Παρασκευή 28 Ιανουαρίου 2011

Ο πατέρας που έφυγε..

Tου Αθανασιου Ελλις

Είναι κάποιες στιγμές που σημαδεύουν ανεξίτηλα τη ζωή ενός ανθρώπου. Μια από αυτές ήταν για μένα ο θάνατος του πατέρα μου, πριν από λίγες ημέρες. Εδινε εδώ και αρκετούς μήνες την τελευταία και πιο δύσκολη μάχη και παρότι περιμέναμε το μοιραίο, ποτέ δεν είσαι έτοιμος για την απώλεια του πατέρα σου.

Ζητώ συγγνώμη από τον αναγνώστη για το διαφορετικό περιεχόμενο της σημερινής στήλης, αλλά αυτά που μέχρι χθες απορροφούσαν την προσοχή μου ξαφνικά φαντάζουν μικρά. Οι επαφές του πρωθυπουργού στο Νταβός, η άφιξη της τρόικας στην Αθήνα και τα άλλα σημαντικά ζητήματα της επικαιρότητας εύλογα απασχολούν την ελληνική κοινωνία. Ομως, στο δικό μου μυαλό τις τελευταίες ημέρες υπάρχει μόνο η απώλεια του πατέρα μου. Με την ελπίδα ότι ο σεβασμός και η αναγνώριση στον γονιό που προσέφερε τόσα στο παιδί του εκφράζουν τους περισσότερους, τολμώ να κλέψω λίγη από την υπομονή του αναγνώστη, εκφράζοντας εκ των προτέρων ένα ευχαριστώ σε όσους επιλέξουν να με υποστούν και να μοιραστούν τις προσωπικές αυτές σκέψεις.

Ο πατέρας μου έφυγε πλήρης ημερών. Δεν είχε παράπονο. Εζησε μια καλή ζωή. Το έλεγε και ο ίδιος. Τις τελευταίες εβδομάδες, το αλάνθαστο βιολογικό ένστικτο τον προειδοποιούσε ότι πλησιάζει το τέλος. Αρχισε να μας λέει ότι είχε κουραστεί. Οτι είχε φθάσει ο καιρός να φύγει. Οτι δεν ήθελε να είναι άλλο βάρος... Κοιμήθηκε ήσυχα, αφήνοντας σε μας που τον αγαπούσαμε τη ζεστή εικόνα των τελευταίων μηνών και όμορφες αναμνήσεις δεκαετιών. Πάνω από όλα εγώ θα κρατήσω τις αναρίθμητες ζεστές ευχές που μου έδινε καθημερινά, είτε όταν τον έπαιρνα αγκαλιά είτε όταν μιλούσαμε στο τηλέφωνο. «Να έχεις πάντα την ευχή μου» μου έλεγε συνεχώς. Ξέρω ότι ήμουν το παν γι’ αυτόν, όπως και αυτός γνωρίζει, εκεί που ξεκουράζεται τώρα, ότι τον αγαπούσα και θα τον αγαπώ για πάντα.

Ημουν το μόνο παιδί του. Με λάτρευε και ήταν υπερήφανος για μένα. Συχνά σε βαθμό υπερβολικό, που με ενοχλούσε. Κρατούσε στο σακάκι του φωτογραφίες μου ή ακόμη και άρθρα μου, τα οποία έδειχνε στους συνομιλητές του. Τους ρωτούσε «είδες τον γιο μου, άκουσες τι είπε, διάβασες τι έγραψε», ενέργειες που προκαλούσαν την έντονη αντίδρασή μου. Αλλά τώρα τα βλέπω όλα μέσα από διαφορετικό πρίσμα. Ενα παιδί είχε και απλά το λάτρευε. Τους τελευταίους μήνες ήταν καθηλωμένος στο κρεβάτι, όπου έδινε με περηφάνια -και σπάνια γι’ αυτόν νηφαλιότητα- τη μάχη του. Εκανε ό, τι του λέγαμε, χωρίς να φέρνει αντίρρηση. Από τη χημειοθεραπεία έως τη μετάγγιση αίματος. «Για να το λέτε εσείς, αυτό θα πρέπει να κάνω», έλεγε με γλυκύτητα. Μόνη παραφωνία σε αυτή την αθώα συγκαταβατικότητα, η συχνή και, δυστυχώς, αυξανόμενη άρνησή του να φάει όσα του ετοίμαζε η μητέρα μου. Αλλά και πάλι ήταν τόσο γλυκός: «Μα δεν μπορώ αγαπούλα μου να φάω. Θέλω, αλλα δεν μπορώ». Παρά την άρτια ιατρική στήριξη που του παρέσχε ο παιδικός μου φίλος και άριστος ογκολόγος Τάσος Σαλεσιώτης, η μάχη ήταν άνιση. Η μετάσταση στα οστά δεν είναι εύκολη υπόθεση.

Ηταν χαρούμενος που παντρεύτηκα και αγαπούσε τη γυναίκα μου. Ενιωθε ευτυχισμένος που μπόρεσε να δει δυο εγγόνια, τα οποία λάτρευε. Τους τελευταίους μήνες απολάμβανε τις μικρές, αυτοσχέδιες θεατρικές παραστάσεις που έδινε στο δωμάτιό του ο Πάρις και τις ζεστές αγκαλιές που του έκανε ο Μιλτιάδης. Αλλά η πιο γλυκιά ανάμνηση που μου άφησε ήταν ο απίστευτα ζεστός τρόπος που φερόταν τους τελευταίους μήνες στη μητέρα μου, η οποία, στον μισό αιώνα που έζησαν μαζί, πέρασε αρκετά. «Σε είχα πάντα στην καρδιά μου», της εξομολογήθηκε με την αθωώτητα και την αφοπλιστική ειλικρίνεια που γεννά το επερχόμενο τέλος και τη φίλησε με στοργή.

Τον ευχαριστώ για όσα έκανε για μένα, του εύχομαι καλή ξεκούραση στη γειτονιά των αγγέλων και το μόνο που μπορώ να του υποσχεθώ είναι ότι θα προσπαθήσω και εγώ να κάνω το καλύτερο για τα δικά μου παιδιά। Και θα τους λέω πάντα πόσο τα αγαπούσε ο παππούς τους...

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_30_27/01/2011_430269

Τετάρτη 22 Δεκεμβρίου 2010

...από την ομιλία της Jacqueline de Romilly για την εκπαίδευση

«Οι όροι Παιδεία και Εκπαίδευση χωρίζονται από μια ανεπαίσθητη νοηματική διαφορά. Με τον πρώτο όρο εννοούμε την εκπλήρωση των διανοητικών δυνατοτήτων του ανθρώπου, ενώ με τον δεύτερο τη μετάδοση γνώσης. Ο διχασμός μεταξύ τους προκαλεί τη σημερινή κρίση και την υποβάθμιση της ιστορίας ή της λογοτεχνίας, που χαρακτηρίζονται περιττές πολυτέλειες για το εκπαιδευτικό σύστημα. Η εκφραστική όμως αδυναμία και η ανικανότητα να κατανοήσουμε ο ένας τον άλλον, είναι αυτές που οδηγούν στη βία.

»Για να αντιληφθούμε με ακρίβεια τον λόγο του άλλου, πρέπει να κατανοήσουμε τη σκέψη των προγόνων μας। Η άγνοια του παρελθόντος που επιδεικνύουν οι σημερινοί νέοι απειλεί τη σύγχρονη κοινωνία με πολιτειακή εκτροπή. Στη λογοτεχνία μπορεί να βρει κανείς τη ζωντανή γνώση του παρελθόντος και για τον λόγο αυτό η αντιμετώπισή της ως περιττή πολυτέλεια αποτελεί σοβαρό και επικίνδυνο σφάλμα. Ο Πρωταγόρας αναφέρει στον Πλάτωνα ότι οι νέοι Αθηναίοι είχαν συμφέρον να μελετούν τον Ομηρο, από όπου θα αντλούσαν πρότυπα ηθικής και γενναίας συμπεριφοράς. Κάθε λογοτεχνικό κείμενο δίνει πρόσβαση σε μια εποχή και τον τρόπο σκέψης της, αφήνοντας έντονες εντυπώσεις και μνήμες. Πολλές φορές, οι γνώσεις αυτές από τη σχολική αίθουσα αναπαράγονται σε ώριμα έργα, όπως κάνουν με τις αρχαιοελληνικές μνήμες του ο Ζιρωντού, ο Σαρτρ και τόσοι άλλοι...» (μετάφραση: Φίλιππος Χατζόπουλος).

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_21/12/2010_४२६३२७

«Εκανα παρέα με τον Περικλή»
Η Γαλλίδα ακαδημαϊκός Ζακλίν ντε Ρομιγί αφιέρωσε τη ζωή της στην ελληνική γλώσσα και τον πολιτισμό

Του Σπυρου Γιανναρα

ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ. Πικραμένη από τη σταδιακή υποχώρηση των ανθρωπιστικών σπουδών και την αντίστοιχη επικράτηση μιας τεχνοκρατικής αντίληψης στην παιδεία, έφυγε το περασμένο Σάββατο στα 97 της χρόνια, η Γαλλίδα ελληνίστρια και ακαδημαϊκός Ζακλίν ντε Ρομιγί.

«Η Ρομιγί αφιέρωσε τη ζωή της στην ελληνική γλώσσα και στον ελληνικό πολιτισμό, διότι θεωρούσε ότι η μελέτη τους οδηγεί στην κατανόηση της ελευθερίας του ανθρώπου και της δημοκρατίας», υπογράμμισε και η ισόβια γραμματέας της Γαλλικής Ακαδημίας Ελέν Καρέρ ντ’ Ανκός.

«Εζησα σε μια ευτυχισμένη εποχή όπου οι γυναίκες είχαν πρόσβαση στα αρχαία ελληνικά και μετά τον πόλεμο μια περίοδο όλο και μεγαλύτερης άνθισης της μελέτης τους. Υστερα ήρθε ο Μάης του ’68 κι όλα σταμάτησαν. Σήμερα πρέπει να παλεύουμε για να μην εξαφανιστούν από τα σχολεία. Η άμεση επαφή με την ομορφιά των κειμένων μεταμορφώνει κι εξυψώνει τον άνθρωπο. Οι ανθρωπιστικές σπουδές μας κάνουν πιο ανεκτικούς, πιο γενναιόδωρους, πιο ευαίσθητους στην ομορφιά του κόσμου. Οι ανθρωπιστικές σπουδές αυξάνουν την ανθρωπιά μας», ανέφερε σε συνέντευξη στην εφημερίδα «La Croix» το 2008.

Η Ρομιγί άλωσε πολλά ανδρικά προπύργια. Υπήρξε η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια στο γαλλικό College de France (1973) στην έδρα «Η Ελλάδα και η διαμόρφωση μιας ηθικής και πολιτικής σκέψης» και η πρώτη γυναίκα που εξελέγη ακαδημαϊκός στην έδρα «Αρχαίων Επιγραφών και Γραμμάτων» (1975). Ηταν η δεύτερη Γαλλίδα που στέφθηκε ακαδημαϊκός μετά τη συγγραφέα Μαργκερίτ Γιουρσενάρ. Υπήρξε επίσης η πρώτη γυναίκα που έγινε δεκτή στην Ecole Normale (1933) και η πρώτη που πέρασε με επιτυχία τις εξετάσεις για το δίπλωμα της Agregation (1936).

«Είχα το προνόμιο να ανήκω σε μια γενιά, όπου άνοιξαν επιτέλους οι πόρτες στις γυναίκες οι οποίες είχαν για πρώτη φορά την ευκαιρία να ανέβουν σε έδρα», είχε δηλώσει σχετικά, με μεγάλη δόση μετριοφροσύνης, σε συνέντευξη στο περιοδικό «Le Point» το 2007.

Για πάνω από εξήντα χρόνια αφιερώθηκε ψυχή τε και σώματι στην αρχαία ελληνική λογοτεχνία γράφοντας και διδάσκοντας είτε για το θέατρο του Αισχύλου και του Ευριπίδη, τον αγαπημένο της Θουκυδίδη και τον Πελοποννησιακό πόλεμο, είτε για την εξέλιξη της ιστορίας των ιδεών, ειδωμένη μέσα από το πρίσμα της ελληνικής σκέψης. Εξετάζοντας δηλαδή τη διαχρονική εξέλιξη θεμελιακών αρχών και εννοιών του ανθρώπινου πολιτισμού όπως τον Νόμο και το Δίκαιο, την Ελευθερία, τη Δημοκρατία, την Απλότητα σε σχέση με την καταγωγική τους σημασία.

Η Ρομιγί δεν αντιμετώπιζε τα αρχαία ελληνικά κείμενα ως έργα γραμμένα σε μια νεκρή γλώσσα, αλλά ως έναν θησαυρό που μας επιτρέπει να αντιληφθούμε πληρέστερα και σε μεγαλύτερο βάθος το παρόν μας. Ενδεικτική είναι η δήλωσή της ότι τα αρχαία ελληνικά τής έδιναν χαρά κι ότι ξόδεψε περισσότερο χρόνο κάνοντας παρέα με τον Περικλή και τον Αισχύλο, απ’ ό,τι με τους συγχρόνους της. Η φράση αυτή, η οποία απέχει έτη φωτός από τις κοινότοπες και πανομοιότυπες κατά καιρούς δηλώσεις αδιάφορων πολιτικών για τη σημασία της αρχαίας Ελλάδας, προκαλεί κατάπληξη και θλίψη στους αποφοίτους του ελληνικού σχολείου, από τη Μεταπολίτευση και δώθε, που στην πλειονότητά τους βίωσαν τη διδασκαλία των αρχαίων ως μια ανιαρή διαδικασία αποστήθισης λεξιλογίου και γραμματικοσυντακτικών κανόνων.

Η Ζακλίν ντε Ρομιγί, η οποία γεννήθηκε το 1913, την παραμονή του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου κατά τη διάρκεια του οποίου έχασε τον πατέρα και δύο θείους της, γνώρισε τα ιλιγγιώδη επιτεύγματα, αλλά και τις ολέθριες καταστροφές του περασμένου αιώνα, παραμένοντας σταθερά προσηλωμένη στα ιδεώδη του αρχαιοελληνικού πολιτισμού.

Δεν ήταν ένας μουσειολόγος που διέσωσε μια παρωχημένη γνώση, αλλά ένας πνευματικός άνθρωπος που πάλεψε ώστε να μην ξεχάσουμε ότι το μεγάλο μάθημα του παρελθόντος μπορεί να αποδειχθεί σωτήριο σε δύσκολους καιρούς.

Εξέδωσε δεκάδες βιβλία, η πλειονότητα των οποίων έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά। Το τελευταίο, «Το ανθρώπινο μεγαλείο στον αιώνα του Περικλή» (εκδόσεις Ωκεανίδα), κυκλοφόρησε πέρυσι το καλοκαίρι.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_100006_21/12/2010_426316

Παρασκευή 17 Δεκεμβρίου 2010

Χωρίς κριτική σκέψη οι Ελληνες μαθητές

Από τις χειρότερες επιδόσεις μεταξύ 65 χωρών στον διαγωνισμό PISA

Του Αποστολου Λακασα

Ενας στους πέντε Ελληνες μαθητές διαβάζοντας ένα κείμενο αδυνατεί να αναγνωρίσει το κύριο θέμα του, να εντοπίσει μία με σαφήνεια διατυπωμένη πληροφορία εντός του κειμένου, να κάνει μια απλή συσχέτιση ανάμεσα στις πληροφορίες του κειμένου και σε κοινές, καθημερινές γνώσεις. Αυτό προκύπτει από την επιμέρους ανάλυση των επιδόσεων Ελλήνων μαθητών στον διαγωνισμό PISA που διενεργήθηκε το 2009. Οι 15χρονοι μαθητές 65 χωρών εξετάστηκαν στην κατανόηση κειμένου, τα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες. Ο διαγωνισμός διενεργείται ανά τριετία, και κάθε φορά από τον ΟΟΣΑ δίνεται βάρος σε μία μαθησιακή δεξιότητα. Φέτος ήταν η σειρά του αναγνωστικού εγγραμματισμού (κατανόηση κειμένου). Παρότι η Ελλάδα βελτίωσε τη μέση επίδοσή της σε σχέση με τον διαγωνισμό του 2006, αυτό δεν ανατρέπει την εικόνα, καθώς οι επιμέρους επιδόσεις των μαθητών στην ικανότητα να κατανοούν γραπτά κείμενα, να τα χρησιμοποιούν και να τα αξιοποιούν για την προσωπική τους γνωστική βελτίωση, δείχνουν ότι το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας πάσχει σοβαρά. Μάλιστα, οι χειρότερες επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών είναι στον εντοπισμό της πληροφορίας (δηλαδή, την κριτική σκέψη), και την κατανόηση κειμένων που περιέχουν βοηθητικά σχήματα, π.χ. κόμικς, χάρτες. Δηλαδή, σε μία εποχή που η απόκτηση πληροφοριών γίνεται από πολλές πηγές, τα Ελληνόπουλα παρουσιάζονται προσκολλημένα στην παραδοσιακή μορφή του βιβλίου, το οποίο μάλλον... παπαγαλίζουν. Ειδικότερα, με βάση τα επιμέρους στοιχεία που παρουσιάζει η «Κ» για τις επιδόσεις των Ελλήνων μαθητών στην κατηγορία της κατανόησης κειμένου προκύπτουν τα ακόλουθα:

- Στη γενική κατηγορία της κατανόησης κειμένου στον διαγωνισμό του 2009 η Ελλάδα συγκέντρωσε 483 βαθμούς και βρέθηκε στην 31η θέση μεταξύ 65 χωρών. Στον διαγωνισμό του 2006 είχε 460 βαθμούς και ήταν στην 36η θέση μεταξύ 57 χωρών. Η ελληνική επίδοση βελτιώθηκε μόνο κατά 9 μονάδες συγκριτικά με τον διαγωνισμό του 2000 (ήταν 25η μεταξύ 31 χωρών), όταν και πάλι ο διαγωνισμός είχε δώσει βάρος στην κατανόηση κειμένου. Ομως, και τότε όπως και στον τελευταίο διαγωνισμό η Ελλάδα είναι στην ομάδα των χωρών που είναι κάτω από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ (493 βαθμοί το 2009).

- Ομως, το 21,3% των Ελλήνων μαθητών είχε επίδοση που δείχνει ότι αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα στην κατανόηση κειμένου. Συγκεκριμένα, βρέθηκε κάτω από το επίπεδο 2 (με ανώτατο επίπεδο το 6), το οποίο θεωρείται το κατώφλι για την ποιότητα του εκπαιδευτικού συστήματος. Στον ΟΟΣΑ κατά μέσο όρο το 18,8% των μαθητών είχαν επίδοση κάτω του 2.

- Στον αντίποδα, στα υψηλά επίπεδα 5 και 6 (δείχνουν τους άριστους μαθητές) βρέθηκε μόνο το 5% και 0,6% αντίστοιχα των Ελλήνων μαθητών, ενώ ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ είναι 7,2% και 0,8% αντίστοιχα. Να σημειωθεί πάντως ότι σε τρεις χώρες -Τουρκία, Μεξικό και Χιλή- κανένας μαθητής δεν βρέθηκε στο ανώτατο επίπεδο 6.

- Οι περισσότεροι Ελληνες μαθητές κινούνται στη μετριότητα, καθώς στο επίπεδο 2 βρέθηκε το 24% και στο επίπεδο 3 το 28,9% των μαθητών.

- Ως προς τις πέντε υποκατηγορίες, η χειρότερη επίδοση των Ελλήνων μαθητών ήταν στον εντοπισμό των πληροφοριών που περιέχει το κείμενο. Πήραν 468 βαθμούς έναντι 495 του μέσου όρου του ΟΟΣΑ.

- Εξίσου άσχημα πήγαν οι μαθητές στην κατανόηση μη συνεχών κειμένων (στα οποία παρεμβάλλονται βοηθητικά χάρτες, σχήματα, κόμικς κ.λπ.) όπου συγκέντρωσαν 472 έναντι 493 βαθμών του μέσου όρου.

- Πάλι χαμηλότερα -αλλά με μικρότερη απόκλιση- από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ ήταν οι επιδόσεις στη σύνθεση και ερμηνεία κειμένου (484 βαθμοί έναντι 493), στην κατανόηση συνεχών κειμένων (χωρίς γραφικά κ।λπ.) με 487 βαθμούς έναντι 494 του μέσου όρου, και στην αξιολόγηση ενός κειμένου (489-494).

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_ell_100057_17/12/2010_426092

Τετάρτη 8 Δεκεμβρίου 2010

Οι Ασιάτες στην κορυφή της εκπαίδευσης


Ως ανερχόµενη παγκόσµια δύναµη και στην εκπαίδευση επιβεβαιώνεται η Κίνα, σύµφωνα µε την έκθεση PISA του ΟΟΣΑ για τις επιδόσεις των µαθητών σε Ανάγνωση, Μαθηµατικά και Φυσικές Επιστήµες. Οι άλλοτε πρωταθλητές Φινλανδοί χάνουν θέσεις και ανησυχούν, ενώ οι έλληνες συµµαθητές τους παρουσιάζουν βελτίωση στις δύο από τις τρεις κατηγορίες.
Η έρευνα του ΟΟΣΑ αποκαλύπτει ότι οι έλληνες µαθητές βελτιώνουν τις επιδόσεις τους στην Ανάγνωση/κατανόηση κειµένου και τα Μαθηµατικά, αλλά παραµένουν κάτω από τον µέσο όρο. Στην έρευνα που πραγµατοποιείταικάθε τρία χρόνια συµµετείχαν περίπου 470.000 δεκαπεντάχρονοι µαθητές από 65 χώρες. Στα Μαθηµατικά οι 15χρονοι Ελληνες συγκεντρώνουν 466 βαθµούς από 459 το 2006 και στην Ανάγνωση/ κατανόηση κειµένου 483από 460 πριν από τρία χρόνια. Στις Φυσικές Επιστήµες δείχνουν να κινούνται στα ίδια επίπεδα, καθώς πήραν 470 βαθµούς το 2009 έναντι 473 βαθµών το 2006. Από την έρευνα προκύπτει επίσης ότι η Ελλάδα βρίσκεται ως προς την ποιότητα εκπαίδευσης στον µέσο όρο των χωρών του Οργανισµού Ανάπτυξης και Οικονοµικής Συνεργασίας.

Η πρωτιά και στις τρεις κατηγορίες ανήκει στους κινέζους µαθητές των σχολείων της Σαγκάης, οι οποίοι αξίζει να σηµειωθεί ότι συµµετείχαν για πρώτη φορά σε έρευνα του ΟΟΣΑ. Εξίσου καλές επιδόσεις παρουσιάζουν οι µαθητές του Χονγκ Κονγκ, ενώ αρκετές θέσεις πιο κάτω βρίσκονται οι συµµαθητές τους από την Ταϊβάν. Είναι χαρακτηριστικό, πάντως, ότι πέντε από τις πρώτες δέκα θέσεις στην κατηγορία Ανάγνωση/κατανόηση κειµένου καταλαµβάνουν χώρες από την Ασία.

Η Ευρώπη εκπροσωπείται µόνο από τη Φινλανδία και την Ολλανδία στην πρώτη δεκάδα. Οι φινλανδοί µαθητές, πάντως, δεν έχασαν τα πρωτεία µόνο από τους κινέζους συµµαθητές τους, αλλά και τη δεύτερη θέση από τους Νοτιοκορεάτες. Η υπουργός Παιδείας της χώρας χαρακτήρισε αυτήν την πτώση στις επιδόσεις «ανησυχητική». «Οι δεξιότητες των φινλανδών µαθητών έχουν κατά κάποιον τρόπο µειωθεί στην Ανάγνωση σε σχέση µε το 2000», αναγνώρισε η Χένα Βίρκουνεν, αποδίδοντας το φαινόµενο στην ολοένα και µεγαλύτερη αδιαφορία των παιδιών για το διάβασµα. «Πριν από δέκα χρόνια, ένα στα πέντε παιδιά δήλωνε ότι δεν του αρέσει να διαβάζει.

Σήµερα είναι ένα στα τρία και το 50% στα αγόρια», τόνισε.

Στον αντίποδα, θεαµατικές βελτιώσεις στις επιδόσεις τους παρουσιάζουν οι µαθητές από τη Χιλή, το Ισραήλ, την Πολωνία, την Πορτογαλία, την Ουγγαρία και τη Γερµανία. Μέτρια – και χειρότερα από το 2000 – είναι τα αποτελέσµατα για τις Ηνωµένες Πολιτείες και τη Βρετανία.
http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=2&artid=4608035

Σάββατο 27 Νοεμβρίου 2010

Μεγαλώνουμε μια γενιά μπροστά στις οθόνες

Τα παιδιά μαθαίνουν να «αποσπώνται» από τη μία ασχολία στην άλλη χωρίς τελικά να εστιάζουν σε τίποτα

The New York Times

Λίγες ημέρες πριν αρχίσει την τελευταία του χρονιά στο Λύκειο, ο Βισάλ Σιχ κλήθηκε να διαλέξει: βιβλίο ή ηλεκτρονικός υπολογιστής.

Ο Βισάλ, ένας πανέξυπνος δεκαεπτάχρονος, έπρεπε να διαβάσει ένα μυθιστόρημα κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών. Παρά την πάροδο δύο μηνών από την τελευταία ημέρα στο σχολείο, δεν κατάφερε να προχωρήσει πέρα από τη 43η σελίδα. Προτιμά, είναι η αλήθεια, να μπαίνει στο Ιντερνετ, στο ΥouTube και στο Facebook και να φτιάχνει τα δικά του αριστοτεχνικά ψηφιακά βίντεο. Ακριβώς αυτά έκανε και τούτο το απόγευμα του Αυγούστου. Παράτησε σε μια άκρη το βιβλίο, μπήκε στο YouTube και άρχισε να επιλέγει τη μουσική. Την επόμενη ημέρα, λοιπόν, ξεκινά η τελευταία χρονιά του Λυκείου κι ο Βισάλ ελπίζει ότι θα βελτιώσει τη βαθμολογία του χωρίς, ωστόσο, να διαβάσει το βιβλίο που έπρεπε.

«Στο YouTube μπορείς να παρακολουθήσεις την υπόθεση του βιβλίου μέσα σε έξι λεπτά -εξηγεί ο νεαρός- ενώ για να διαβάσεις το βιβλίο χρειάζεσαι πολύ χρόνο. Προτιμώ αυτό που θέλω να γίνεται αμέσως».

Ανέκαθεν οι μαθητές έρχονταν αντιμέτωποι με πράγματα και καταστάσεις που τους αποσπούσαν την προσοχή. Τα κομπιούτερ και τα κινητά τηλέφωνα και η πλημμύρα ερεθισμάτων που αυτά μεταφέρουν αποτελούν μια εντελώς νέα πρόκληση τόσο στις ικανότητες συγκέντρωσης που διαθέτουν τα παιδιά όσο και γενικότερα στις διαδικασίες μάθησης.

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι τα νέα τεχνολογικά μέσα αποτελούν πόλο έλξης για τους ενηλίκους και ασκούν ακαταμάχητη γοητεία στα παιδιά. Ο κίνδυνος, όμως είναι ότι ο εγκέφαλος των παιδιών που βρίσκεται στο στάδιο της ανάπτυξης μαθαίνει με μεγάλη ευκολία να «αποσπάται» από τη μία ασχολία στην άλλη και τελικά να μην εστιάζεται σε τίποτα.

«Στην πραγματικότητα εγκέφαλος των νεαρών παιδιών ανταμείβεται όχι για να επικεντρωθεί σε ένα καθήκον, μια ασχολία, μια εργασία αλλά για να «τρέχει διαρκώς από τούτο σε εκείνο», εξηγεί ο Μάικλ Ριτς, αναπληρωτής καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και γενικός διευθυντής του Κέντρου για τα ΜΜΕ και την Παιδική Υγεία, στη Βοστώνη. «Η ανησυχία μας είναι ότι μεγαλώνουμε, διαπαιδαγωγούμε μια γενιά παιδιών μπροστά στις οθόνες, μια γενιά με εγκέφαλο διαφορετικό από το δικό μας», καταλήγει ο δρ Ριτς.

Ο Βισάλ είναι παιδί της εποχής του. Παρά τη νεαρή του ηλικία έχει γίνει ειδικός στη τεχνολογία. Στην αρχή της προτελευταίας χρονιάς στο Λύκειο ανακάλυψε ότι του αρέσει να δημιουργεί ταινίες και σιγά σιγά οι φίλοι και οι καθηγητές τού αναγνώρισαν το ταλέντο του. Επίσης, είναι ο άνθρωπος που επιδιορθώνει τις ηλεκτρονικές συσκευές της οικογένειας, βοηθάει, παραδείγματος χάριν, τον πατέρα του να ξαναβρεί κάποια έγγραφα που έχει χάσει στο κομπιούτερ, και τη μητέρα του, υπεύθυνη ασφάλειας του αεροδρομίου του Σαν Φρανσίσκο να αποκτήσει τη δική της ιστοσελίδα.

Ομως, παρά το βαρύ σχολικό του πρόγραμμα, περνά τουλάχιστον δέκα ώρες την εβδομάδα παίζοντας βιντεοπαιχνίδια, ενώ συχνά αναρτά σχόλια στο Facebook στις 2 τα ξημερώματα.

Οι καθηγητές τον θεωρούν έναν από τους πιο ευφυείς μαθητές του σχολείου και αναρωτιούνται γιατί δεν έχει καλύτερους βαθμούς,

«Είναι ένα παιδί παγιδευμένο ανάμεσα σε δύο κόσμους», εξηγεί ο διευθυντής του σχολείου του Βισάλ, Ντέιβιντ Ράιλι, «τον εικονικό και τον πραγματικό».

Ξυπνούν το ενδιαφέρον των μαθητών χρησιμοποιώντας τη νέα τεχνολογία

Παρότι γονείς και εκπαιδευτικοί εκφράζουν την ανησυχία τους για την «ψηφιακή διατροφή» των παιδιών τους, η χρήση τεχνολογίας στην τάξη ενισχύεται, καθώς πολλοί εκπαιδευτικοί πιστεύουν ότι αποτελεί τρόπο για να έρθουν σε επαφή με τα παιδιά να τα βοηθήσουν να αποκτήσουν κάποιες ικανότητες. Στις ΗΠA, τα σχολεία εξοπλίζονται με ηλεκτρονικούς υπολογιστές, πρόσβαση στο Διαδίκτυο και κινητά έτσι ώστε το «παιχνίδι της μάθησης» να γίνει με τα όπλα που αγαπούν και χρησιμοποιούν τα ίδια τα παιδιά.

Στο σχολείο του Βισάλ στη Σίλικον Βάλεϊ πολλά παιδιά από το πρωί έως το βράδυ στέλνουν εκατοντάδες μηνύματα στα κινητά, παίζουν βιντεοπαιχνίδια ή χρησιμοποιούν το Facebook.

Ο διευθυντής του σχολείου ο 37χρονος Ντέιβιντ Ράιλι δεσμεύεται να κάνει ό,τι μπορεί για να ξυπνήσει εκ νέου το ενδιαφέρον για μάθηση σε αυτούς τους μαθητές του 21ου αιώνα. Ζήτησε από τους καθηγητές να φτιάξουν ιστοσελίδες επικοινωνίας με τους μαθητές, οι οποίοι μπορούν να παρακολουθήσουν ειδικά μαθήματα για τη χρήση των νεώτερων μορφών τεχνολογίας για την καταγραφή της μουσικής. Κατάφερε να εξασφαλίσει χρηματοδότηση για ipad και εισέπραξε 3 εκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή του κέντρου πολυμέσων.

Το σχολείο ανοίγει τις θύρες του στις 9 το πρωί, διότι όταν ξεκινούσαν τα μαθήματα νωρίτερα,τα παιδιά εμφανίζονταν με βλέφαρα σχεδόν κλειστά, αφού όλα σχεδόν είχαν ξενυχτήσει μπροστά στην οθόνη του κομπιούτερ. Η ανεξέλεγκτη χρήση των ψηφιακών συσκευών είναι δυνατόν να δημιουργήσει μια απόκοσμη πραγματικότητα.Τα παιδιά θα αποκτήσουν εξάρτηση από τον κυβερνοχώρο και τελικά θα χαθούν διά παντός σε αυτόν.

«Προσπάθώ να τα ξανακερδίσω, και να κινήσω το ενδιαφέρον τους, να τα “παρασύρω” μακριά από τα κινητά και τα κομπιούτερ. Και για να το επιτύχω αυτό χρησιμοποιώ τεχνολογία», εξηγεί ο κ. Ράιλι.

Ισορροπίες, όχι απαγόρευση

Μπορεί τα παιδιά να επιλέγουν την υψηλή τεχνολογία αφήνοντας πίσω τους τη «συμβατική» και σε πολλές περιπτώσεις ανιαρή σχολική μελέτη, αλλά η αλήθεια είναι ότι μόλις τώρα οι νευρολόγοι άρχισαν να αποκρυπτογραφούν τι συμβαίνει στους νεανικούς εγκεφάλους που έχουν διαρκή σύνδεση στο Διαδίκτυο και βρίσκονται σε επαφή - επικοινωνία με άλλους χρήστες του.

Για τις ανάγκες ενός πειράματος που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας το 2007, αγόρια ηλικίας από 12 έως 14 ετών έπαιζαν επί μία ώρα κάθε βράδυ, αφού τελείωναν τα μαθήματά τους, βιντεοπαιχνίδια, ενώ κάθε δύο βράδια μπορούσαν να παρακολουθήσουν μια συναρπαστική κινηματογραφική ταινία όπως «Xάρι Πότερ» ή «Σταρ Τρεκ». Στόχος των ερευνητών ήταν να δουν με ποιον τρόπο επιδρούν στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και η τηλεόραση.

Οπως διαπιστώθηκε, η ενασχόληση με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια επιδεινώνει την ποιότητα του ύπνου και μειώνει την ικανότητα των παιδιών να επαναφέρουν στη μνήμη τους τη δουλειά του σχολείου που είχαν προετοιμάσει στο σπίτι τις τελευταίες ημέρες. Συχνά, μάλιστα, δεν μπορούν να θυμηθούν καινούργιες λέξεις που απομνημόνευσαν.

Η μελέτη δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Ρediatrics και προκάλεσε το ενδιαφέρον τόσο γονιών όσο και εκπαιδευτικών.

Οι νευρολόγοι δεν γνωρίζουν γιατί συμβαίνει αυτό, αλλά, σύμφωνα με τον δρα Μάρκους Ντβόρακ, ερευνητή στο Χάρβαρντ, κατά πάσα πιθανότητα ο εγκέφαλος των παιδιών όταν δέχεται κατακλυσμό πληροφοριών καλείται να επιλέξει ποιες θα αποθηκεύσει και ποιες θα πετάξει κυριολεκτικώς στα σκουπίδια। Προφανώς, διατήρησε τις πιο ενδιαφέρουσες. Επίσης, όπως αποδεικνύεται από άλλες μελέτες, ο εγκέφαλος για να απορροφήσει τη νέα γνώση χρειάζεται μια περίοδο ανάπαυσης. «Τα παιδιά βρίσκονται διαρκώς σε μια κατάσταση διέγερσης», εξηγεί ο δρ Ριτς της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ. Βέβαια, δεν προτείνει να πετάξουν οι νέοι τους υπολογιστές από τη ζωή τους και το σπίτι τους. Πρέπει, ωστόσο, να βρουν τις σωστές ισορροπίες όσον αφορά στην προσέγγιση που επιλέγουν προς αυτά τα νέα τεχνολογικά μέσα.

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_economyagor_2_27/11/2010_423987