Για πανεπιστήμια υψηλής στάθμης στην Ευρωπαϊκή Ενωση

Euroland

Για πανεπιστήμια υψηλής στάθμης στην Ευρωπαϊκή Ενωση
Tου Γιαννη Κοτοφωλου

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει μελέτη, πολύ σπουδαίων Ευρωπαίων και Αμερικανών πανεπιστημιακών, που αναφέρεται στις προτεραιότητες των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων, τις αλλαγές αναβάθμισης δηλαδή, για τον 21ο αιώνα.

Η μελέτη (που παρουσιάσθηκε στις Βρυξέλλες), ξεκινάει με την περίφημη «κατάταξη της Σαγκάης», όπου εμφανίζονται τα κορυφαία 50 πανεπιστήμια του κόσμου και μετά τα υπόλοιπα 450 που συμπληρώνουν τη λίστα των πεντακοσίων. Βεβαίως στα πρώτα 50 κυριαρχούν απόλυτα σχεδόν, έναντι των πανεπιστημίων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα αμερικανικά πανεπιστήμια!

Το βασικό συμπέρασμα της συγκεκριμένης μελέτης, είναι ότι η Ευρώπη, προκειμένου να περάσει στην παγκόσμια τεχνολογική πρωτοπορία και να διαδραματίσει σημαίνοντα ρόλο στην εποχή της παγκοσμιοποίησης (ΗΠΑ, Κίνα, Ινδία κλπ.), χρειάζεται ν’ αυξήσει τις καινοτομίες της και να τις αναδείξει στη πιο κρίσιμη μηχανή της οικονομικής της ανάπτυξης. Για να συμβεί όμως αυτό, υπογραμμίζει η μελέτη, θα πρέπει οπωσδήποτε να επενδύσει η Ε.Ε., πολύ περισσότερα χρήματα στην ανώτατη παιδεία.


Η πανεπιστημιακή εκπαίδευση αποτελεί βασική παράμετρο στη συνολική ικανότητα μιας χώρας και η απόδοσή της, οι επιδόσεις δηλαδή της ανώτατης παιδείας, αποτελούν άμεση συνάρτηση της εκτεταμένης έρευνας στα πανεπιστήμια. Αυτό είναι το πλεονέκτημα των αμερικανικών ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι στις ΗΠΑ οι δαπάνες για τα πανεπιστήμια αντιστοιχούν στο 3,3% του ΑΕΠ, ενώ στην Ευρωπαϊκή Ενωση μόλις στο 1,3% του ΑΕΠ.

Οι προτάσεις που διατυπώνουν όλοι αυτοί οι ακαδημαϊκοί, για το πανεπιστήμιο του 21ου αιώνα, συμπυκνώνονται σε τρεις κατευθύνσεις:

Πρώτη: Σημαντική αύξηση (λοιπόν) της χρηματοδότησης. Τα καλύτερα πανεπιστήμια, στο top 50 της λίστας, έχουν και τους μεγαλύτερους προϋπολογισμούς ανά φοιτητή. Ας σημειωθεί ότι, ενώ στην Ε.Ε. η μέση ετήσια δαπάνη ανά φοιτητή είναι 8.700 ευρώ, στις ΗΠΑ η αντίστοιχη δαπάνη ανέρχεται στα 36.500 ευρώ!

Δεύτερη: Η επόμενη κατεύθυνση είναι η ενίσχυση της πανεπιστημιακής αυτονομίας και στην προκειμένη περίπτωση, οι συντελεστές της μελέτης, εννοούν τη δυνατότητα των ίδιων των πανεπιστημίων, στις προσλήψεις των καθηγητών και στη διαμόρφωση των αμοιβών. Τα πανεπιστήμια της νότιας και μεσογειακής Ευρώπης, όπως ιδιαίτερα επισημαίνεται (βλέπε φυσικά και Ελλάδα), είναι αυτά που χαρακτηρίζονται σήμερα από τον χαμηλότερο βαθμό αυτονομίας. Στα κριτήρια ανεξαρτησίας των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, υπολογίζεται και ο αριθμός των επιτυχημένων και ξεχωριστών ανθρώπων της οικονομικής ζωής και του πνεύματος, που συμμετέχουν στις διοικήσεις τους (ανθρώπων έξω από τα στενά όρια της ακαδημαϊκής κοινότητας).

Τρίτη: Ως τελευταία βασική κατεύθυνση, για την αναβάθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και την είσοδο των ευρωπαϊκών πανεπιστημίων στη καρδιά της πρωτοπορίας, τονίζεται η ενίσχυση της κινητικότητας (φοιτητών και καθηγητών) και του ανταγωνισμού μεταξύ των πανεπιστημίων.

Γιατί η αύξηση των χρημάτων και της αυτονομίας, θα πρέπει να συμβαδίζει με τη λογοδοσία περί των πεπραγμένων και των αποδόσεων των ανωτάτων ιδρυμάτων. Πρέπει δηλαδή να υπάρχουν συγκεκριμένα και υψηλά στάνταρ για ν’ αναπτύσσεται ο ποιοτικός ανταγωνισμός. Και στη βάση αυτή, προσθέτει με έμφαση η μελέτη των επαϊόντων, η Ευρωπαϊκή Ενωση θα πρέπει ν’ αυξήσει εντυπωσιακά την οικονομική βοήθεια που προσφέρει για την έρευνα, η οποία, να επαναλάβουμε, αποτελεί και το στοιχείο υπεροχής και επιτυχίας των αμερικανικών πανεπιστημίων.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_1_13/07/2008_277523