάτων τού διαδικτύου) στη γνώση.
Βασική προσθήκη: ο ίδιος ο Κουν πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του λογομαχώντας με τους ακραίους που επιχειρούσαν να εκμεταλλευτούν τη θεωρία του (Godfrey-Smith, P. – Theory and Reality – An Introduction to the Philosophy of Science 2013)
8) Κοινωνικός Δαρβινισμός: Η θεωρία ότι η ανθρώπινη κοινωνία υπόκειται στον ίδιο Δαρβινικό «νόμο» της φυσικής επιλογής, όπως τα φυτά και τα ζώα (The Economist Book of Isms 2010).
Σχόλιο: Κατά την αυθεντική Δαρβινική θεωρία, η εξέλιξη ενός είδους προάγεται από τη φυσική επιλογή: την επιβίωση των ατόμων που έχουν πλεονέκτημα σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον. Η σκόπιμη «προέκταση» της θεωρίας στην ανθρώπινη κοινωνία είναι ένα πολύ επικίνδυνο μονοπάτι που οδηγεί με ακρίβεια σε τέρατα τύπου αποικιοκρατίας, ρατσισμού και ευγονικής. Στην περίπτωση τής πανδημίας COVID-19 για παράδειγμα, κάποιος συνειδητός ή έμμεσος θιασώτης τής θεωρίας τού κοινωνικού Δαρβινισμού, θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι εφόσον ο ιός εξοντώνει γέροντες και εξασθενημένους (άτομα που ούτως ή άλλως θα πέθαιναν σύντομα), δεν υφίσταται κάτι τρομερό, αλλά αντιθέτως λειτουργεί άψογα η φυσική επιλογή.
ΠΗΓΗ:
https://aristidisdikaios.blogspot.com/2020/08/blog-post_23.html
============================
Στο στόχαστρο και η Επιστήμη
Ο Pietro Daniel Omodeo και μόνο από το ανωτέρω απόσπασμα από το βιβλίο του αναδεικνύει έναν από τους στρατηγικούς στόχους του ΥΠΕΡ-εθνικού κεφαλαίου και των διεθνών πολιτικών ελίτ της παγκοσμιοποίησης (Νέα Τάξη): Την κηδεία και της Επιστήμης…
Στο στόχαστρο, συνεπώς, της Νέας Τάξης (όπως έχουμε αναλύσει διεξοδικά) δεν είναι μόνο η Ιστορία, ο Πολιτισμός, η Γλώσσα, τα Συνθετικά Σύνολα των κοινωνιών, η Πολιτική, γενικά κάθε ιστορική κατάκτηση στο επίπεδο των Ιδεών και της Επαναστατικής Πρακτικής, αλλά και η Επιστήμη: Οι κατακτήσεις της επιστημονικής Γνώσης…
Η αποσάθρωση όλων αυτών προωθείται με την επιβολή του «πολτού»: Μέσα από την πολτοποίηση των πάντων (ο σύγχρονος φασισμός) εδραιώνεται η κυριαρχία της ανοησίας, συνακόλουθα η ομογενοποίηση της Κοινωνίας και η ταυτότητα της μιας σκέψης: Δηλαδή η δικτατορία των κυρίαρχων ελίτ που πατάει πάνω στην πολτοποιημένη ανοησία, δηλαδή την καταστροφή της Σκέψης, της Ιστορίας, της Πολιτικής, της Επιστήμης κ.λπ…
Αυτόν το Φασισμό της επαρμένης μικροαστικής ημιμάθειας και βλακείας τον ζούμε ήδη στο διαδίκτυο…
Όταν προβάλει κανείς με κατηγορηματική αλαζονεία ότι «ο διάβολος έχει αγριέψει και καταστρέφει τα παιδιά του Θεού», τότε η βλακεία έχει πάρει φρενοβλαβείς διαστάσεις που «καταπίνει» και το απλό ερώτημα: «Γιατί ο Θεός αφήνει το διάβολο να καταστρέψει τα παιδιά του;».
Είπαμε: Η βλακεία είναι ανίκητη και το «παχνί» του Φασισμού.
Όλα αυτά επισημαίνει και αναλύει ο Pietro Daniel Omodeo στο βιβλίο του…
Σημείωση: Τα ίδια επισημαίνει και αναλύει και ο Σπύρος Θύμης στο εξαίρετο άρθρο του:
«Αντιεπιστημονικότητα και Φιλελευθερισμός: Οι δυο όψεις του ιδίου νομίσματος».
Με πρόσφατο παράδειγμα το «κίνημα κατά της μάσκας στα σχολεία», αυξάνεται, όλο και περισσότερο, η μερίδα του κόσμου που λειτουργεί βάσει υποκειμενισμού και αντιεπιστημονικότητας.
Παρόλο που όλοι οι φιλελεύθεροι, και τα έντυπά τους, εξαπολύουν επιθέσεις προς τους «ψεκασμένους αρνητές» φαίνεται να ξεχνάνε, ή να μην γνωρίζουν, ότι και τα δυο αυτά, και ο υποκειμενισμός και η αντιεπιστημονικότητα, είναι γνήσια τέκνα της πολιτικής θεωρίας του Φιλελευθερισμού.
Ας τους το θυμίσουμε λοιπόν.. και ας τους το εξηγήσουμε… Η εικόνα που συνοδεύει το κείμενο κυκλοφορεί εδώ και χρόνια παντού, στο διαδίκτυο, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, και σε εκπαιδευτικές ιστοσελίδες και έχει αποσπάσει ένα τεράστιο αριθμό «likes» και θετικών σχολίων.
Δυο άνθρωποι παρατηρούν, ο καθένας από διαφορετική θέση, έναν αριθμό γραμμένο στον πάτωμα και διαφωνούν μεταξύ τους για τον αν ο αριθμός είναι το 6 ή το 9. Η λεζάντα από κάτω γράφει «το ότι έχεις εσύ δίκιο δε σημαίνει ότι εγώ έχω άδικο!».
Δε θα έδινα ιδιαίτερη σημασία, ούτε θα έγραφα ένα ολόκληρο «κατεβατό», αν η εικόνα αυτή αποτύπωνε απλά μια διαμάχη ανάμεσα σε δυο εγωιστές «ξερόλες», και δε συμβόλιζε αυτό που τον τελευταίο καιρό συνηθίζουμε να λέμε «μετά- αλήθεια», στα πλαίσια της λεγομένης «μετά- νεωτερικότητας» και το οποίο είναι πυρηνικό στοιχείο του κόσμου που σιγά σιγά διαμορφώνεται γύρω μας. Η προώθηση δηλαδή της ατομικής υποκειμενικής «αλήθειας» βασισμένης στις «εμπειρίες» του ατόμου, και η υποχώρηση της, επιστημονικά και πειραματικά, αποδεδειγμένης και αντικειμενικής αλήθειας.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι η λέξη «εμπειρία» χρησιμοποιείται πλέον παντού, με πολύ μεγάλη συχνότητα, από τις διαφημίσεις κινητής τηλεφωνίας μέχρι και κατά την διάρκεια της πλοήγησης σε ιστοσελίδες στο διαδίκτυο, οι οποίες μας προτείνουν διάφορους τρόπους για να «βελτιώσουμε την εμπειρία μας».
Σε αυτό το σημείο θέλει ιδιαίτερη προσοχή αφού δε μιλάμε για μια παραδοσιακού τύπου, νεωτερική επιστημονική διαμάχη ανάμεσα σε δυο αλήθειες/ απόψεις πάνω σε ένα θέμα ( πχ αν ο αριθμός είναι το 6 ή το 9), και η οποία μέσω της σύγκρουσης απόψεων, της λογικής και της επιχειρηματολογίας, στο πλαίσιο της θέσης/αντίθεσης/σύνθεσης, θα οδηγήσει δυνητικά στην αντικειμενική αλήθεια, αλλά για τη μετανεωτερική» θεωρία του «συμβιβασμού» η οποία λέει ότι η συζήτηση για το ποια είναι η «αλήθεια» δεν έχει κανένα νόημα από τη στιγμή που ο καθένας, βάσει των εμπειριών του, έχει την δική του ατομική «αλήθεια» ή οποία είναι το ίδιο «ισχυρή» και «σωστή» και μπορεί να συνυπάρχει με όλες τις άλλες «αλήθειες» επί ενός συγκεκριμένου θέματος!
Στη μετανεωτερικότα δεν υπάρχει «αντίθεση» και «σύνθεση» παρά μόνο «θέσεις» ισότιμες, παράλληλες και υποκειμενικές. Το πρόθεμα «μετά» δεν δηλώνει απλά «χρονικότητα», αλλά ένα νέο τρόπο σκέψης πέρα και πάνω από την παραδοσιακή επιστημονική νεωτερική λογική κατά το νιτσεϊκό «δεν υπάρχουν γεγονότα παρά μόνο ερμηνείες».
Η επαγωγική, η παραγωγική, η καρτεσιανή και η κάθε είδους λογική και συλλογιστική διαδικασία είναι άχρηστες στο πλαίσιο της μετανεωτερικότητας καθώς η μεθοδολογική σκέψη και η επιχειρηματολογία δίνουν την θέση τους στην «εμπειρία» του ατόμου, η οποία «εμπειρία» δε δεσμεύεται από την επιστημονική μελέτη και τη λογική απόδειξη, δηλαδή από τις βασικές αρχές του Διαφωτισμού.
Το «μετανεωτερικό» άτομο, όπως αυτοί οι δυο στο σκίτσο, έχει την απαίτηση να σεβαστούμε την «αλήθεια του» μπερδεύοντας, υποσυνείδητα, και κάποιες φορές συνειδητά, τη λέξη «αλήθεια» με τη λέξη «άποψη».
Ο μεταμοντερνισμός λοιπόν είναι η θεωρεία του ατόμου που δε θέλει να ψάξει, να διαβάσει και να παιδευτεί, για να αντιπαρατεθεί με επιχειρήματα και να υποστηρίξει την άποψή του, αλλά απαιτεί να δεχτούμε ισότιμα και τη δική του άποψη γιατί απλά ..είναι δική του!
Πιο συγκεκριμένα, στο παράδειγμα της εικόνας, προφανώς κάποιος έγραψε στο δρόμο ή το 6 ή το 9 και, ανεξάρτητα από την οπτική του καθενός, στο δρόμο είναι γραμμένο ή το 6 ή το 9, και όχι και τα δυο! Κάτι τέτοιο θα ήταν ακόμα πιο σαφές αν αντί για τον αριθμό, δηλαδή την αναπαράσταση κάποιας ποσότητας, στο δρόμο υπήρχε σε «φυσική», υλική, μορφή η ίδια η ποσότητα (μήλα, πορτοκάλια, αυτοκίνητα κτλ), όπως επίσης ενδιαφέρον θα είχε αν αλλάζαμε τις θέσεις των ανθρώπων στο δρόμο, μετά την αρχική τους παρατήρηση, για να τους αναγκάσουμε να «κατανοήσουν» την αντίφαση με τα ίδια τους τα μάτια και να αναζητήσουν και άλλα δεδομένα για να βρουν ποιος πραγματικά είναι ο αριθμός.
Μεταμοντερνισμός: η «απολιτίκ» ιδεολογία
Ο Μεταμοντερνισμός, για να είναι πιο «θελκτικός», πλασάρεται, στους «κουρασμένους» από τις κοινωνικοπολιτικές διαμάχες πολίτες, σαν «μετα-ιδεολογία», στα πλαίσια του ιδεολογήματος του «τέλους των ιδεολογιών», δηλαδή σαν «ποιοτικά ανώτερη» κοσμοθεωρία που υπερβαίνει και αγνοεί όλες τις γνωστές ιδεολογίες/αφηγήματα της Νεωτερικότητας. Λόγω αυτού λοιπόν λειτουργεί σαν ένας νοητός συμβιβασμός ανάμεσα στις μεγάλες ολιστικές ιδεολογίες της Νεωτερικότητας που κυριάρχησαν έντονα μέχρι και τα τέλη του 20ου αιώνα, όπως για παράδειγμα στο δίπολο καπιταλισμός/σοσιαλισμός κεφάλαιο/εργασία, και συμβαδίζει με, και ενισχύει, την «απολιτίκ» τάση της εποχής μας. Σαν ένα αφηρημένο κατασκεύασμα που αγκαλιάζει, ξεπερνάει και καταργεί όλες τις διαφορές, υπαρκτές και μη, απλά αγνοώντας τες.
Στη μετανεωτερική εποχή των πολλαπλών ισότιμων αληθειών «δε διαφωνούμε για τίποτα αφού δε μας χωρίζει τίποτα», και οποιοσδήποτε πολιτικός, κοινωνικός και οικονομικός διαχωρισμός θεωρείται ως «μη υφιστάμενος» και ξεπερασμένος αφού οι οποιεσδήποτε σταθερές και αντικειμενικές αλήθειες υποβαθμίζονται, και εν τέλει αγνοούνται.
Το άτομο της λεγομένης «κοινωνίας των πολιτών» δεν «ανήκει» πουθενά αλλά «πλέει» σε μια θάλασσα ασύνδετων, και πολλές φορές αντιφατικών μεταξύ τους, «αληθειών», και προσπαθεί να φτιάξει την «ταυτότητά» του μέσω της «αυτοδιάθεσης» και του «αυτοπροσδιορισμού», χωρίς κανένα «εξωτερικό εξαναγκασμό» αγνοώντας, επιδεικτικά πολλές φορές, την ύπαρξη πάσης φύσεως αυθεντίας.
Είναι η αντικειμενική αλήθεια «ντεμοντέ»;
Με μια πρώτη ματιά η κριτική στον μεταμοντερνισμό ακούγεται «συντηρητική» και «ντεμοντέ». Τι το κακό στο να αγνοεί το άτομο τις «αυθεντίες» και να «αποφυλακίζεται» από όλα τα «δεσμά», επιστημονικά, βιολογικά ή επίκτητα, υπαρκτά ή «φαντασιακά», και να αφήνεται ελεύθερο στην θάλασσα των «εμπειριών» για να διαλέξει τη δική του «αλήθεια»;
Εδώ το θέμα αρχίζει και γίνεται «περίπλοκο» και θέλει ιδιαίτερη προσοχή. Ας δούμε μερικά παραδείγματα …
Τι πρόβλημα υπάρχει όταν κάποιος, όπως στην παραπάνω εικόνα, κάθεται στο καφενείο του χωριού και, πίνοντας τσιπουράκια, επιμένει ότι το 6 είναι 9; Κανένα απολύτως.. αφού το πολύ πολύ να «παίξει τις φάπες» με το διπλανό του για το ποιος έχει δίκιο!
Τι πρόβλημα υπάρχει όμως όταν, αυτός ο ίδιος, γραφεί το software πλοήγησης για το καινούργιο αεροπλάνο της Airbus χρησιμοποιώντας πολύπλοκα μαθηματικά μοντέλα; Προφανώς μεγάλο…! Πρέπει σαν επιβάτες να σεβαστούμε την «αλήθεια του» ότι το 6 είναι 9;;
Τι πρόβλημα υπάρχει όταν κάποιος μέσω των «εμπειριών» του, είτε επειδή του το είπε η θειά του η Μαρίκα, είτε επειδή επηρεάζεται από τα διάφορα hoaxes στο διαδίκτυο, αποφασίζει να βαφτιστεί «αντιεμβολιαστής» και «μασκοκλάστης» και αρνείται να εμβολιάσει τα παιδιά του ή να τους φορέσει μάσκα στο σχολειό;;
Πρέπει να αποδεχτούμε την «αλήθεια του» ή πρέπει να του «επιβάλουμε» την επιστημονική αλήθεια μέσω του υποχρεωτικού εμβολιασμού;
Στις παραπάνω περιπτώσεις ο μεταμοντερνισμός έχει το επικίνδυνο «θράσος» να θέλει να αγνοήσει επιστημονικά δεδομένα και να επιτρέψει στην άποψη του μπάρμπα Μήτσου να έχει την ίδια βαρύτητα με τα αποτελέσματα επιστημονικών ερευνών εκατοντάδων ετών.
Το κύριο πρόβλημα όμως με τον μεταμοντερνισμό δεν είναι περιπτωσιολογικό αλλά ουσιαστικό και δομικό, και δεν έχει να κάνει μόνο με το γεγονός την απόρριψης της επιστημονικής αλήθειας από κάποιους θιασώτες του, αλλά κυρίως με το κατά πόσο ο λεγόμενος «αυτοπροσδιορισμός» μπορεί να υφίσταται, και δη σε κοινωνικά πλαίσια.
Αν δηλαδή το άτομο, αφηνόμενο απόλυτα ελεύθερο από πάσης φύσεως «αυθεντία» και από οποιοδήποτε εξωτερικό εξαναγκασμό έχει την οξυδέρκεια, και την ικανότητα, να αυτοπροσδιορίζεται, να αυτοκαθορίζεται, και τελικά να λειτουργεί και να αποφασίζει «ιδιωτικά» και ανεπηρέαστα από τα τεκταινόμενα στην δημόσια κοινωνική σφαίρα.
Υπάρχει τελικά αυτός ο περιβόητος «αυτοπροσδιορισμός» μέσω των «ατομικών εμπειριών» ή είναι απλά μια ψευδαίσθηση;; Υπάρχουν σταθερές αντικειμενικές καθολικές αλήθειες που κάθε άτομο μπορεί και πρέπει να αποδέχεται ή μόνο υποκειμενικές αλήθειες βασισμένες στις «ατομικές εμπειρίες» όπως ο μεταμοντερνισμός διατείνεται;
Αντιεπιστημονικότητα και υποκειμενισμός: Δυο συστημικές επιλογές
Η μετανεωτερική εποχή άρχισε να προωθείται στα πλαίσια του λεγόμενου «τέλους της ιστορίας» του Φουκουγίαμα, κυρίως μετά το τέλος της ΕΣΣΔ. Είναι βασισμένη πάνω στην κλασσική φιλελεύθερη ιδεολογία η οποία υποστηρίζει ότι το άτομο δεν «ανήκει» σε προκαθορισμένα σύνολα και «πλαίσια», και η ύπαρξή του είναι ένα άθροισμα ατομικών επιλογών και πολλαπλών κατακερματισμένων υποκειμενικών ατομικών εμπειριών οι οποίες διαμορφώνουν και τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τον κόσμο.
Δε μιλάμε πλέον δηλαδή για μια κοινωνία, αλλά για ένα κολάζ ατόμων και μικροκοινοτήτων, που συνθέτουν την μεγαλύτερη εικόνα του μετανεωτερικού κόσμου αφού δεν υπάρχει ένας ενιαίος κόσμος προς εξέταση, όπως τον ήθελε ο νεωτερικός ορθολογισμός.
Ο μεταμοντέρνος άνθρωπος είναι ένα πολιτισμικοκοινωνικό κατασκεύασμα των σύγχρονών δυτικών κοινωνιών, είναι δηλαδή ουσιαστικά ο πολίτης των δυτικών αστικοφιλέλευθερων δημοκρατιών.
Για τους «φιλελευθέρους» το αφήγημα του «αυτοπροσδιορισμού», της «αυτοδιάθεσης» και της «υποκειμενικής αλήθειας» παίρνει σάρκα και οστά στην ευρύτερη θεωρία του λεγόμενου Homo- Εconomicus.
Για τους φιλελεύθερους το άτομο είναι ένας αειθαλής «ρόμποκοπ», έχει απεριόριστη πληροφόρηση, δεν επηρεάζεται από λανθασμένες πληροφορίες, διαφημίσεις και στερεότυπα, έχει πάντα ενημερωμένες προτιμήσεις και προσδοκίες και πάντα λειτουργεί ορθολογικά ως προς τις επιλογές του, επιλέγοντας πάντα αυτό που θα μεγιστοποιήσει την υποκειμενική του «ωφέλεια».
Το άτομο σαν «ορθολογικός δρών» ψωνίζει από ρούχα, παπούτσια και αυτοκίνητα μέχρι και θρησκεία, έθνος και φύλο κάνοντας πάντα τη «σωστή» επιλογή.
Το άτομο κλείνει τα αυτιά του στις πάσης φύσεως παραπλανητικές σειρήνες, αυτενεργεί και αυτοπροσδιορίζεται, και ποτέ δεν «ετερο-ενεργεί» ούτε συνειδητά ούτε υποσυνείδητα και γι αυτό το λόγο άλλωστε οι λεγόμενοι «φιλελεύθεροι» είναι, στη θεωρία βέβαια, πολέμιοι κάθε είδους «πατερναλισμού», «κρατισμού», αυθεντίας κτλ, αφού «το άτομο πάντα ξέρει καλύτερα…»
Η κοινωνία για αυτούς δεν είναι ένας ενιαίος πολύπλοκος οργανισμός , όπως η νεωτερική θεωρία του Οργανικισμού υποστηρίζει, αλλά είναι απλά το άθροισμα των ατόμων που την αποτελούν, και των ατομικών τους επιλογών.
Όλο το ιδεολόγημα του «φιλελευθερισμού» έχει χτιστεί πάνω στην θεωρία του «πρωτείου του ατόμου» και πάνω στην, τουλάχιστον αμφισβητουμένη, θεωρία της «ορθολογικής επιλογής» η οποία θεωρητικοποιεί, επιτρέπει, και τελικά νομιμοποιεί, γελοίες και επικίνδυνες «μεταμοντέρνες» καταστάσεις.
Η τεράστια ανάγκη/εμμονή των «φιλελευθέρων» να αποκόψουν το άτομο από την κοινωνική του φύση, και να φτιάξουν μια γενική θεωρία «μη εξαναγκασμού» του «πρωτείου του ατόμου» έχει βέβαια εξήγηση. Αφενός για να «θεωρητικοποιήσουν» την απαγόρευση παρέμβασης του Κράτους, κυρίως για την αναδιανομή του πλούτου, και αφετέρου για να μας πείσουν ότι η καπιταλιστική αγορά είναι πραγματικά «ελεύθερη», σαν αποτέλεσμα ελεύθερων προτιμήσεων και επιλογών των ατόμων.
Επιπλέον όμως γνωρίζουν ότι όταν τα άτομα δε μοιράζονται συμπαγείς, κοινές, αντικειμενικές, κοινωνικές αλήθειες, αλλά υποκειμενικές και ατομικές, τότε είναι πιο δύσκολο να δράσουν συλλογικά ενάντια στην αδικία και στην ανισότητα, αλλά μόνο μέσω «ασθενικών» μονοθεματικών «ομάδων συμφερόντων» και μόνο βάσει συγκεκριμένων κοινωνικών αποκλεισμών που αντιμετωπίζουν, ή και μονοσήμαντων, και κατά βάση «απολίτικων», επιθυμιών που εκφράζουν/ διεκδικούν.. κάτι που βέβαια είναι πιο εύκολο για το σύστημα να το διαχειριστεί.
Με λίγα λόγια … «διαίρει και βασίλευε». Για να πετύχουν όλα τα παραπάνω φτάνουν στο σημείο να δίνουν στο άτομο υπερφυσικές ιδιότητες. Πατώντας πάνω σε αυτές τις ατεκμηρίωτες ιδεοληψίες καθιστούν τις ατομικές επιλογές πάντα «ορθές», και ανεπηρέαστες από τα τεκταινόμενα στη δημόσια σφαίρα, με αποτέλεσμα να επιτρέπουν τραγελαφικές «φιλελεύθερες» καταστάσεις όπως αυτή του Μπάμπη που επιμένει ότι 6 είναι 9 γιατί «αυτός σαν άτομο ξέρει καλύτερα», και όπως αυτές των «μασκομάχων» και αντιεμβολιαστών που αφήνουν τα παιδιά τους ευάλωτα σε ασθένειες γιατί «κάνεις δεν έχει δικαίωμα να τους εξαναγκάσει(!)» να τα εμβολιάσουν και να τους φορέσουν μάσκες.
Η μεταμοντέρνα υποκειμενικότητα και η αντιεπιστημονική θεωρία των «υποκειμενικών αληθειών» βασίζεται στο, και νομιμοποιείται από το, φιλελεύθερο δόγμα του «πρωτείου του ατόμου».
Τελικά υπάρχει αντικειμενική αλήθεια;
Τόνοι μελάνης βέβαια έχουν χυθεί σε τεκμηριωμένο αντίλογο όχι από «κακούς αριστερούς», αλλά από μια μεγάλη γκάμα κοινωνιολόγων, μαθηματικών, ψυχολόγων, νευρολόγων και βιολόγων , ως προς το κατά πόσο ισχύει ότι το άτομο επιλέγει πάντα «ορθολογικά», σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που όχι μόνο δεν ισχύει ότι το άτομο λειτουργεί «ορθολογικά» αλλά σε πολλές περιπτώσεις λειτουργεί και προβλέψιμα ανορθολογικά, όχι ως προς κάποιο ετεροκαθορισμένο «αντικειμενικό» συμφέρον, ή ως προς κάποια «αόριστη» καθολική «γενική βούληση» όπως αυτή του Ρουσσώ, αλλά ακόμα και ως προς το «δικό του» αυτοπροσδιοριζόμενο υποκειμενικό συμφέρον, καταρρίπτοντας τη φιλελεύθερη ιδεοληψία ότι το άτομο έχει πάντα τη δυνατότητα να επιλέγει το «σωστό» και το «καλύτερο» για το συμφέρον του.
Τα παραπάνω επιβεβαιώθηκαν και τα τελευταία χρόνια σε όλο το Δυτικό κόσμο όταν οι φιλελεύθεροι στοχαστές άρχισαν και οι ίδιοι να αντιλαμβάνονται το τερατούργημα που δημιούργησαν. Αρχικά, με τα το τέλος της ΕΣΣΔ και μέχρι και την εκλογή Τράμπ, όλοι οι καθεστωτικοί αναλυτές και φιλελεύθεροι ψευτοφιλόσοφοι, ταγμένοι στη συστημική προπαγάνδα της Δύσης, υποστήριζαν τον «μεταμοντερνισμό» και περιφρονούσαν τους «ντεμοντέ» όρους της αντικειμενικής «αλήθειας» και των «γεγονότων» θέλοντας να μας πείσουν ότι αντικειμενικά κοινωνικά δεδομένα, όπως η λέξη «τάξη» και κυρίως ο διαχωρισμός κεφαλαίου/εργασίας και σοσιαλισμού/καπιταλισμού είναι ξεπερασμένα μη υφιστάμενα υποκειμενικά «αφηγήματα» της νεωτερικότητας, ανάβοντας έτσι το πράσινο φως στον κάθε πολίτη να υποστηρίζει, ή και να φτιάχνει, «τη δική του αλήθεια», βασισμένη στο «πρωτείο» του.
Μετά όμως την νίκη Τράμπ, το Brexit, την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη και την άνοδο όλου αυτού που στα «φιλελεύθερα» ονομάζεται καταχρηστικά και προπαγανδιστικά «λαϊκισμός», και βλέποντας ότι η θεωρία της μεταμοντέρνας υποκειμενικότητας γυρίζει μπούμερανγκ, «αναγκάστηκαν» τελικά να υπερασπιστούν την Επιστήμη και την «αντικειμενική αλήθεια».
Είναι εντυπωσιακή η μετα- γελοιότητά τους, που ενώ από τη μια θεωρούν το άτομο σαν ένα ανεπηρέαστο «παίχτη» που αποφασίζει ορθολογικά και αυτοβούλως με βάση το συμφέρον του, για να υποστηρίξουν την λειτουργία της λεγόμενης «ελεύθερης αγοράς» , από την άλλη κατηγορούν τα άτομα /ψηφοφόρους σαν άβουλα όντα που «τρώνε σανό», και που υποκύπτουν στο λαϊκισμό και στην προπαγάνδα των πολιτικών!
Η άνοδος του «λαϊκισμού» για τους μεταμοντέρνους φιλελευθέρους είναι το αποτέλεσμα της αδυναμίας των ψηφοφόρων να δουν την αντικειμενική αλήθεια (!), αυτή δηλαδή που κατά τα άλλα για αυτούς δεν υπάρχει (!), και της εμμονής των ψηφοφόρων να φτιάχνουν δικές τους υποκειμενικές αλήθειες, τις ονομαζόμενες «μετα – αλήθειες»,, δηλαδή να κάνουν αυτό που ο ίδιος ο φιλελεύθερος μεταμοντερνισμός τους καλούσε να κάνουν!
Η ίδιοι που ευλογούσαν την υποκειμενικότητα του μεταμοντερνισμού στο πλαίσιο της «ελευθερίας» και της ανωτερότητας του «πρωτείου του ατόμου» τώρα κατακρίνουν την υποκειμενικότητα της «μετα – αλήθειας» του ατόμου!! Η επίκληση στο «πρωτείο του ατόμου» είναι πλέον a la cart, και όπως τους βολεύει.
Δικό τους τέκνο λοιπόν είναι ο «μασκοκλάστης», ο αντιεμβολιαστής, ο αρνητής της ύπαρξης Κορονοϊόυ, και ο οπαδός της θεωρίας της «επίπεδης γης».
Προφανώς και μπορεί στο θέμα της μάσκας, συγκεκριμένα, να έχει τεράστια ευθύνη και η Κυβέρνηση, με τις παλινωδίες της, και οι στρατευμένοι σε αυτήν «επιστήμονες» που προσαρμόζουν, διαρκώς, την επιστημονική αλήθεια ανάλογα με τις κυβερνητικές πολιτικές επιλογές κάνοντας τον κόσμο, που έχει ήδη «ποτιστεί» με την φιλελεύθερη ιδεοληψία της «υποκειμενικής αληθείας», να «σιγουρευτεί» για τις θεωρίες συνομωσίας που έχει στο μυαλό του, και για το ότι «αυτός ξέρει καλυτέρα» από τις «αυθεντίες».
Για την αύξηση όμως του υποκειμενισμού και της αντιεπιστημονικότητας, σε όλους τους τομείς και σε όλες τις χώρες, ευθύνονται οι λεγόμενοι «φιλελεύθεροι» και το πολιτικό τους ιδεολόγημα. Έδωσαν τέτοιες ιδιότητες στο άτομο για να υποστηρίξουν το απόλυτο «πρωτείο» του, και για να υποστηρίξουν την ορθολογικότητα των ατομικών του επίλογων και προτιμήσεων, ώστε να εξιδανικεύσουν την λειτουργιά της λεγόμενης «ελεύθερης αγοράς».. και παράλληλα για να δημιουργήσουν ένα κατακερματισμένο κόσμο, υποκειμενικών ταυτοτήτων, που δεν θα έχει κοινή συνείδηση, και άρα ούτε και κοινό μέτωπο αντίδρασης απέναντι στις ανισότητες που αυτή, η «ελεύθερη αγορά», δημιουργεί, και τώρα αυτός ο Φρανκεστάιν που έφτιαξαν είναι έτοιμος να μας κατασπαράξει όλους μας… μαζί και με τις επιστημονικές και αντικειμενικές αλήθειες μας …
ΠΗΓΗ:
https://www.imerodromos.gr/antiepistimonikotita-kai-fileleytherismos-oi-dyo-opseis-toy-idioy-nomismatos/
====================================
Άκρα δεξιά και κάθε είδους λαϊκισμός πίσω από τις επιθέσεις στην επιστήμη.
Ακολουθεί απόσπασμα από το έξοχο βιβλίο τού P.D Omodeo «Political Epistemology – The Problem of Ideology in Science Studies, εκδόσεις Springer, 2019».
Οι αριθμοί στις αγκύλες παραπέμπουν στο γλωσσάριο και στα επεξηγηματικά σχόλια στο τέλος τού κειμένου.
«… παρά τους περί του αντιθέτου ισχυρισμούς διαφόρων διασήμων, η διάλυση τού Σιδηρού Παραπετάσματος δεν σήμανε το τέλος των ιδεολογιών, αλλά την αντικατάσταση κάθε παλαιάς ατζέντας με μια καινούρια.
Οι νέες ατζέντες είναι κατά κύριο λόγο κρυφές. Μετά τη λήξη τού Ψυχρού Πολέμου, μεταξύ των ακαδημαϊκών επικράτησε η τάση απόκρυψης οποιασδήποτε πολιτικής τους στράτευσης. Για την ακρίβεια, αποκρύπτουν τις πολιτικές συνέπειες της γνώμης τους, ακόμη και από τους εαυτούς τους!
Η πρόσφατη αναβίωση ακροδεξιών θέσεων στην κοινωνική επιστημολογία [1] είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, επειδή η παρουσίασή τους έγινε σε μια επιστημονική κοινότητα η οποία δεν διαθέτει τα κατάλληλα όπλα για να τους αντισταθεί. Πράγματι, η καχυποψία απέναντι στους πολιτικούς που σημάδεψε το πρόσφατο παρελθόν μας, προέκυψε από μια (μεταμοντέρνα) στάση σχετικισμού [2,3], η οποία με τη σειρά της προτρέπει σε μια στάση εντελώς απολιτική. Έτσι, οι θέσεις των δεξιών διανοουμένων που έρχονται στο προσκήνιο, όχι μόνο δεν εξασθενούν, αλλά αντιθέτως ενδυναμώνονται.
Υπό τη σημαία τής μετα-αλήθειας [4], επιχειρούν την εκ βάθρων μεταβολή των (κονστρουκτιβιστικών [5]) προϋποθέσεων της μελέτης των επιστημών [6], ώστε να επιβληθεί ο νόμος τού ισχυροτέρου στην επιστημολογία. Με έναν μετα-Κουνιανό [7] τρόπο σκέψης, υποστηρίζουν ότι, επειδή οι θεωρίες και τα αντικειμενικά στοιχεία εξαρτώνται από πρότυπα, ουσιαστικά επιβάλλονται από όσους καθορίζουν αυτά τα πρότυπα, οπότε (εννοούν) οι κανονισμοί τού «παιχνιδιού γνώσεων» είναι πλήρως ελεγχόμενοι.
Μ’ αυτόν τον τρόπο, επιτυγχάνουν τη σύνδεση του κοινωνικού Δαρβινισμού [8] με μια ακραία σχετικιστική αντίληψη της επιστήμης.
Η λαϊκίστικη αυτή προκατάληψη αποκαλύπτεται από τις προσπάθειες επιβολής ενός είδους τυραννίας τής πλειοψηφίας των κακώς πληροφορημένων πολιτών. Οι πολίτες αυτοί παρεμβαίνουν όπου υπάρχει επιστημονική διαφωνία στο διαδίκτυο (ή και την προκαλούν εξαρχής οι ίδιοι), χωρίς να έχουν καμία επίγνωση των μηχανισμών επικοινωνίας και πληροφόρησης που χρησιμοποιούν για να παρακάμψουν την κριτική σκέψη.
Αναπόφευκτα, εφόσον τα αξιώματα τής επιστημονικής γνώσης αμφισβητούνται από προβεβλημένους λαϊκιστές, ο λαϊκισμός εκτός από τον πολιτικό στίβο εισάγεται και στην επιστημονική κουλτούρα».
Pietro Daniel Omodeo
Τμήμα Φιλοσοφίας και Πολιτιστικής Κληρονομιάς
Πανεπιστήμιο Βενετίας
Η απόδοση στα ελληνικά είναι δική μου, από το αγγλικό πρωτότυπο.
Ο τίτλος τού βιβλίου θα μπορούσε να μεταφραστεί στα ελληνικά ως «Πολιτική Επιστημολογία – Το πρόβλημα της Ιδεολογίας στη Μελέτη των Επιστημών». Ο συγγραφέας, ήδη από την εισαγωγή, εξηγεί ότι ο όρος «Πολιτική Επιστημολογία», τον οποίο επιχειρεί να καθιερώσει, είναι μια συντόμευση του όρου «Πολιτική Ιστορική Επιστημολογία».
Για τον όρο «Ιδεολογία» είναι σαφής όταν εκ προοιμίου παραδέχεται ότι ακολουθεί την αντίληψη τού Αντόνιο Γκράμσι για την ιδεολογία ως «πολιτιστική πολιτική» («cultural politics») αλλά και την πρόσκληση τού Γκράμσι για «διαφάνεια στις θέσεις τού καθενός από εμάς, ως άσκηση αυτογνωσίας, εντός μιας διαδικασίας χειραφέτησης».
Ακολουθεί το σύντομο γλωσσάριο για τον αμύητο αναγνώστη, με επεξηγηματικά δικά μου σχόλια:
1) Επιστημολογία (epistemology): Η «φιλοσοφία» της γνώσης, η υποκείμενη θεωρία της, η μελέτη τής φύσης της (The Cambridge Dictionary of Philosophy 2015).
Σχόλιο: Ο αγγλικός όρος «epistemology», δάνειο από την ελληνική γλώσσα, ορθόν είναι να μεταφράζεται ως «γνωσιολογία», προτίμησα όμως να τον αφήσω ουσιαστικά αμετάφραστο (αντιδάνειο) για να μην επιβαρυνθεί περαιτέρω ένα ήδη «βαρύ» κείμενο. Κοινωνική επιστημολογία (social epistemology) είναι η επιστημολογία των κοινωνικών επιστημών.
2) Σχετικισμός (relativism): Η ιδέα ότι έννοιες όπως η αλήθεια και η ηθική δεν είναι απόλυτες, αλλά σχετικές, αναλόγως των περιστάσεων (The Economist Book of Isms 2010).
Σχόλιο: Ένας συνεπής οπαδός τού «ηθικού σχετικισμού» για παράδειγμα, θα μπορούσε να δικαιολογήσει τον γεννητικό ακρωτηριασμό (κλειτοριδεκτομή) ενός κοριτσιού μουσουλμανικής οικογένειας, επειδή η «διαφορετική» (σχετική) θρησκευτική κουλτούρα της το επιτρέπει.
3) Μεταμοντερνισμός (postmodernism): Η αντίδραση στην υποτιθέμενη αφελή εμπιστοσύνη στην πρόοδο, η εναντίωση στην ύπαρξη αντικειμενικής ή επιστημονικής αλήθειας. Στη φιλοσοφία, συνεπώς, σημαίνει την απώλεια εμπιστοσύνης προς τα «μεγάλα αφηγήματα» τού μοντερνισμού: της Δυτικής κοινωνίας και των επιτευγμάτων της (The Oxford Dictionary of Philosophy 2nd ed. 2005)
4) Μετα-αλήθεια (post-truth): επίθετο της αγγλικής γλώσσας για κάθε τι το οποίο βρίσκει ανταπόκριση στα συναισθήματα και στις πεποιθήσεις των ανθρώπων αγνοώντας τα αντικειμενικά δεδομένα π.χ «post-truth politics». Το πρωτότυπο κείμενο τού Omοdeo, αναφέρει «post-truth relativism».
5) Κονστρουκτιβισμός (constructivism): η θεωρία μάθησης, σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος κατασκευάζει (construct) την αντίληψή του για τον κόσμο, στηριζόμενος στις εμπειρίες του. Μάθηση, κατά τη θεωρία αυτή, είναι η διεργασία με την οποία προσαρμόζουμε κατάλληλα τη (διανοητική) εικόνα που έχουμε για τον κόσμο, έτσι ώστε οι εμπειρίες μας να βγάζουν νόημα (The Economist Book of Isms 2010).
6) Μελέτη των επιστημών (science studies): σε άλλο εδάφιο ο Omοdeo ξεκαθαρίζει ότι στον όρο εντάσσει πολλές συναφείς ειδικότητες και υποειδικότητες, όπως την ιστορία τής επιστήμης, την κοινωνιολογία τής γνώσης, τη φιλοσοφία της επιστήμης, την ανθρωπολογία τής επιστήμης, την κοινωνική επιστημολογία κ.α.
7) Κουν, Τόμας (Kuhn, Thomas 1922-1996). Αμερικανός φυσικός και φιλόσοφος. Θεωρούσε ότι δομικό υλικό της επιστήμης είναι το «παράδειγμα». Ως «παράδειγμα» (όρος δάνειο από την ελληνική γλώσσα) εννοούσε το «πρότυπο», το «υπόδειγμα», το «πλαίσιο» (κάτι εντελώς διαφορετικό απ’ αυτό που εννοούμε εμείς στην καθομιλουμένη, γι’ αυτό και δεν τόλμησα να χρησιμοποιήσω το αντιδάνειο). «Πρότυπο» (υπάρχουν πολλά), είναι ένα πακέτο που περιλαμβάνει τις γενικές θεωρητικές παραδοχές, τους νόμους και τις τεχνικές εφαρμογής τους, το οποίο υιοθετείται από τα μέλη μιας συγκεκριμένης επιστημονικής κοινότητας (Chalmers, A. – What is this thing called Science? 4th ed. 2013).
Σχόλιο: Ο Omodeo στο βιβλίο του στηλιτεύει τις ακροδεξιές-λαϊκίστικες «λογικές», οι οποίες χρησιμοποιούν τον Κουν για να περάσουν το μήνυμα ότι «κάποιοι» (ποιοι; συνωμότες ασφαλώς) καθορίζοντας τα πρότυπα, καθορίζουν και την επιστήμη. Οι ίδιες «φωνές» πιστεύουν ότι έτσι νομιμοποιούνται να καλούν σε αμφισβήτηση των «αθέατων εχθρών» που καθορίζουν τα πρότυπα και σε περισσότερη «δημοκρατία» (των αγραμμάτων τού διαδικτύου) στη γνώση.
Βασική προσθήκη: ο ίδιος ο Κουν πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του λογομαχώντας με τους ακραίους που επιχειρούσαν να εκμεταλλευτούν τη θεωρία του (Godfrey-Smith, P. – Theory and Reality – An Introduction to the Philosophy of Science 2013)
8) Κοινωνικός Δαρβινισμός: Η θεωρία ότι η ανθρώπινη κοινωνία υπόκειται στον ίδιο Δαρβινικό «νόμο» της φυσικής επιλογής, όπως τα φυτά και τα ζώα (The Economist Book of Isms 2010).
Σχόλιο: Κατά την αυθεντική Δαρβινική θεωρία, η εξέλιξη ενός είδους προάγεται από τη φυσική επιλογή: την επιβίωση των ατόμων που έχουν πλεονέκτημα σε ένα συγκεκριμένο περιβάλλον. Η σκόπιμη «προέκταση» της θεωρίας στην ανθρώπινη κοινωνία είναι ένα πολύ επικίνδυνο μονοπάτι που οδηγεί με ακρίβεια σε τέρατα τύπου αποικιοκρατίας, ρατσισμού και ευγονικής. Στην περίπτωση τής πανδημίας COVID-19 για παράδειγμα, κάποιος συνειδητός ή έμμεσος θιασώτης τής θεωρίας τού κοινωνικού Δαρβινισμού, θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι εφόσον ο ιός εξοντώνει γέροντες και εξασθενημένους (άτομα που ούτως ή άλλως θα πέθαιναν σύντομα), δεν υφίσταται κάτι τρομερό, αλλά αντιθέτως λειτουργεί άψογα η φυσική επιλογή.
ΠΗΓΗ:
https://aristidisdikaios.blogspot.com/2020/08/blog-post_23.html
============================
Στο στόχαστρο και η Επιστήμη
Ο Pietro Daniel Omodeo και μόνο από το ανωτέρω απόσπασμα από το βιβλίο του αναδεικνύει έναν από τους στρατηγικούς στόχους του ΥΠΕΡ-εθνικού κεφαλαίου και των διεθνών πολιτικών ελίτ της παγκοσμιοποίησης (Νέα Τάξη): Την κηδεία και της Επιστήμης…
Στο στόχαστρο, συνεπώς, της Νέας Τάξης (όπως έχουμε αναλύσει διεξοδικά) δεν είναι μόνο η Ιστορία, ο Πολιτισμός, η Γλώσσα, τα Συνθετικά Σύνολα των κοινωνιών, η Πολιτική, γενικά κάθε ιστορική κατάκτηση στο επίπεδο των Ιδεών και της Επαναστατικής Πρακτικής, αλλά και η Επιστήμη: Οι κατακτήσεις της επιστημονικής Γνώσης…
Η αποσάθρωση όλων αυτών προωθείται με την επιβολή του «πολτού»: Μέσα από την πολτοποίηση των πάντων (ο σύγχρονος φασισμός) εδραιώνεται η κυριαρχία της ανοησίας, συνακόλουθα η ομογενοποίηση της Κοινωνίας και η ταυτότητα της μιας σκέψης: Δηλαδή η δικτατορία των κυρίαρχων ελίτ που πατάει πάνω στην πολτοποιημένη ανοησία, δηλαδή την καταστροφή της Σκέψης, της Ιστορίας, της Πολιτικής, της Επιστήμης κ.λπ…
Αυτόν το Φασισμό της επαρμένης μικροαστικής ημιμάθειας και βλακείας τον ζούμε ήδη στο διαδίκτυο…
Όταν προβάλει κανείς με κατηγορηματική αλαζονεία ότι «ο διάβολος έχει αγριέψει και καταστρέφει τα παιδιά του Θεού», τότε η βλακεία έχει πάρει φρενοβλαβείς διαστάσεις που «καταπίνει» και το απλό ερώτημα: «Γιατί ο Θεός αφήνει το διάβολο να καταστρέψει τα παιδιά του;».
Είπαμε: Η βλακεία είναι ανίκητη και το «παχνί» του Φασισμού.
Όλα αυτά επισημαίνει και αναλύει ο Pietro Daniel Omodeo στο βιβλίο του…
Σημείωση: Τα ίδια επισημαίνει και αναλύει και ο Σπύρος Θύμης στο εξαίρετο άρθρο του:
«Αντιεπιστημονικότητα και Φιλελευθερισμός: Οι δυο όψεις του ιδίου νομίσματος».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου