«Το πρόβλημα με τον τρόπο εκπαίδευσης μας, είναι ότι δεν παρέχει ελαστικότητα στο νου. Ρίχνει τον εγκέφαλο σε ένα καλούπι. Επιμένει ότι το παιδί πρέπει να αποδεχθεί. Δεν ενθαρρύνει την πρωτότυπη σκέψη ή τη συλλογιστική και δίνει περισσότερη έμφαση στη μνήμη παρά στην παρατήρηση.» – Thomas Edison
Της Kerry McDonald
Απόδοση: Ευθύμης Μαραμής
Το 1855, όταν ήταν οκτώ χρονών, ο Thomas Edison εγγράφηκε για πρώτη φορά στο σχολείο. Μετά από 12 εβδομάδες, ο δάσκαλός του, ο Reverend G. Engle, τον χαρακτήρισε «συγχυσμένο» ή ανίκανο να σκεφτεί καθαρά. Ο Edison προφανώς μισούσε το σχολείο και την έντονη εστίαση του στην απομνημόνευση και την επανάληψη. Όπως εξηγεί ο βιογράφος του Louise Egan: «Ο Tom ήταν μπερδεμένος από τον τρόπο διδασκαλίας του Reverend Engle. Δεν μπορούσε να μάθει μέσω φόβου. Ούτε μπορούσε απλά να καθίσει και να απομνημονεύσει. Του άρεσε να παρατηρεί τα πράγματα μόνος του και να κάνει ερωτήσεις.»1
Εκπαίδευση κατ’ οίκον
Η μητέρα του Edison, Nancy Edison, απευθύνθηκε στον Reverend Engle σχετικά με το γιο της, αλλά βρήκε τους τρόπους του πολύ άκαμπτους. Ένιωσε ότι επέβαλε τα πράγματα στα παιδιά. Η μητέρα του αποφάσισε γρήγορα να αποσύρει τον Tom από το σχολείο και να του επιτρέψει να διδαχτεί κατ΄οίκον, όπου ανέπτυξε ένα πάθος για τα βιβλία και τις γνώσεις. Η εκπαίδευση του Edison ήταν σε μεγάλο βαθμό αυτοκατευθυνόμενη, με τη μητέρα του να αποφεύγει την ιδιαίτερη καθοδήγηση από την κορυφή προς τα κάτω και αντίθετα επέτρεψε στον Edison την φυσική εκμάθηση. Ο βιογράφος του Edison, Matthew Josephson, γράφει: «Αποφεύγει να τον αναγκάζει ή να προωθεί κάτι συγκεκριμένο και προσπαθεί να παρακινήσει το ενδιαφέρον του, διαβάζοντάς του έργα καλής λογοτεχνίας και ιστορίας που είχε μάθει να αγαπά …»2
Η Nancy Edison διευκόλυνε την εκμάθηση του γιου της παρατηρώντας τα πράγματα που τον ενδιέφεραν, συγκεντρώνοντας βιβλία και πηγές για να τον βοηθήσει να διερευνήσει αυτά τα θέματα πληρέστερα. Τίποτα δεν του επιβλήθηκε. Δεν υπήρξε κανένας εξαναγκασμός. Ο Έντισον έγινε αδηφάγος αναγνώστης και μέχρι την ηλικία των 12 ετών είχε διαβάσει τα σπουδαία έργα του Ντίκενς, του Σαίξπηρ και πολλών άλλων. Ενδιαφερόταν για την επιστήμη κι έτσι η μητέρα του του έφερε ένα βιβλίο για τις φυσικές επιστήμες – το School of Natural Philosophy του RG Parker – και πραγματοποίησε κάθε πείραμα που περιεχόταν σε αυτό. Αυτό τον οδήγησε σε ένα πάθος για τη χημεία κι έτσι η μητέρα του συγκέντρωσε περισσότερα σχετικά βιβλία.
Ο Edison δαπάνησε όλα τα επιπλέον χρήματά του για τη συγκέντρωση χημικών συστατικών από έναν τοπικό φαρμακοποιό και για την αγορά επιστημονικού εξοπλισμού και διεξήγαγε τα πρώτα πειράματά του σε ένα αυτοσχέδιο εργαστήριο στο υπόγειο του σπιτιού του, ενώ ήταν ακόμα στην προεφηβική ηλικία. Ο Josephson γράφει ότι επιτρέποντας στον Edison τόσο μεγάλη ελευθερία και αυτονομία κατεύθυνσης εκμάθησης, η μητέρα του «τον έφερε σε επίπεδο να μαθαίνει πράγματα μόνος του, μαθαίνοντας αυτά που τον ευχαριστούσαν και τον ενδιέφεραν και τον ενθάρρυνε να συνεχίσει σε αυτό το δρόμο.» Ο ίδιος ο Edison έγραψε για τη μητέρα του: «Με καταλάβαινε. Με άφησε να ακολουθήσω την κλίση μου.»3
Με περισσότερα από 1.000 αμερικανικά διπλώματα ευρεσιτεχνίας, ο Thomas Edison έγινε ένας από τους μεγαλύτερους εφευρέτες όλων των εποχών, δημιουργώντας τον φωνογράφο, την κινηματογραφική κάμερα και τη λυχνία πυράκτωσης. Τα βιβλία ήταν τα θεμέλια της εκπαίδευσης του Edison. Ήταν ένας από τους πρώτους συνδρομητές της βιβλιοθήκης του Detroit και αργότερα, στο τεράστιο εργαστήριό του στο New Jersey, τοποθέτησε το γραφείο του στο κέντρο της βιβλιοθήκης του εργαστηρίου, που περιβαλλόταν από χιλιάδες βιβλία. Ένας από τους χημικούς συνεργάτες του Edison, ο Martin Andre Rosanoff, κατέληξε στο συμπέρασμα: «Αν ο Edison είχε εκπαιδευτεί σε σχολείο, ίσως να μην είχε την τόλμη να δημιουργήσει τέτοια απίθανα πράγματα…»4
«Διάσπαση Προσοχής»
Σήμερα, ελπίζω ότι η Nancy Edison θα είχε την ίδια εμπιστοσύνη και το σθένος να απορρίψει την ετικέτα του γιου της που τον χαρακτήριζε «συγχυσμένο» και απρόσεκτο και να απέφευγε την πίεση να τον διαγνώσει και να τον θεραπεύσει για Διάσπαση Προσοχής – ADHD (ΔΕΠΥ). Τι θα είχε συμβεί αν ο Edison έμενε στο σχολείο και του είχαν συνταγογραφήσει Adderall, ένα ισχυρό αμφεταμινούχο φάρμακο που χρησιμοποιείται συνήθως για τη θεραπεία της ΔΕΠΥ, για την «συγχυσμένη» του σκέψη; Θα ήμασταν ίσως ακόμα στο σκοτάδι χωρίς λαμπτήρες.
Για τα παιδιά με φυσική τάση να είναι ενεργά και κινητικά, ή που δεν μαθαίνουν καλύτερα καθισμένα ακίνητα και παθητικά ακούγοντας έναν ενήλικα, το σχολείο δεν είναι κατάλληλο για αυτά. Αυτά τα παιδιά συχνά απογοητεύονται από το σχολείο και την ακαμψία του και οι δάσκαλοι απογοητεύονται από τη συμπεριφορά τους η οποία μπορεί να κάνει τον έλεγχο στην τάξη δύσκολο. Η σχολική φοίτηση και οι συνήθεις παιδικές συμπεριφορές είναι πολύ συχνά ασυμβίβαστα μεταξύ τους στοιχεία.
Στην πραγματικότητα, πολλές από τις οικογένειες που γνωρίζω οι οποίες αποφάσισαν να διδαχτούν τα παιδιά τους κατ΄οίκον – συχνά χωρίς ποτέ να έχουν εξετάσει προηγουμένως αυτή την επιλογή – το έκαναν επειδή συνειδητοποίησαν ότι η σχολική φοίτηση συντρίβει την πρωτοτυπία, τη δημιουργικότητα και τη ζωντάνια του παιδιού τους. Όπως και η Nancy Edison, ήθελαν κάτι καλύτερο για τα παιδιά τους.
ΔΕΠΥ: Ένα θεμελιωδώς σχολικό πρόβλημα
Ο καθηγητής ψυχολογίας του Κολεγίου της Βοστόνης, Δρ. Peter Gray, εξηγεί ότι οι διαγνώσεις ΔΕΠΥ συχνά ξεκινούν με αξιολογήσεις των εκπαιδευτικών και είναι θεμελιωδώς σχολικό πρόβλημα – όχι παιδικό πρόβλημα. Ο ίδιος γράφει :
«Τι σημαίνει να έχεις ΔΕΠΥ; Βασικά, σημαίνει ότι δεν μπορείς να προσαρμοστείς στις συνθήκες της τυποποιημένης σχολικής φοίτησης. Οι περισσότερες διαγνώσεις ΔΕΠΥ προέρχονται από τις παρατηρήσεις των δασκάλων. Στην τυπική περίπτωση, το παιδί αποτελεί πρόβλημα για το σχολείο – δεν δίνει προσοχή, δεν ολοκληρώνει τις εργασίες, διακόπτει την τάξη με υπερκινητικότητα και λεκτικές εκρήξεις – και ο δάσκαλος παροτρύνει τους γονείς να συμβουλευτούν έναν κλινικό για το ενδεχόμενο το παιδί να έχει ΔΕΠΥ […] Το παιδί μπορεί τότε να ξεκινήσει τη χρήση φαρμάκων όπως το Adderall ή το Concerta, με αποτέλεσμα συνήθως να βελτιώνεται η συμπεριφορά του στο σχολείο. Ο μαθητής αρχίζει να κάνει ό, τι του ζητάει ο δάσκαλος, η τάξη είναι λιγότερο ανήσυχη και οι γονείς ανακουφίζονται. Το φάρμακο (drug) λειτουργεί.»
Η ΔΕΠΥ είναι βασικά μια «αποτυχία προσαρμογής στις συνθήκες της τυποποιημένης σχολικής φοίτησης». Χωρίς σχολική φοίτηση, όπως διαπίστωσε ο Dr. Gray μετά από περαιτέρω έρευνες, «τα περισσότερα παιδιά που έχουν διαγνωστεί με ΔΕΠΥ, τα καταφέρνουν καλά χωρίς φάρμακα» και «τα καταφέρνουν πολύ καλά όταν τους επιτρέπεται να αναλάβουν τη δική τους εκπαίδευση».
Καθώς η σχολική εκπαίδευση παρατείνεται και γίνεται πιο περιοριστική – ξεκινώντας από όλο και μικρότερες ηλικίες – οι διαγνώσεις ΔΕΠΥ και οι φαρμακευτικές αγωγές είναι πιθανό να συνεχίσουν να αυξάνονται. Σύμφωνα με στοιχεία εθνικής έρευνας για την παιδική υγεία, έως και το 15% των παιδιών διαγιγνώσκονται τώρα με ΔΕΠΥ. Και μεταξύ του 1991 και του 1995, ο αριθμός των παιδιών ηλικίας δύο έως τεσσάρων ετών που τους είχαν συνταγογραφηθεί διεγερτικά φάρμακα για εικαζόμενη Διάσπαση Προσοχής, αυξήθηκε κατά 300%.5 Νήπια που κάνουν χρήση αμφεταμινών!
Συνοπτικά
Η Nancy Edison ήταν γενναία γυναίκα. Παρατήρησε την ενεργητικότητα και τη δημιουργικότητα στο μικρότερο γιο της και επίσης παρατήρησε έγκαιρα τους τρόπους με τους οποίους η σχολική φοίτηση κατέστειλε και τα δύο. Απέσυρε το γιο της από το σχολείο και του επέτρεψε να διδάσκεται στο σπίτι με αυτοδιαχειριζόμενο τρόπο, μέσω βιβλίων και πρακτικών πειραμάτων. Τον συνέδεσε με πηγές βοήθειας για την εκμάθηση και στη συνέχεια του επέτρεψε την ελευθερία να κατευθύνει τη δική του εκπαίδευση. Απέρριψε τη σχολική φοίτηση προς όφελος της μόρφωσης του Thomas Edison και σήμερα όλοι μας αποκομίζουμε τα οφέλη των σοφών γονεϊκών επιλογών της.
***
Η Kerry McDonald έχει πτυχίο Οικονομικών από το Bowdoin και M.Ed. στην εκπαιδευτική πολιτική από το Χάρβαρντ. Ζει στο Cambridge της Μασαχουσέτης με το σύζυγό της και τα τέσσερα παιδιά τους τα οποία δεν φοίτησαν ποτέ σε σχολείο. Παρακολουθήστε την αρθρογραφία της στο Whole Family Learning.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο FEE.org. Διαβάστε το αρχικό άρθρο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου