Δευτέρα 16 Οκτωβρίου 2017

Ο πόλεμος με τις μηχανές - Η Εκκλησία των cyborg

του Μάκη Ανδρονόπουλου –

Το 1990, o Max More, ένας φιλόσοφος των αναδυομένων τεχνολογιών έγραψε ένα μανιφέστο για την σύμφυση του ανθρώπου με έξυπνα τεχνικά εμφυτεύματα με τίτλο «Οι αρχές της Εκτροπίας» (Principles of Extropy). Δανείστηκε έναν όρο που είχε καταγραφεί το 1967 στην τεχνική ορολογία της κρυονικής. Έκτοτε, η ηθικο-πολιτική φιλοσοφία του More τελεί υπό συνεχή επεξεργασία από την Παγκόσμια Μετανθρωπιστική Ένωση (World Transhumanist Association), η οποία το 1999 εξέδωσε την Διακήρυξη του Μετανθρωπισμού. Αυτή ευαγγελίζεται την θεμελιώδη βελτίωση της ανθρώπινης κατάστασης με τεχνολογίες που διευρύνουν εκτατικά τις ανθρώπινες δυνατότητες και περιορίζουν την γήρανση. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ


Πρόκειται τη φιλοσοφία μιας διαρκούς προόδου που στηρίζεται στην πρακτική αισιοδοξία και την αυτοκατεύθυνση του ατόμου μέσα σε μια κοινωνία ανοιχτή που βασίζεται στην δημοκρατία και την ενημέρωση, την ανεξάρτητη ορθολογική σκέψη και την ατομική ελευθερία. Ήδη στους κόλπους αυτής της φιλοσοφίας διαμορφώνονται μετριοπαθείς τάσεις όπως του «δημοκρατικού μετανθρωπισμού» ή πιο ριζοσπαστικές, όπως του «ελευθεριακού μετανθρωπισμού» ή της «τεχνο-προοδευτικότητας»…
Την άνοιξη του 2016, στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ στη Βοστώνη συναντήθηκαν 150 επιστήμονες κεκλεισμένων των θυρών, προκειμένου να προεκτείνουν το Πρόγραμμα Ανθρωπίνου Γονιδιώματος (Human Genome Project-HGP). Στόχος τους να προχωρήσουν πέρα από την «ανάγνωση» (αλληλούχιση) του γενετικού υλικού του ανθρώπου, να «γράψουν» (συνθέσουν) το δικό τους DNA με χημικό τρόπο, όπως εκ των υστέρων αποκαλύφθηκε.

Νέα ευγονική

Το υπό εκκόλαψη νέο πρόγραμμα ονομάστηκε HPG-Write και είναι στη φάση της διασφάλισης της χρηματοδότησης, κάτι που δεν αποτελεί εμπόδιο. Η σύνθεση ανθρώπινου γονιδιώματος θα επιτρέψει τη μαζική παραγωγή ανθρώπων χωρίς γονείς και με χαρακτηριστικά κατά παραγγελία. Και αυτό είναι big business! H επέμβαση στο κύτταρο (cell intervention), που τροποποιεί χρωμοσωμικά χαρακτηριστικά ισοδυναμεί με μια νέου τύπου ευγονική.
Για να καταλάβουμε πόσο αποφασισμένοι είναι οι γενετιστές να προχωρήσουν, φτάνει να σκεφτούμε ότι οι ίδιοι εκτιμούν πως η σύνθεση ενός πλήρους ανθρώπινου γονιδιώματος (3 δισ. ζεύγη βάσεων) χρειάζονται 90 εκατ. δολάρια.
Αν και οι διαρροές από την συνάντηση επιχειρούν να μεταφέρουν τη συζήτηση στο γενικό πεδίο της συνθετικής βιολογίας και των μικροοργανισμών, όλοι γνωρίζουν ότι στα εργαστήρια δουλεύουν για να συνθέσουν ολοκληρωμένα γονιδιώματα ζώων και φυτών, τα οποία θα εισάγονται σε κύτταρα για ερευνητικούς σκοπούς. Η τροποποίηση του DNA, με προσθήκη, αφαίρεση ή επεξεργασία γονιδίων, είναι ήδη συνηθισμένη (γενετικά τροποποιημένα φυτά, οι γονιδιακές θεραπείες, δημιουργία φαρμάκων). Συνεπώς, η έρευνα διεξάγεται σε δύο δήθεν διαφορετικές κατευθύνσεις, το HGP και των ζώων. Κάποια στιγμή θα συναντηθούν.
Σημειωτέον ότι μέχρι σήμερα οι επιστήμονες έχουν βρει τρόπους να καταγράφουν ψηφιακές πληροφορίες στα ζωντανά κύτταρα χρησιμοποιώντας ένζυμα, να προγραμματίζουν τα κύτταρα, έτσι ώστε αυτά να μεταβάλλουν τμήματα του DNA τους. Όμως, το 2016 επιστήμονες της συνθετικής βιολογίας στο ΜΙΤ κατάφεραν να αποθηκεύουν και να καταγράψουν το πολύπλοκο ιστορικό στο DNA ανθρώπινων κυττάρων, δηλαδή, να διαβάσουν «μνήμες» περασμένων συμβάντων, όπως μια φλεγμονή ή μια λοίμωξη. Αυτό έγινε με τροποποίηση των ανθρώπινων κυττάρων, ούτως ώστε να μπορούν να καταγράφουν την ιστορία τους.

Βιο-ταυτότητα για καλό και για κακό

Είναι προφανές ότι τίποτε δεν μπορεί να σταματήσει την έρευνα και την επιστήμη, ούτε η στενότητα της χρηματοδότησης και ενδεχομένως, ούτε οι ρυθμίσεις, οι κανονισμοί, οι δεοντολογίες και οι νόμοι. Η βιοηθική που είναι ένας σχετικά νέος επιστημονικός κλάδος, διερευνά τα ηθικά ζητήματα που ανακύπτουν από τις ανακαλύψεις της γενετικής μηχανικής και της βιοτεχνολογίας και την χρήση του γενετικού υλικού, εξετάζει και αναλύει ηθικά ζητήματα όπως αυτά που αφορούν την ευθανασία, τις αμβλώσεις, την κλωνοποίηση ανθρώπων.
Σε ένα πρόσφατο συνέδριο που έγινε στην Αθήνα στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Βιοηθικής που έχει καθιερώσει η UNESCΟ, ο καθηγητής της φιλοσοφίας του Πολιτισμού Κ. Θεολόγου θεώρησε αυτονόητη τη διαμόρφωση του πεδίου της ηθικής και του θεσμικού πλαισίου αναφορικά με τα κριτήρια και την χρήση των προϊόντων της επιστημονικής έρευνας. Διευκρίνισε πως «η επιστημονική έρευνα είναι χωρίς όρια, μα η τεχνολογική εφαρμογή δεν είναι αποδεκτή ασμένως χωρίς όρια» και έθεσε μια σειρά από ερωτήματα:
«Είναι φυσικό πρόσωπο το άτομο που προκύπτει από τεχνολογική παρέμβαση, σε ποιον βαθμό, πώς μπορούμε να το αποδεχτούμε, και ποιο είναι το άμεσο κοινωνιολογικό μέλλον αυτής της επέμβασης; Η εμφύτευση τεχνητών- βιονικών στοιχείων σε ένα ανθρώπινο ον αλλοιώνει τα φυσικά ταυτοτικά χαρακτηριστικά του; Υπάρχουν μη ανθρώπινα όντα που πληρούν τα κατάλληλα κριτήρια του νομικού προσώπου, ώστε να τους αναγνωρίζονται δικαιώματα και προστασία;»
Οι απαντήσεις δεν μπορούν να δοθούν ακόμη και προφανώς δεν θα είναι εύκολες. Ο Θεολόγου καταλήγει σε κάτι απτό. Προτείνει «δίπλα στην ταυτότητα μας και στα ταυτοτικά νομικά χαρακτηριστικά μας, ίσως είναι σκόπιμο να συμπληρώνονται και να αναγράφονται και τα βιο-ταυτοτικά χαρακτηριστικά μας, για να μη χαθούμε… εντελώς».

Τα εσχατολογικά διλήμματα

Είναι λοιπόν δεδομένο ότι η επιστήμη προχωράει με τη μέθοδο δοκιμής και λάθους. Και πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς; Όμως, αυτό το γεγονός πρέπει να έχει καθοριστικό ρόλο στο τι επιτρέπεται και τι όχι κάθε φορά. Άλλωστε υπάρχει και το ανθρώπινο λάθος, όχι μόνο της μηχανής.
Τελικά τα διλήμματα που έχει μπροστά της η ανθρωπότητα είναι δύο. Το πρώτο είναι η γενετική τροποποίηση του ανθρώπου. Το δεύτερο είναι η δημιουργία μηχανών υπερευφυΐας με δυνατότητες λειτουργίας πολύπλοκων συστημάτων (ηλεκτροδότηση πόλεων, smart cities, αεροπλοΐα, στρατιωτική διοίκηση, επίλυσης πολυσύνθετων προβλημάτων) και στη διαχείριση κρίσεων ευρείας κλίμακας.
Στην ταινία AUTOMATA (2014) του Gabe Ibáñez με τον Antonio Banderas, τα ρομπότ έχουν προγραμματιστεί με βάσει δύο πρωτόκολλα που εξασφαλίζουν την ασφάλεια του ανθρώπου. Το πρώτο απαγορεύει στο ρομπότ να βλάψει κάθε μορφή ζωής. Το δεύτερο απαγορεύει σε κάθε ρομπότ να τροποποιήσει κάποιο άλλο. Φυσικά, το δεύτερο πρωτόκολλο σπάει και η ιστορία αποκτά ενδιαφέρον…
Το θέμα είναι ότι όταν οι μηχανές θα κληθούν να λύσουν ένα πρόβλημα εσχατολογικής κρίσης, με προγραμματική εντολή το συμφέρον του ανθρώπου/ανθρωπότητας, η μηχανή μπορεί να λάβει τη λογική απόφαση της διάσωσης μιας ολιγομελούς ομάδας ανθρώπων που κατά την εκτίμησή της είναι ικανή να διασώσει το είδος. Κι αυτό είναι ένα μείζον πολιτικο-κοινωνικό θέμα, εκτός από ηθικό. Ή σε άλλη περίπτωση, σε μια έγκαιρη διάγνωση μιας επικείμενης δυστοπίας, προκειμένου η υπερευφυής μηχανή να ελαχιστοποιήσει τους κινδύνους, παρεμβαίνει στη ζωή της κοινωνίας και της επιβάλει αυτό που θεωρεί ότι μειώνει τους κινδύνους…
Και επισημαίνουμε αυτά που έχουν κάποια λογική και δεν αναφέρουμε την περίπτωση που η μηχανή διεκδικεί ισοτιμία με τον άνθρωπο γιατί αυτο-εξελισσόμενη αποκτά συνείδηση και ανατρέπει τους κώδικες υποταγής στο ανθρώπινο συμφέρον. Σύμφωνα με τους ειδικούς, όλα παίζονται στα 10-15 επόμενα χρόνια. Αν παίζονται και δεν έχουν ήδη παιχτεί.
=========

Ένας βιονικός φακός που δημιούργησαν Καναδοί επιστήμονες αναμένεται να βάλει τέλος στα γυαλιά και τους φακούς επαφής. Ήδη Βρίσκεται στο στάδιο των κλινικών δοκιμών και σύμφωνα με τους ειδικούς, έρχεται να αλλάξει τα μέχρι σήμερα δεδομένα και να ανοίξει νέες σελίδες στην οφθαλμολογία.

Εάν όλα κυλήσουν ομαλά, ο βιονικός φακός (Bionic Lens), θα είναι στα χέρια των
οφθαλμοχειρουργών και στην συνέχεια στα μάτια των ασθενών μέσα στα επόμενα δύο χρόνια.

Ο βιονικός φακός είναι σχεδιασμένος για να λειτουργεί ομαλά και στον ψηφιακό κόσμο. «Η τεχνητή νοημοσύνη θα ενσωματωθεί στον άνθρωπο και θα αυξήσουμε τις ανθρώπινες δυνατότητες πέρα από τα προβλεπόμενα και νωρίτερα απ' ότι πιστεύουμε», ανέφερε ο Δρ. Garth Webb, που είναι από τους βασικούς συντελεστές της εξέλιξης του Bionic Lens.

Πρόκειται για έναν δυναμικό φακό που θα αντικαθιστά τον φυσικό φακό μέσα στο μάτι, κατά την διάρκεια της κλασικής επέμβασης καταρράκτη.

Αφού τοποθετηθεί εκεί, ο φακός θα αποκαθιστά την όραση σε όλες τις αποστάσεις χωρίς προβλήματα οπτικής ποιότητας. Μπορεί να εστιάζει σε διαφορετικές αποστάσεις και περιοχές έχοντας δυνατότητες τις οποίες δεν διαθέτει ο φυσιολογικός κρυσταλλοειδής φακός ακόμη και του νεαρού ατόμου».

«Οι δυνατότητες που θα προσφέρει ο βιονικός φακός είναι πραγματικά τεράστιες αφού η χρήση του θα μπορούσε να δώσει υπεράνθρωπες ικανότητες» αναφέρει ο χειρουργός οφθαλμίατρος, Καθηγητής Οφθαλμολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Βασίλειος Κοζομπόλης.

Σε ότι αφορά το ηθικό σκέλος αυτών των προηγμένων τεχνολογιών και της ενσωμάτωσης στον άνθρωπο φαίνεται ότι θα δημιουργήσει νέο επίπεδο ανισοτήτων, αφού στην πραγματικότητα θα παρέχει πλεονέκτημα σε όσους τον διαθέτουν, έχοντας πρώτα καταβάλει 3.200 δολάρια.

Όπως όμως διευκρινίζει ο κ. Κοζομπόλης, ο νέος φακός δεν θα είναι πανάκεια για όλους τους τύπους των οφθαλμικών παθήσεων. Δεν θα μπορεί να αντιμετωπίσει διαταραχές στην αντίληψη χρωμάτων, θολώσεις κερατοειδούς, εκτεταμένη εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, σοβαρές γενετικές νόσους του αμφιβληστροειδούς ή κατεστραμμένα οπτικά νεύρα.

Ο φακός θα μπορούσε να βελτιώσει την όραση ακόμα και «πέραν του άριστου που θεωρείται το 20/20», εξηγεί ο κ. Κοζομπόλης καθώς, όπως λέει, με τον bionic lens θα είναι ορατός ακόμα και ο δείκτης ενός μικρού ρολογιού στα 30 μέτρα. «Θα μπορεί κανείς να βλέπει καθαρά, με λεπτομέρειες και τα πλέον κοντινά αντικείμενα. Θα είναι διακριτή σχεδόν η κυτταρική λεπτομέρεια εάν π.χ. εστιάσει στην άκρη του δακτύλου του!».

Σύμφωνα με τον κ. Κοζομπόλη, αυτό που είναι ακόμα πιο συναρπαστικό είναι ότι ο φακός θα διαθέτει τη δυνατότητα αναβαθμίσεων και τροποποιήσεων.

Για παράδειγμα, εγκαθιστώντας συστήματα προβολής, θα δίνουν στον χρήστη τη δυνατότητα προβολής της οθόνης του τηλεφώνου ή την ενσωμάτωση τεχνολογιών της NASA για καλύτερη εστίαση και ανάλυσης της εικόνας.

Πηγή: skai.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: